Εθνολαϊκιστικη ρητορική και αυταρχισμός είναι συμπληρωματικά στοιχεία στον στόχο διαμόρφωσης της συλλογικής ταυτότητας, έγραφε η «Τσάιτ». Εργαλείο είναι τα δημοψηφίσματα στα οποία έχουν έφεση οι αυταρχικές αντιλήψεις επειδή πιστοποιούν τη μεγαλύτερη δυνατή ταύτιση του ηγέτη με τους εξουσιαζόμενους. «Τη χρονική στιγμή και το αντικείμενο του δημοψηφίσματος το προσδιορίζουν φυσικά οι ίδιοι. Και με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται η επικυριαρχία τους στη δημόσια σφαίρα – μία καρικατούρα της άμεσης δημοκρατίας».

Μας θυμίζουν όλα αυτά κάτι; Η ανάλυση της εφημερίδας δεν έχει αναφορές στην Ελλάδα. Αλλά ερμηνεύει με χειρουργική ακρίβεια τον στόχο και τον τρόπο που ο Τσίπρας οργάνωσε το δημοψήφισμα το περσινό καλοκαίρι.

Το δημοψήφισμα της Μεγάλης Βρετανίας άνοιξε τη συζήτηση για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων και σε άλλες χώρες για τη θέση τους στην ΕΕ. Αλλά είναι ενδεικτικό ότι οι υποστηρικτές των δημοψηφισματικών επιλογών ανήκουν στο φάσμα είτε του δεξιόστροφου είτε του αριστερόστροφου λαϊκισμού, με πρόφαση πάντα την αμεσοδημοκρατική άσκηση της εξουσίας.

Το δημοψηφισματικό τελετουργικό δεν επαρκεί για την εγκαθίδρυση ενός αυταρχικού καθεστώτος. Εκτός της νομιμοποίησης από κάτω, χρειάζεται και η νομιμοποίηση εκ των άνω, ένα εθνικοθρησκευτικό πρόταγμα, όπως αυτό που αποτυπώνεται στην περίπτωση της Ρωσίας του Πούτιν ή της Τουρκίας του Ερντογάν. Κοινό χαρακτηριστικό και των δύο είναι ότι δεν αντέχουν την παραμικρή αμφισβήτηση της εξουσίας τους και φιμώνουν κάθε φωνή κριτικής από οπουδήποτε και αν προέρχεται, την αντιπολίτευση, τους δικαστές, τους δημοσιογράφους, τους καλλιτέχνες, την κοινωνία πολιτών.

Τελευταία Νέα