Αναζήτηση
Ο άνθρωπος που ηγήθηκε της ψηφιακής επανάστασης στην Εσθονία, αναλαμβάνει αμισθί να συμβουλεύει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την στρατηγική του μετασχηματισμού που θα πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα, προκειμένου να συγκλίνει ψηφιακά με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Πρόκειται για τον Τόμας Χέντρικ Ίλβες, που αποδέχτηκε να συμμετέχει σε επιτροπή Ελλήνων και ξένων εμπειρογνωμόνων, την οποία συγκροτεί σε ανώτατο επίπεδο ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, με άρθρο στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο.
Η συγκεκριμένη επιτροπή θα αναλάβει να συντάξει την «ψηφιακή βίβλο», δηλαδή τη συνολική στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού, η οποία αναμένεται να είναι έτοιμη στο τέλος του έτους – αρχές της επόμενης χρονιάς, καθώς και να «χτίσει» ένα διεθνές δίκτυο επαφών, που θα διευκολύνει τις ξένες εταιρείες να επενδύσουν στην Ελλάδα.
Ο αριθμός των μελών της επιτροπής θα ορίζεται με υπουργική απόφαση και θα υπάρχει ευελιξία ως προς αυτόν, καθώς στην περίπτωση που δεχθούν περισσότεροι από τις αρχικές προβλέψεις άνθρωποι του βεληνεκούς του Ίλβες να μετέχουν σε αυτήν, από την κυβέρνηση δε θα πουν όχι.
Ο Τόμας Χέντρικ Ίλβες διατέλεσε πρόεδρος της Εσθονίας από το 2006 μέχρι το 2016, την περίοδο δηλαδή της μεγάλης ψηφιακής επανάστασης στη χώρα. Γεννήθηκε στη Στοκχόλμη στις 26 Δεκεμβρίου του 1953 από γονείς Εσθονούς πρόσφυγες. Μεγάλωσε στις ΗΠΑ και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Νιου Τζέρσεϊ. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στο RadioFreeEurope και υπηρέτησε ως πρεσβευτής στο Μεξικό, στον Καναδά και στις ΗΠΑ.
Το 1996 έγινε υπουργός Εξωτερικών και το 1998 εξελέγη πρόεδρος του Κόμματος του Λαού, δημιουργώντας συμμαχία με τους Μετριοπαθείς. Το 1999 έγινε ξανά υπουργός Εξωτερικών μέχρι το 2002, οπότε και διαλύθηκε ο λεγόμενος «Τριπλός συνασπισμός». Εξελέγη ευρωβουλευτής το 2004 με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Εσθονίας, το οποίο αποτέλεσε εξέλιξη των Μετριοπαθών και το 2006 εξελέγη πρόεδρος της χώρας.
Στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με την αποδοχή από τον Ίλβες της πρότασης να βοηθήσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, καθώς το εσθονικό παράδειγμα αν και δεν είναι το πιο συναφές με την ελληνική πραγματικότητα, καθώς η χώρα της Βαλτικής «χτίστηκε» εξαρχής ψηφιακά μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, είναι όμως το παράδειγμα που θέλει η Ελλάδα να φτάσει.
Στόχος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι κυρίως η απλούστευση των διαδικασιών, η διαλειτουργικότητα, η κυβερνοασφάλεια, αλλά και το να «επενδύσει» στο οικοσύστημα των start up επιχειρήσεων.
Το μοντέλο της Εσθονίας
Το 99% των υπηρεσιών του Δημοσίου στην Εσθονία παρέχονται on-line. Πρόκειται για ένα από τα επιτεύγματα που κάνουν τη χώρα να χαρακτηρίζεται ως «η πιο προηγμένη ψηφιακή κοινωνία στον κόσμο».
Κι όμως, στα μέσα της δεκαετίας του ’90, δεν υπήρχαν καθόλου ψηφιακά δεδομένα των πολιτών της Εσθονίας. Ο γενικός πληθυσμός δεν είχε πρόσβαση στο ίντερνετ ενώ δεν υπήρχαν καν συσκευές γι’ αυτό.
Η γενναία απόφαση της πολιτικής ηγεσίας και της κοινωνίας να επενδύσουν στην τεχνολογία, οδήγησε στα σημερινά αποτελέσματα: Το 50% των πολιτών ψηφίζουν on-line ενώ η διαλειτουργικότητα του Δημοσίου έχει επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα. Η τεχνολογία έχει συντελέσει σημαντικά στη μείωση των οδικών ατυχημάτων στη χώρα, καθώς και στην άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών.
Οι κλήσεις άμεσης ανάγκης απαντώνται εντός 10 δευτερολέπτων, ενώ οι υπηρεσίες είναι σε θέση να εξακριβώσουν στο 35% των περιπτώσεων την γεωγραφική θέση του καλούντος με ακρίβεια 5 μέτρων!
Το σχέδιο για την Ελλάδα
Οι αλλαγές που σχεδιάζει η ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπως τις ανέλυσαν ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης και οι υφυπουργοί Γρηγόρης Ζαριφόπουλος και Γιώργος Γεωργαντάς, αφορούν υπηρεσίες στις οποίες εμπλέκονται ακόμα και τα μαιευτήρια – ληξιαρχεία (π.χ. δηλώσεις γεννήσεων και θανάτων), για την υλοποίηση των οποίων υπάρχει η σκέψη να αξιοποιηθεί η πλατφόρμα της ΗΔΙΚΑ για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον κ. Πιερρακάκη, θα «τρέξει» η συγκέντρωση των υπηρεσιών του κράτους σε μια «πύλη» με τρόπο βοηθητικό για τους πολίτες. Ηδη, σε κάποια υπουργεία, όπως π.χ. στο Οικονομικών, υπάρχουν τέτοιες «πύλες» που είναι ως προς την αρχιτεκτονική τους φιλικές προς τον χρήστη, ωστόσο η γλώσσα στην οποία απευθύνονται στους πολίτες δεν είναι απλή και κατανοητή.
Η κεντρική ιδέα του κ. Πιερρακάκη, είναι να αναπτυχθεί αυτή και άλλες «πύλες» επικοινωνίας με τον πολίτη, κατά τρόπον ώστε να προσφέρονται υπηρεσίες και όχι πληροφορίες για τις υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί το πλαίσιο που διέπει την επικοινωνία του πολίτη με τη διοίκηση, το οποίο παραμένει ίδιο κι απαράλλακτο τις τελευταίες δύο δεκαετίες!
Στόχος των δράσεων, αλλά και των διαγωνισμών που πρόκειται να προκηρυχθούν, είναι η προετοιμασία της χώρας και των πολιτών για την εισαγωγή ενός καθεστώτος ψηφιακής υπογραφής, όπως έχουν κάνει άλλες χώρες.
Σημειώνεται, ότι οι Εσθονοί με νόμο του 2000 απέκτησαν ταυτόχρονα με τις ταυτότητές τους και δύο πιστοποιητικά: Ένα για τη διαπίστωση της ταυτοπροσωπίας (authentication) τους και ένα για την ψηφιακή υπογραφή.
Επίσης, στην Ελλάδα, οι πληροφορίες για κάθε πολίτη θα συγκεντρωθούν σε μια τράπεζα δεδομένων ενός φορέα. Για την οικοδόμηση αυτού του συστήματος, οι λύσεις δεν είναι τεχνικές αλλά νομοθετικές – ρυθμιστικές. Η συγκέντρωση ενός τεράστιου όγκου δεδομένων, προϋπόθεση για τη γρήγορη εξυπηρέτηση των πολιτών, επιβάλλει και την προστασία αυτών των δικτύων.
Ήδη, από το 2016, οι επιστήμονες έχουν περιγράψει το πρόβλημα της ασφάλειας των κρίσιμων ψηφιακών υποδομών της Ελλάδας, επισημαίνοντας ότι: «Η Ελλάδα παραμένει μία από τις ελάχιστες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πέραν της τυπικής ενσωμάτωσης της οδηγίας 114/2008/ΕΚ στην εθνική νομοθεσία, δεν διαθέτει ολοκληρωμένη στρατηγική προστασίας των εθνικών κρατικών υπηρεσιών της και δεν βρίσκεται σε ώριμη φάση της διαδικασίας εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου τέτοιου σχεδίου. Με εξαίρεση ίσως κάποιες πρωτοβουλίες που είναι σε εξέλιξη…».
Τρία χρόνια αργότερα, η Ελλάδα έχει δημιουργήσει μια δομή με τον πομπώδη τίτλο «Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας» με τέσσερις υπαλλήλους στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης που έχουν συντάξει ένα σχέδιο 20 σελίδων, το οποίο όμως δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό από την Ε.Ε.
Για παράδειγμα, από τη λίστα των υποδομών, σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, λείπουν τα ιδιωτικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, μια σειρά νοσοκομείων, οι γέφυρες, τα αεροδρόμια, τα σιδηροδρομικά δίκτυα, τα λιμάνια κ.ά. Ακόμα, η χώρα δεν έχει ορίσει καν ποιες είναι οι κρίσιμες υποδομές, ούτε διαθέτει μηχανισμό ο οποίος θα ζητάει από τους υπευθύνους τους να συμμορφωθούν με τις σχετικές πρόνοιες των σχεδίων ασφαλούς διαχείρισης των δεδομένων τους, που θα πρέπει να καταθέσουν.
Τα άλλα έργα
Σε ό,τι αφορά διάφορα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού που είχαν προωθηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, η ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ξεκαθάρισε ότι: «Δεν ήρθαμε με φιλοσοφία ακύρωσης, αλλά με στόχο τη δημιουργία».
Στο πλαίσιο αυτό, ο διαγωνισμός για τις νέες ταυτότητες θα επαναπροκηρυχθεί από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη στο τέλος του χρόνου, ενώ το έργο για το «έξυπνο εισιτήριο» του ΟΑΣΘ θα προχωρήσει κανονικά. Αντίθετα, το έργο της «έξυπνης στάθμευσης» των δήμων ακυρώνεται και θα ενταχθεί βελτιωμένο στο πρόγραμμα των «έξυπνων πόλεων».
Επίσης, παρελθόν αποτελεί ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός, ο οποίος πλέον αλλάζει νομική μορφή (γίνεται ΝΠΙΔ) και μετονομάζεται σε Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος, το οποίο θα αποκτήσει νέα διοίκηση μέσα στις επόμενες μέρες.
Ακόμα, μέσα στο επόμενο διάστημα θα προκηρυχθεί ειδική μελέτη για την εθνική στρατηγική σε ό,τι αφορά τα δίκτυα 5G και τις χρήσεις στις οποίες θα εστιάσει η Ελλάδα.
