Ανοιχτή πληγή για τον ελληνικό τουρισμό αποτελεί η έκρηξη των κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες.

Τόσο η Ελλάδα όσο και οι ξένες χώρες προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα επιδημιολογικά στοιχεία καθώς και να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στη δημόσια υγεία και την οικονομία.

Λόγω των αυξανόμενων κρουσμάτων κοροναϊού στην Αθήνα εκφράζονται φόβοι ότι η ταξιδιωτική κίνηση θα παραμείνει «ασθενική».

Το θέμα της πανδημίας είχε αναλυθεί από την ομάδα του Εργαστηρίου Financial Engineering του Πολυτεχνείου Κρήτης τους τελευταίους τέσσερις μήνες. Πραγματοποιήθηκαν πέντε διαδοχικές αναλύσεις κατά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά δεκαπενθήμερο) με την τελευταία στις 15 Ιουνίου 2020.

Στην παρούσα ανάλυση χρησιμοποιείται η ίδια μεθοδολογική προσέγγιση με διαφορετικό προβληματισμό. Ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση ο παράγοντας του καλοκαιριού που έχει ως συνέπεια τη χαλάρωση του πληθυσμού και το φαινόμενο των διακοπών για τους κατοίκους του βόρειου ημισφαιρίου.

Πού βρίσκεται η Ελλάδα

Πρόκειται κυρίως για Ευρωπαϊκές χώρες με την προσθήκη χωρών από Βόρεια Αμερική (Η.Π.Α., Καναδάς) και Ανατολική Ασία (Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα).

Οι κατατάξεις των τριών πολυκριτήριων μεθόδων έχουν συνάφεια σε ποσοστό 70% και άνω. Οι εξαιρέσεις είναι οι δύο χώρες της Αν. Ασίας Σιγκαπούρη και Ν. Κορέα. Από τις Ευρωπαϊκές αποκλίσεις παρουσιάζουν η Σλοβενία και η Βοσνία Ερζεγοβίνη για την ημερομηνία 13/7/2020.

Η επίδραση των διακοπών χάλασε την καλή εικόνα της χώρας μας, η οποία πλέον βρίσκεται στην τελευταία δεκάδα της κατάταξης. Οι κύριες αιτίες είναι η χαλάρωση του πληθυσμού λόγω της καλοκαιρινής ραστώνης και η έναρξη της τουριστικής περιόδου, γεγονός που ήταν αναμενόμενο να επέλθει. Αξιοσημείωτο είναι και η πολύ καλή επίδοση της Κύπρου και στις τρεις περιόδους αξιολόγησης. ΗΠΑ, Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο βρίσκονται στις πέντε τελευταίες θέσεις της κατάταξης όπως και στις πέντε προηγούμενες αναλύσεις μας.

Αξιόλογη βελτίωση από τις μεγάλες χώρες πραγματοποίησε η Γερμανία.

Τα δεδομένα και η μεθοδολογία

Τα δεδομένα προέρχονται από το site Worldometer που παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο πλήθος δεδομένων για χώρες και περιοχές σε όλο τον κόσμο.

Επιλέξαμε, σύμφωνα με τη  δεδομένα για τρεις συγκεκριμένες ημερομηνίες:

15/7/2020

23/7/2020

30/7/2020

Τα κριτήρια εκτίμησης είναι τα έξι γνωστά με την προσθήκη ενός έβδομου: τεστ/ένα εκατομμύριο κατοίκους.

Κρ1: Θάνατοι/Συνολικά Κρούσματα

Κρ2: Ανάρρωσαν/Συνολικά Κρούσματα

Κρ3: Σοβαρές Κρίσιμες Περιπτώσεις / Συνολικά Κρούσματα

Κρ4: Θάνατοι/Ανάρρωσαν

Κρ5: Συνολικά Κρούσματα/Ανά εκατομμύριο κατοίκων

Κρ6: Συνολικοί Θάνατοι/Ανά εκατομμύριο κατοίκων

Κρ7: Τεστ/Ανά εκατομμύριο κατοίκων

Οι κλασικές μέθοδοι της επιχειρησιακής έρευνας καταλήγουν σε μαθηματικά προβλήματα καλά διατυπωμένα τα οποία όμως δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα. Η πολυκριτήρια ανάλυση έχει για στόχο τη μελέτη προβλημάτων απόφασης όπου πολλές απόψεις πρέπει να ληφθούν υπόψη. Το κυριότερο χαρακτηριστικό ενός πολυκριτήριου προβλήματος είναι ότι δεν είναι μαθηματικά καλά διατυπωμένο. Για την περίπτωση της πανδημίας του Covid-19 χρησιμοποιήθηκε η πολυκριτήρια μέθοδος PROMETHEE (βλ. J. P. Brans από Ph. Vincke, Α preference sampling organization method: The PROMETHEE method for multiple criteria decision making, Management Science, Vol. 31, no 6, 647-656).

Μέθοδος TOPSIS

Η μέθοδος TOPSIS αναπτύχθηκε από τους Huang και Yoon (1981) ως μια εναλλακτική λύση της μεθόδου ELECTRE (βλ. Opricovic and G. H. Tzeng, Extended VIKOR method in comparison with outranking methods, European Journal of Operational Research, 178, 2007, 514-529). Η βασική έννοια αυτής της μεθόδου είναι ότι η επιλεγμένη εναλλακτική λύση πρέπει να έχει την πιο μικρή απόσταση από την αρνητική ιδανική λύση με τη γεωμετρική έννοια. Η μέθοδος υποθέτει ότι κάθε ιδιότητα αναπαρίσταται από μια μονότονα αυξανόμενη ή μειούμενη συνάρτηση. Αυτό καθιστά εύκολο τον εντοπισμό της ιδανικής και της αρνητικής ιδανικής λύσης. Κατά συνέπεια, η διάταξη προτίμησης των εναλλακτικών λύσεων παράγεται μέσω της σύγκρισης των ευκλείδειων αποστάσεων ανάμεσα στην εναλλακτική και στην ιδανική και αρνητική ιδανική λύση.

Μέθοδος VIKOR (τιμή V=0.5)

Η μέθοδος VIKOR (S. Opricovic, 1998, S. Opricovic and G. H. Tzeng, Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, 156, 2004, 445-455) εστιάζει στην κατάταξη και την επιλογή από ένα σύνολο διαθέσιμων εναλλακτικών και προσδιορίζει μια λύση συμβιβασμού (compromise solution). Η λύση προσδιορίζεται βάσει της «εγγύτητας» από μια βέλτιστη ιδεατή λύση, χρησιμοποιώντας ως μέτρο αξιολόγησης την LLpp-μετρική με τη μορφή μιας συνάρτησης συνάθροισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε πολλές εφαρμογές, η μέθοδος VIKOR συγκρίνεται με τη μέθοδο TOPSIS. Η διαφορά τους εντοπίζεται στο ότι η μέθοδος TOPSIS λαμβάνει υπόψη αμφότερες τη θετική και την αρνητική ιδεατή λύση, ενώ η μέθοδος VIKOR εστιάζει μόνο στη θετική ιδεατή λύση.

Το δείγμα περιλαμβάνει 33 χώρες με περισσότερα από 500 κρούσματα για τις οποίες υπήρχαν δεδομένα και για τα επτά κριτήρια

15/7/2020
Χώρα Promethee ranking Topsis Vikor 0,9
Malta 1 1 1
Cyprus 2 3 2
Denmark 3 2 5
Latvia 4 4 3
Singapore 5 15 21
S. Korea 6 14 6
Norway 7 6 4
Austria 8 7 8
Lithuania 9 5 14
Finland 10 11 7
Germany 11 9 12
Japan 12 21 13
Slovenia 13 13 11
Czechia 14 10 9
Poland 15 12 10
Turkey 16 16 16
Portugal 17 8 17
Albania 18 20 18
Switzerland 19 17 19
Serbia 20 22 25
Bosnia and Herzegovina 21 18 15
Bulgaria 22 19 20
Ireland 23 24 24
Greece 24 23 22
Romania 25 25 23
Hungary 26 27 26
Iran 27 28 28
North Macedonia 28 26 27
USA 29 30 30
Italy 30 29 29
Canada 31 31 32
France 32 32 31
Belgium 33 33 33
23/7/2020
Χώρα Promethee ranking Topsis Vikor 0,9
Malta 1 1 1
Cyprus 2 2 2
Denmark 3 3 7
Singapore 4 15 21
Lithuania 5 13 14
Latvia 6 5 3
S. Korea 7 10 11
Norway 8 19 18
Austria 9 6 9
Finland 10 11 8
Germany 11 8 12
Poland 12 12 10
Japan 13 23 23
Slovenia 14 4 5
Czechia 15 14 6
Turkey 16 17 17
Portugal 17 9 15
Switzerland 18 16 19
Bulgaria 19 18 16
Bosnia and Herzegovina 20 7 4
Albania 21 22 22
Serbia 22 24 25
Ireland 23 20 13
Greece 24 21 20
Hungary 25 27 26
Romania 26 25 24
Iran 27 28 28
Canada 28 31 32
USA 29 30 30
North Macedonia 30 26 27
Italy 31 29 29
France 32 32 31
Belgium 33 33 33
30/7/2020
Χώρα Promethee ranking Topsis Vikor 0,9
Malta 1 1 1
Cyprus 2 3 2
Denmark 3 2 7
Singapore 4 15 19
Latvia 5 5 3
Lithuania 6 4 5
S. Korea 7 14 8
Norway 8 7 4
Finland 9 11 9
Austria 10 6 11
Germany 11 9 12
Czechia 12 10 6
Poland 13 12 10
Slovenia 14 13 13
Japan 15 21 14
Turkey 16 18 15
Portugal 17 8 16
Switzerland 18 17 20
Bosnia and Herzegovina 19 19 18
Bulgaria 20 20 17
Albania 21 23 22
Serbia 22 16 21
Ireland 23 24 24
Greece 24 22 23
Hungary 25 27 26
Romania 26 25 25
Iran 27 28 30
Canada 28 31 32
USA 29 30 29
North Macedonia 30 26 27
Italy 31 29 28
France 32 32 31
Belgium 33 33 33