Εξω τα Συμβούλια, μέσα οι αιώνιοι!

Φεύγουν από τα πανεπιστήμια τα Συμβούλια Διοίκησης που αποτελούνταν από διεθνώς καταξιωμένους πανεπιστημιακούς και επανέρχονται οι αιώνιοι φοιτητές!

Την ίδια ημέρα που εκδηλώθηκε μπαράζ παραιτήσεων από τα Συμβούλια αρκετών πανεπιστημίων (Πολυτεχνείο, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης και Μακεδονίας) σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον παραγκωνισμό τους από την κυβέρνηση, ο Νίκος Φίλης διά της πλαγίας οδού επαναφέρει τους αιώνιους φοιτητές.

Με τροπολογία στο νομοσχέδιο για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση και τα ιδιωτικά σχολεία που συζητιόταν στη Βουλή, κατήργησε διάταξη του προηγούμενου νόμου για αυτοδίκαιη διαγραφή φοιτητών λόγω μη εγγραφής τους σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα και τροποποίησε διατύπωση που όριζε πότε χάνεται η φοιτητική ιδιότητα, η οποία πλέον θα δίνεται με την εγγραφή στο ίδρυμα και πρακτικά δεν θα χάνεται ποτέ!

Η παράλειψη. Παρότι ο υπουργός Παιδείας υποστήριξε χθες στη Βουλή ότι η ρύθμιση αφορά ενεργούς και όχι αιώνιους φοιτητές, οι οποίοι για δύο συνεχή εξάμηνα και για οποιoνδήποτε λόγο δεν πήγαν να εγγραφούν, παρέλειψε να αναφέρει ότι με επόμενη παράγραφο της τροπολογίας του καταργείται η διάταξη του προηγούμενου νόμου που ανέφερε μέχρι πότε διατηρείται η φοιτητική ιδιότητα (παρ. 1, άρ. 49 του Ν. 4009). Ως αποτέλεσμα, στην πράξη δεν υπάρχει πλέον διαδικασία διαγραφής λιμναζόντων φοιτητών. Η παράγραφος αυτή αντικαθίσταται με την εξής λιτή διατύπωση:

«Η ιδιότητα του φοιτητή αποκτάται με την εγγραφή του σε ΑΕΙ».

Η προηγούμενη διατύπωση προέβλεπε ότι «η ιδιότητα του φοιτητή αποκτάται με την εγγραφή του σε ΑΕΙ και (…) διατηρείται μέχρι την απονομή του τίτλου του αντίστοιχου κύκλου σπουδών ή τη μη εγγραφή του για δύο συνεχόμενα εξάμηνα ή τη μη πλήρωση των όρων και των προϋποθέσεων που προβλέπει ο Οργανισμός για τη συνέχιση της φοίτησής του μετά το πέρας του κανονικού χρόνου φοίτησης». Σε άλλες παραγράφους περί φοιτητικής ιδιότητας, εναπόκειται στα ίδια τα ιδρύματα –με τους Οργανισμούς τους –να αποφασίζουν περί διαγραφών. Κάτι που η πείρα δείχνει ότι δεν έχει συμβεί στο παρελθόν ώστε να συμβεί στο μέλλον. Επίσης, η τροπολογία Φίλη προβλέπει και επανεγγραφή όσων έχουν διαγραφεί λόγω μη εγγραφής σε δύο εξάμηνα, με απλή αίτηση στη σχολή τους.

Ιστορία – αμαρτία. Η ιστορία των αιώνιων φοιτητών απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια τα πανεπιστήμια. Αλλοι πανεπιστημιακοί υποστηρίζουν ότι δεν επιβαρύνουν οικονομικά τα ιδρύματα αφού δεν έχουν παροχές μετά τη λήξη του κανονικού χρόνου σπουδών και συνεπώς δεν αποτελούν πραγματικό πρόβλημα, άλλοι ότι τα επιβαρύνουν στις διεθνείς κατατάξεις, στην αδυναμία προγραμματισμού εργαστηρίων κ.λπ.

Η διαγραφή τους προβλέφθηκε με τον νόμο πλαίσιο της Αννας Διαμαντοπούλου το 2011, αλλά η διαδικασία ξεκίνησε το 2014. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε τότε το υπουργείο Παιδείας, στα πανεπιστήμια υπήρχαν περίπου 140.000 λιμνάζοντες φοιτητές, εκ των οποίων θα διαγράφονταν 129.000 και οι υπόλοιποι θα είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις επόμενες δύο εξεταστικές περιόδους. Στα ΤΕΙ υπήρχαν 40.000 λιμνάζοντες, εκ των οποίων θα διαγράφονταν 24.000. Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε έλεγε ότι το πρόβλημα των πανεπιστημίων «δεν είναι οι φοιτητές/-τριες που δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στον προβλεπόμενο χρόνο αλλά η συνειδητή, μελετημένη και σταδιακά προωθούμενη πολιτική συρρίκνωσης και υποβάθμισής τους».

Στην κατάψυξη και έξω. Το 2015, όταν ανέλαβε το υπουργείο Παιδείας ο Αριστείδης Μπαλτάς χαρακτήρισε «ψευδοπρόβλημα» το θέμα των αιώνιων φοιτητών και προώθησε την κατάργηση των Συμβουλίων των ιδρυμάτων. Η διαδικασία δεν προχώρησε λόγω αντιδράσεων και των θεσμών, με αποτέλεσμα τα Συμβούλια να παραμείνουν με περιορισμένες αρμοδιότητες. Η επόμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου διά της αναπληρώτριας Σίας Αναγνωστοπούλου, αντί να προκηρύξει εκλογές για ανάδειξη νέων Συμβουλίων, παρέτεινε τη θητεία τους –που κανονικά έληγε χθες –για ένα έτος ώστε ο θεσμός να παρακμάσει με τη μέθοδο της κατάψυξης.

Ωστόσο οι διακεκριμένοι επιστήμονες, έλληνες πανεπιστημιακοί του εξωτερικού και των ελληνικών ιδρυμάτων, δεν αποδέχονται διακοσμητικό ρόλο. Ηδη προ καιρού είχαν κατατεθεί οι πρώτες παραιτήσεις (όπως λ.χ. του Δημήτρη Μπερτσιμά, καθηγητή του ΜΙΤ, από το Πανεπιστήμιο Αθηνών) και χθες εκδηλώθηκε μπαράζ συλλογικών παραιτήσεων. Ενδεικτική είναι η επιστολή των παραιτηθέντων μελών του Συμβουλίου του Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης: «Πιστεύαμε και πιστεύουμε ότι ο θεσμός του Συμβουλίου είναι χρήσιμος για τα πανεπιστήμια και ότι θα πρέπει να υποστηριχθεί από την Πολιτεία. Δυστυχώς, είχαμε να αντιμετωπίσουμε ποικιλότροπη απαξίωση και σταδιακό περιορισμό των αρμοδιοτήτων, ιδίως αυτών που αφορούσαν τον μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό, ο οποίος είναι απαραίτητος για την ορθολογική λειτουργία κάθε πανεπιστημιακού ιδρύματος».

Ισως τον στρατηγικό σχεδιασμό να αναλάβουν στο εξής οι λιμνάζοντες φοιτητές. Χρόνο έχουν.