Και ο ευρωσκεπτικισμός ως τάση έχει τις διαβαθμίσεις του. Τις διαφορετικές εκκινήσεις του. Τα νέα και συναρπαστικά δείγματα των μετόχων του. Και βέβαια κάθε απλοϊκό ερμηνευτικό σχήμα μοιάζει τουλάχιστον άστοχο. Σήμερα, μια ανάσα από το ιστορικό δημοψήφισμα στη Βρετανία, η συζήτηση ανοίγει. Πολύ πριν, η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε λάβει τη νέα υβριδική αλλά προδιαγεγραμμένη μορφή της. Μια ανεπανάληπτη αντίθεση Βορρά- Νότου. Και μια ενίσχυση της αντίθεσης φτωχών – πλουσίων στο εσωτερικό των πιο αναπτυγμένων κρατών της. Το πρώτο σχήμα έφερε στον ένα πόλο τη λιτότητα και το χρέος. Και στον άλλο, μια σειρά κινημάτων που επανέφεραν την ιδέα μιας φεντεραλιστικής οικογένειας.

Ο ευρωσκεπτικισμός εκφράστηκε και με αριστερό και με ακροδεξιό τρόπο. Κρατήστε αυτή τη διπλή τάση. Μέρος της πρώτης άποψης ήθελε ένα βάθεμα των θεσμών, ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και μετεξέλιξή της σε πέπλο προστατευτισμού. Μια ΕΕ των λαών. Το δεύτερο κύμα (της Ακροδεξιάς εννοώ), ήθελε επιστροφή στο έθνος – κράτος, τείχη και αναδίπλωση. Η λιτότητα ενίσχυσε το πρώτο ρεύμα. Το προσφυγικό και η διαχείρισή του ενίσχυσαν το δεύτερο.

Η Ελλάδα, ιδιάζουσα περίπτωση στο πλαίσιο της ΕΕ, πέρασε όλα τα κύματα. Την αντι-ΕΟΚ ρητορεία. Τη φιλο-ΕΕ ενηλικίωση. Τον επαρχιώτικο σουσουδισμό που ταύτιζε την Ευρώπη με τα κοινοτικά πακέτα και με το Εράσμους –πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών. Και την παράδοξη σημερινή συνθήκη το γιγαντιαίο αντι-ΕΕ της δικαιολογημένο αίσθημα να μην εκφράζεται πολιτικά από κανέναν.

Η πρόσφατη έρευνα με τίτλο «Ο ευρωσκεπτικισμός πέρα από το Brexit» (πραγματοποιήθηκε από το αμερικανικό ερευνητικό ινστιτούτο Pew κατά το διάστημα 4 Απριλίου με 12 Μαΐου 2016 σε 10 ευρωπαϊκές χώρες) είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή. Για δύο λόγους: πρώτον γιατί, όπως διαβάζουμε, οι περισσότεροι νέοι 18-34 ετών φαίνεται πως έχουν θετική άποψη για την ΕΕ σε 9 από τις 10 χώρες, εκτός από τη χώρα μας, όπου οι νέοι έχουν μόνο κατά 37% θετικές απόψεις για την Ενωση. Μένει να δούμε τον νέο πολιτικό ταμιευτήρα που θα υποδεχθεί αυτή την καλπάζουσα δυναμική. Ενα κράμα Μπέπε Γκρίλο και αντιγερμανισμού είναι το μόνο που δεν έχει εμφανιστεί ακόμη στα μέρη μας. Ή μήπως έχει; Δεύτερον: οι Ούγγροι, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, φαίνεται πως είναι οι πιο θερμοί υποστηρικτές της ΕΕ, μαζί με τους Πολωνούς. Αυτό το δεύτερο στοιχείο ανατρέπει τη γνωστή άποψη πως ο ευρωσκεπτικισμός ταυτίζεται μόνο με την Ακροδεξιά. Να θυμίσω ποιες δυνάμεις κάνουν κουμάντο σήμερα στην Ουγγαρία; Οχι τυχαία, η λιτότητα θα τροφοδοτεί τα τείχη μέχρι νεωτέρας.

Τελευταία Νέα