Στην έδρα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στη Βιέννη, ο καλύτερος φίλος της Ρωσίας δεν είναι αυτός που θα φανταζόταν κανείς. Εννοείται πως οι παραδοσιακοί σύμμαχοί της, η Λευκορωσία και το Αζερμπαϊτζάν, είναι πάντα εκεί όταν πρέπει. Οπως επισημαίνει ωστόσο η Ιζαμπέλ Λασέρ στη «Figaro», μόνο ένα κράτος δεν την απογοητεύει ποτέ: το Βατικανό.

Η τελευταία τους κοινή δράση; Μια πρωτοβουλία με στόχο να ναυαγήσει η υιοθέτηση ενός κειμένου για την ισότητα των φύλων. «Θέλουμε να προωθήσουμε την ισότητα ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, ιδιαίτερα στην Κεντρική Ασία. Αλλά η Ρωσία και το Βατικανό αρνούνται την έκφραση «φύλα». Αναγνωρίζοντας δικαιώματα στους ΛΟΑΤ (λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, τρανς), η Δύση ενέπνευσε μια ψύχωση στη Ρωσία και την Αγία Εδρα» σημειώνει ένας γάλλος διπλωμάτης.

Αμέσως μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η αποκατάσταση των καθολικών εκκλησιών στον χώρο της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, ιδιαίτερα στην Ουκρανία, είχε οξύνει τις σχέσεις ανάμεσα στη Ρώμη και τη Μόσχα. Από τότε όμως που ο Βλαντίμιρ Πούτιν έγινε για πρώτη φορά δεκτός από τον Πάπα Φραγκίσκο, τον Νοέμβριο του 2013, και κυρίως από τον Φεβρουάριο του 2016, όταν πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα μια ιστορική συνάντηση ανάμεσα στον Φραγκίσκο και τον Πατριάρχη Κύριλλο, οι σχέσεις γίνονται όλο και στενότερες.

Στους διεθνείς οργανισμούς, σημειώνει ένας παρατηρητής, η προσέγγιση ανθεί μέσα από θέματα που άπτονται των ηθικών αξιών και των μειονοτήτων. Ο Φραγκίσκος είχε μάλιστα απευθύνει γραπτή επιστολή στον Βλαντίμιρ Πούτιν, στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 2013, καλώντας τον να πείσει τους ηγέτες του G20, που συνέρχονταν τότε στην Αγία Πετρούπολη, να εγκαταλείψουν την ιδέα μιας στρατιωτικής λύσης στη Συρία.

Επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών σχέσεων του πατριαρχείου στη Μόσχα, ο μητροπολίτης Ιλαρίων υπεραμύνεται μιας «στρατηγικής συμμαχίας» με την Καθολική Εκκλησία για την από κοινού υπεράσπιση των «παραδοσιακών χριστιανικών αξιών». Η Μόσχα θέλει να στρατεύσει τη Ρώμη σε μια μάχη εναντίον της «ευρωπαϊκής αθεΐας» και των «αφύσικων και ανεύθυνων μοντέλων ζωής» που συμβολίζονται στον γάμο μεταξύ ομοφύλων – κάτι «επικίνδυνο και καταστροφικό», σύμφωνα με τον Κύριλλο. Από κοινού διαβεβαιώνουν πως θέλουν να υπερασπιστούν τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής. Στη κοινή τους διακήρυξη στην Αβάνα, κάλεσαν τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση ώστε να λάβει τέλος η μεγάλη φυγή τους. Αλλά η συμμαχία ανθεί και στην Ανατολική Ευρώπη: ούτε η προσάρτηση της Κριμαίας ούτε οι ρωσικές παρεμβάσεις στην Ουκρανία έχουν καταγγελθεί από τον Φραγκίσκο, που αρκείται να οικτίρει αυτόν τον «πόλεμο μεταξύ χριστιανών».  

Η προσέγγιση ανάμεσα στη Ρώμη και τη Μόσχα, σημειώνει η Ιζαμπέλ Λασέρ στη «Figaro», δίνει στο Κρεμλίνο «ένα εχέγγυο ηθικότητας ικανό να στρέψει την προσοχή μακριά από τον πόλεμο στην Ουκρανία και να διευκολύνει μια εξομάλυνση των σχέσεων με τη διεθνή κοινότητα». Εξυπηρετεί επίσης τον βασικό στόχο της εξωτερικής πολιτικής του Βλαντίμιρ Πούτιν: να ξαναγίνει η Ρωσία μεγάλη δύναμη. «Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή», επισημαίνει ο Ιβ Αμάν, ειδικός σε θέματα Ρωσίας, «επιτρέπουν στον Πούτιν να επαναβεβαιώσει τον ρόλο της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή και να εμφανιστεί ως ο προστάτης των χριστιανών της Ανατολής, στη γραμμή της Μεγάλης Αικατερίνης».

Για το Βατικανό, από την άλλη πλευρά, η προσέγγιση με τη Μόσχα έχει στόχο να υπογραμμίσει τη συμμαχία μεταξύ καθολικών και ορθοδόξων απέναντι στον ισλαμισμό στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, η Ρώμη βρίσκει στη Μόσχα έναν ισχυρό σύμμαχο απέναντι σε ζητήματα όπως η ισότητα των φύλων.

Τελευταία Νέα