Οπως και πολλοί άλλοι, παρακολούθησα με ενδιαφέρον το βίντεο που έδειξε ο Μπαράκ Ομπάμα στη διάρκεια της ομιλίας του στο Δείπνο των Ανταποκριτών στον Λευκό Οίκο. Ενα βίντεο όπου υποτίθεται ότι ζητά τη συμβουλή του Ρεπουμπλικανού πρώην προέδρου της Βουλής Τζον Μπόινερ για το τι να κάνει όταν λήξει η θητεία του. Πού ήταν αυτή η φιλία όταν η Αμερική τη χρειαζόταν πραγματικά;

Αυτή η σκηνή ακούμπησε μια ευαίσθητη χορδή της χώρας σήμερα: η ατελείωτη αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο πολιτικά κόμματα οδηγεί πολλούς Αμερικανούς να αισθάνονται σαν τα παιδιά ενός ζευγαριού που μονίμως χωρίζει. Η χώρα διψά να δει τα δύο κόμματα να συνεργάζονται σε σημαντικά θέματα.

Πιστεύω ότι αυτό που βρίσκεται πίσω από την επιτυχία του Ντόναλντ Τραμπ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η αίσθηση πολλών Αμερικανών ότι η πολιτική βρίσκεται σε τέλμα. Και η φαντασίωση του κοινού στην οποία απευθύνεται ο Τραμπ είναι ότι μπορεί να τραβήξει το σπαθί του και να επιτύχει συμφωνίες. Ομως κανείς δεν ευθύνεται περισσότερο για αυτό το τέλμα από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Οταν ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία Μιτς Μακόνελ δήλωσε τον Οκτώβριο του 2010 ότι «το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να επιτύχουμε είναι ο Ομπάμα να μην εκλεγεί για δεύτερη θητεία», περιέγραφε την κυρίαρχη στρατηγική του κόμματός του έκτοτε. Οι Ρεπουμπλικανοί σταμάτησαν να σκέφτονται σοβαρά και μέσα σε αυτό το κενό μπήκε και θριάμβευσε ο Τραμπ.

Αυτές τις ημέρες ολοκληρώνω ένα νέο βιβλίο στο οποίο παρατηρώ πως το 2007, λίγο πριν αναλάβει την προεδρία ο Ομπάμα, έγινε κάτι σημαντικό: τα πάντα άρχισαν να γίνονται ψηφιακά και κινητά –εργασία, εμπόριο, χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, εκπαίδευση -, με αποτέλεσμα να αναμορφωθεί η οικονομία. Ολα έγιναν μαζί. Τότε ακριβώς χρειαζόταν να φτιάξουμε καλύτερες υποδομές, να δημιουργήσουμε εκπαιδευτικές ευκαιρίες για κάθε εργαζόμενο, να φτιάξουμε καλύτερες πολιτικές για τη μετανάστευση για να προσελκύσουμε λαμπρά μυαλά και να προσφέρουμε και άλλα κονδύλια στην έρευνα ώστε να φυτέψουμε τον σπόρο του μέλλοντος.

Αντί για αυτά, όμως, είχαμε την οικονομική κρίση του 2008 που έφερε και άλλη πόλωση, είχαμε διαρκείς αντιπαραθέσεις μεταξύ των κομμάτων και ελάχιστη δράση. Μέσα σε αυτήν τη δίνη, πολλοί πολίτες έχασαν το κουράγιο και τον προσανατολισμό τους και έτσι άνοιξε ο δρόμος για τους λαϊκιστές με τις απλουστευτικές απαντήσεις: να διώξουμε τους μετανάστες, να σταματήσουμε το εμπόριο με την Κίνα, να κλείσουμε τις μεγάλες τράπεζες και όλα θα είναι καλά. Ανοησίες.

Η αλήθεια είναι πως χρειάζονται αλλαγές. Είναι ξεκάθαρο: το ελεύθερο εμπόριο με την Κίνα ζημίωσε περισσότερους από όσους νομίζαμε. Είναι ξεκάθαρο: οι ανειδίκευτοι παράνομοι μετανάστες ζημιώνουν τους αμερικανούς εργαζομένους περισσότερο από όσο υπολογίζαμε. Είναι ξεκάθαρο: η Κοινωνική Ασφάλεια, το Medicare και το Obamacare χρειάζονται μεταρρυθμίσεις για να παραμείνουν βιώσιμα. Είναι ξεκάθαρο: ο καπιταλισμός που βασίζεται περισσότερο στις μηχανές και στα ρομπότ θέτει νέες προκλήσεις τόσο για τους υπαλλήλους όσο και για τους εργάτες.

Μπορούμε να ανταποκριθούμε σε όλες αυτές τις προκλήσεις με σοβαρότητα και συνεργασία. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει η σημερινή εκδοχή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος να καταστραφεί και να δημιουργηθεί ένα σκεπτόμενο κεντροδεξιό κόμμα. Εάν αυτό κατάφερε να κάνει ο Τραμπ, τότε είναι θεόσταλτος. Επίσης, χρειαζόμαστε τους Δημοκρατικούς να είναι ένα κεντροαριστερό κόμμα χωρίς να επιτρέψουν στον Μπέρνι Σάντερς να τους σύρει στην Αριστερά. Εάν συμβούν και τα δύο, ίσως κάτι καλό τελικά προκύψει από αυτές τις θεότρελες εκλογές.