Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος καταθέτει σήμερα το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017, αλλά η σκέψη του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται ήδη στις κρίσιμες συναντήσεις στην Ουάσιγκτον, στο τέλος της εβδομάδας, στο περιθώριο της φθινοπωρινής Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Η Σύνοδος στην Ουάσιγκτον θα δώσει την ευκαιρία σε όλους τους πρωταγωνιστές του ελληνικού προγράμματος, ΔΝΤ, ΕΕ και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που θα είναι παρόντες, να συζητήσουν για τα μεγάλα ανοιχτά θέματα: αν η Ευρώπη θα προχωρήσει σε συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, όπως ζητά το ΔΝΤ, αν το ΔΝΤ θα επιστρέψει στο πρόγραμμα και αν –και πότε –ο Μάριο Ντράγκι θα εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Ολα αυτά τα ανοιχτά θέματα είναι αλληλένδετα και ήδη έχει αρχίσει να παίζεται σκληρό πόκερ μεταξύ των πρωταγωνιστών. Στο πλαίσιο αυτό, για παράδειγμα, ευρωπαίος αξιωματούχος, που απηχεί τις απόψεις του Eurogroup, εξέφρασε την περασμένη Παρασκευή την εκτίμηση, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, ότι το ΔΝΤ δεν αναμένεται να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα πριν από το τέλος του 2017, καθώς η Γερμανία δεν αναμένεται να υποχωρήσει στο θέμα του χρέους, όπως ζητά το Ταμείο.

Ούτε βήμα πίσω. Το μήνυμα του αξιωματούχου προϊδεάζει για τη σκληρή στάση της Γερμανίας και προσγειώνει τα όνειρα της κυβέρνησης για ελάφρυνση του χρέους, αλλά ταυτόχρονα περιπλέκει και τον στόχο της συμμετοχής των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Κι αυτό γιατί –παρότι οι κανονισμοί δεν το προβλέπουν –η ηγεσία της ΕΚΤ έχει καταστήσει σαφές ότι για να ενταχθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα πρέπει να είναι βιώσιμο το χρέος της. Ετσι, αν το ΔΝΤ αποφανθεί ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο, η ΕΚΤ θα έρθει σε δύσκολη θέση.

Το ΔΝΤ αναμένεται να δημοσιοποιήσει τη δική του ανάλυση βιωσιμότητας χρέους τον Δεκέμβριο, στο πλαίσιο της ανακοίνωσής του για τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας που έκαναν τα στελέχη του τον περασμένο μήνα (άρθρο IV).

Η ελληνική κυβέρνηση θα επιχειρήσει, μέχρι τότε, να σώσει την παρτίδα επιταχύνοντας τη διαδικασία αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, όπως μεταφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, με στόχο όλα να έχουν τελειώσει ώς το τέλος του χρόνου. Ωστόσο, μέχρι και την τελευταία στιγμή ο στόχος αυτός συναντά αντίσταση στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Χαρακτηριστικά, πληροφορίες ανέφεραν το Σαββατοκύριακο ότι ο υπουργός Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης κωλυσιεργούσε μέχρι την τελευταία στιγμή με τα προαπαιτούμενα της αρμοδιότητάς του για την εκταμίευση των υπόλοιπων 2,8 δισ. ευρώ της πρώτης αξιολόγησης. Τα προαπαιτούμενα πρέπει να κλείσουν εντός της εβδομάδας για να αποφασίσει την ερχόμενη Δευτέρα το Eurogroup την εκταμίευση και να ξεκινήσει στη συνέχεια, στις 17 Οκτωβρίου, η δεύτερη αξιολόγηση. Η ολοκλήρωσή της είναι η δεύτερη προϋπόθεση που θέτει η ΕΚΤ –εκτός από το βιώσιμο χρέος –προκειμένου να συζητήσει θέμα συμμετοχής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Ο προϋπολογισμός. Σχετικά με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017, το οποίο κατατίθεται σήμερα, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι τροποποιήθηκαν τα αρχικά σχέδια του οικονομικού επιτελείου για υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα από αυτό του προγράμματος (1,75% του ΑΕΠ). Ωστόσο, η απόσταση που καλείται να καλύψει ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους (έναντι του προβλεπόμενου στο πρόγραμμα φετινού πρωτογενούς πλεονάσματος 0,5% του ΑΕΠ) παραμένει μεγάλη. Το όπλο του είναι τα πρόσθετα έσοδα από τους φόρους που νομοθετήθηκαν το καλοκαίρι αλλά δεν εφαρμόστηκαν ακόμη, με κυριότερο την αύξηση του ΕΦΚ στα καύσιμα (συν 400 εκατ. ευρώ). Αισιόδοξος είναι ο στόχος για την ανάπτυξη, που –σύμφωνα και με το πρόγραμμα –προβλέπεται στο 2,7% έναντι υποχώρησης του ΑΕΠ κατά 0,3% φέτος.

Σκληρή η στάση της Γερμανίας

Δεν υποχωρεί στο θέμα του χρέους και προσγειώνει τα όνειρα της κυβέρνησης, ενώ ταυτόχρονα περιπλέκει και τον στόχο της συμμετοχής των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει η ΕΚΤ