Στην Ευρώπη 22.900 θάνατοι το χρόνο οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το κάρβουνο ( με βάσει τα στοιχεία του 2013).

Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις πέντε χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από την ατμοσφαιρική ρύπανση γειτονικών χωρών. Πρώτη είναι η Γερμανία με 3.630 θανάτους και ακολουθούν η Ιταλία με 1.610 θανάτους, η Γαλλία με 1.380 θανάτους, η Ελλάδα με 1050 θανάτους και η Ουγγαρία με 700 θανάτους.

Τα προαναφερόμενα στοιχεία περιλαμβάνονται στην έκθεση με τίτλο: « Το σκοτεινό σύννεφο της Ευρώπης: Πως οι χώρες που καίνε κάρβουνο αρρωσταίνουν τους γείτονες τους». Η έκθεση δημοσιεύτηκε την Τρίτη από τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις Συμμαχία για την Υγεία και το Περιβάλλον, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δράσης για το Κλίμα και το ευρωπαϊκό γραφείο του WWF.

Οι συντάκτες της έκθεσης αναλύουν τις επιπτώσεις στην υγεία από τη ρύπανση που προκαλούν όλοι οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί (ΑΗΣ) με καύσιμο το κάρβουνο (για τους οποίους υπάρχουν δεδομένα: 257 από τους 280). Είναι η πρώτη φορά που αναλύεται η διασυνοριακή επίδραση των σωματιδίων που εκπέμπονται από τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Η ανάλυση αποκαλύπτει ότι το 2013, οι εκπομπές αυτών των σταθμών ήταν υπεύθυνες για πάνω από 22.900 πρόωρους θανάτους, δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις ασθενειών από καρδιαγγειακά νοσήματα έως βρογχίτιδα και μέχρι 62,3 δις. ευρω σε δαπάνες υγείας.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, στην έκθεση αναφέρεται ότι ο μεγαλύτερος λιγνιτικός σταθμός ΑΗΣ της χώρας ( Αγ. Δημήτριος) είναι από τους πιο ρυπογόνους στην Ευρώπη. Βρίσκεται στην 13η θέση σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ( CO2) και στην 18η θέση σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία εντός και εκτός συνόρων.

Κι αυτό επειδή εκτιμάται ότι η λειτουργία του είναι υπεύθυνη για 2.700 πρόωρους θανάτους (εντός και εκτός Ελλάδας), 160 περιστατικά βρογχίτιδας, 280 εισαγωγές σε νοκοσοκομείο, 9.500 κρίσεις άσθματος σε παιδιά και 400 εκατομμύρια ευρω σε δαπάνες υγείας κάθε χρόνο.

Όλοι οι λιγνιτικοι σταθμοί της χώρας είναι υπεύθυνοι, όπως έγινε γνωστό για 550 πρόωρους θανάτους το χρόνο εκ των οποίων 160 στην Ελλάδα και οι υπόλοιποι 390 σε γειτονικές χώρες του εξωτερικού.

Οι χώρες που προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά

Οι πέντε χώρες της ΕΕ των οποίων οι ΑΗΣ προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά σε άλλες χώρες είναι η Πολωνία («εξάγοντας» 4.690 θανάτους), η Γερμανία (2.490), η Ρουμανία ( 1.660), η Βουλγαρία (1.390) και η Μεγάλη Βρετανία ( 1.350).

Όπως επισημαίνεται , ότι το κλείσιμο ΑΗΣ σταθμών μπορεί να συνεισφέρει θετικά στην υγεία όχι μόνο των ανθρώπων που ζουν κοντά σε αυτούς, αλλά και αυτών που ζουν σε άλλες χώρες.

Η σχεδιασμένη απεξάρτηση από κάρβουνο στη Μεγάλη Βρετανία έως το 2025 μπορεί να σώσει έως και 2.870 ζωές κάθε χρόνο, εκ των οποίων περισσότερες από 1.300 θα είναι στην ηπειρωτική Ευρώπη.

Εάν η Γερμανία αποφασίσει να απεξαρτηθει από τον λιγνίτη και τον λιθάνθρακα, τότε, θα αποφευχθούν περισσότεροι από 1.860 θάνατοι εσωτερικά και σχεδόν 2.500 στο εξωτερικό κάθε χρόνο.

«Το τίμημα από τη λειτουργία των λιγνιτικών και λιθανθρακικών σταθμών σε όλη την Ευρώπη είναι τεράστιο τόσο για τη δημόσια υγεία όσο και για το κλίμα», επισημαίνει ο υπεύθυνος του τομέα Ενέργειας και Κλιματικης Αλλαγής της περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF Νίκος Μάντζαρης.

Όπως λέει : « Οι σημερινοί ρυθμοί απόσυρσης τέτοιων σταθμών στην ΕΕ είναι πολύ χαμηλότεροι από αυτούς που απαιτούνται για να μπει η Ευρώπη σε τροχιά περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με την ιστορική απόφαση στο Παρίσι. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να σχεδιάσουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τη μετάβαση στη μεταλιγνιτικη περίοδο με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης για τι περιοχές που δεκαετίες τώρα καίγονται για να ηλεκτροδοτούμαστε όλοι εμείς».

Η ΔΕΗ και τα όρια

Στόχο να μειώσει δραστικά το αποτύπωμα της σε ρύπους έχει βάλει η ΔΕΗ που εκτιμά ότι το 2025 θα έχει πιάσει το όριο που βάζει η Ευρωπαική Επιτροπή για τα επίπεδα C02 του 2030.

Ταυτόχρονα, πρόκειται σύντομα να προκηρύξει διαγωνισμό ύψους 100 εκατ. ευρώ για επενδύσεις αποθείωσης και απονιτρωσης στις 4 μονάδες του Αγίου Δημητρίου.

Τη μεγάλη βελτίωση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ΔΕΗ θα φέρει η επένδυση στη νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαίδα 5.

Η νέα μονάδα πρόκειται να μειώσει την κατανάλωση λιγνίτη κατά 40%, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 40%, και κατά 90% τις εκπομπές σωματιδίων.