ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Από την 1/1/2016 η σύνταξη γήρατος, αναπηρίας και θανάτου του φορέα κύριας ασφάλισης υπολογίζεται ως το άθροισμα δύο τμημάτων: της εθνικής σύνταξης (384 ευρώ) και της ανταποδοτικής σύνταξης, που θα υπολογίζεται στις αποδοχές ή στο εισόδημα επί των οποίων καταβλήθηκαν εισφορές σε ολόκληρο τον εργασιακό βίο και με κλιμακούμενο, ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης, ποσοστό αναπλήρωσης από 0,80% έως 2%. Για παράδειγμα, με 40 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 2.000 ευρώ θα δίνεται κύρια σύνταξη που δεν θα ξεπερνά τα 1.244 ευρώ: 384 ευρώ η εθνική σύνταξη + 860 ευρώ η ανταποδοτική (43% x 2.000 ευρώ). Οι κύριες συντάξεις θα είναι χαμηλότερες σε σχέση με όλα όσα ίσχυαν έως σήμερα, αφού το τελικό ποσό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης θα υπολογίζεται όχι μόνο στο σύνολο του χρόνου ασφάλισης και στις χαμηλότερες αποδοχές, αλλά και με βάση κλιμακούμενα ποσοστά αναπλήρωσης για κάθε έτος ασφάλισης που ευνοούν τους χαμηλόμισθους.
Tα ποσοστά αναπλήρωσης για τα πρώτα 15 χρόνια είναι 0,80%.Από 15 χρόνια έως 18 είναι 0,92%, από 18 μέχρι 21 χρόνια 1,04%, από 21 έως 24 χρόνια 1,16%, από 24 έως 27 1,29%, από 27 έως 30 1,42% και φτάνει στο 2% για τα 39 έως 42 ή και περισσότερα χρόνια. Οπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο, το ποσοστό αναπλήρωσης για κάθε έτος ασφάλισης θα υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο αποδοχών του εργαζομένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου.Ο μέσος όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών διά του συνολικού χρόνου ασφάλισής του.
Το σχέδιο νόμου για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση βασίζεται σε συντάξεις δύο ταχυτήτων, οδηγώντας σε βαριές απώλειες (μεσοσταθμικά 15%) τις νέες συντάξεις προκειμένου να διασώσει τις σημερινές. Μάλιστα εκτιμάται ότι υπάρχουν και περιπτώσεις όπου ασφαλισμένοι θα έχουν απώλειες έως 30%. Ετσι, ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 800 ευρώ και 35 χρόνια ασφάλισης σήμερα λαμβάνει σύνταξη 781 ευρώ, με τον Ν. 3863 θα λάμβανε 734 ευρώ και με την πρόταση Κατρούγκαλου 699 ευρώ. Με 30 χρόνια σήμερα λαμβάνει 691 ευρώ, με τον 3863 θα έπαιρνε 649,50 ευρώ και με τη νέα πρόταση 619 ευρώ. Στην 25ετία με τον ίδιο μισθό σήμερα παίρνει 624 ευρώ, με τον 3863 θα έπαιρνε 586,50 ευρώ και με τη νέα πρόταση 585 ευρώ.Με 35 χρόνια ασφάλισης και μισθό 1.500 ευρώ ο ασφαλισμένος σήμερα παίρνει σύνταξη 1.130 ευρώ, με τον 3863 θα έπαιρνε 1.062,20 ευρώ και με την πρόταση της κυβέρνησης θα εισπράξει 972 ευρώ.
Επίσης, το νομοσχέδιο προβλέπει τον επανυπολογισμό όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων από το 2018 και μετά, τη μείωση του τμήματος που ξεπερνά τα ποσά τα οποία θα προκύψουν με βάση τα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης. Παράλληλα έως 15,75% (αντί του 20%-40%) καθιερώνεται το ποσοστό αναπλήρωσης για τις επικουρικές.
ΕΙΣΦΟΡΕΣ
Η κυβέρνηση επιδιώκει την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών προς τα επικουρικά ταμεία προκειμένου να εξοικονομήσει 550 εκατ. ευρώ ετησίως για τρία χρόνια και να κλείσει το δημοσιονομικό κενό χωρίς να απαιτηθεί μείωση των συντάξεων.Από το μέτρο όμως θα προκύψει μικρή ή μεγαλύτερη απώλεια στις καθαρές αποδοχές των μισθωτών. Σήμερα, για την κύρια σύνταξη παρακρατείται το 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων και κατανέμεται κατά 6,67% εις βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,33% εις βάρος των εργοδοτών.Παράλληλα θα αυξηθεί η εισφορά προς τα επικουρικά ταμεία στο 3,50% από 3% για τους εργαζομένους και στο 4% από 3% για τους εργοδότες. Δηλαδή, όποιος αμείβεται με μεικτό μισθό 1.000 ευρώ θα παίρνει στο χέρι 900,70 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι λόγω της αύξησης της εισφοράς προς το επικουρικό ακόμα και ο εργαζόμενος των 1.000 ευρώ θα χάνει 5 ευρώ τον μήνα. Επιπλέον, οι εισφορές στο εξής για αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολουμένους θα είναι ανάλογες με το εισόδημα και θα εναρμονιστούν με τις εισφορές του ΙΚΑ. Αυτό θα σημαίνει τριπλασιασμό για τις εισφορές των αγροτών, αυξήσεις για γιατρούς και δικηγόρους, μηχανικούς και ελεύθερους επαγγελματίες. Παράδειγμα για τα νέα ασφάλιστρα για ελεύθερους επαγγελματίες (με βάση το φορολογητέο εισόδημα): Με την πρόβλεψη νέου ανώτατου ορίου (5.860 ευρώ) και εισφορά για σύνταξη 20% επί του φορολογητέου εισοδήματος, επαγγελματίας ή επιστήμονας με ετήσιο εισόδημα 60.000 ευρώ θα πρέπει να καταβάλλει τον χρόνο 14.064 ευρώ, αν έχει εισόδημα 40.000 ευρώ θα πληρώνει 8.000 ευρώ, αν έχει 20.000 ευρώ θα πληρώνει 4.000 ευρώ και αν έχει 15.000 ευρώ η ετήσια εισφορά του θα είναι 3.000 ευρώ.
ΕΚΑΣ
Το επίδομα περικόπτεται. Το ΕΚΑΣ θα καταβάλλεται από 1/1/2016 και έως τις 31/12/2019 στους ήδη συνταξιούχους και στους δικαιούχους σύνταξης γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των οργανισμών κύριας ασφάλισης, εκτός του ΟΓΑ, οι οποίοι εντάσσονται στον Ενιαίο Φορέα Κύριας Ασφάλισης.
Τα ποσά του επιδόματος:
α. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες και επικουρικές), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα και μέχρι 7.216 ευρώ καταβάλλεται επίδομα 230 ευρώ μηνιαίως.
β. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από 7.216,01 και μέχρι του ποσού των 7.972 καταβάλλεται ποσό μηνιαίου επιδόματος σύμφωνα με τα παρακάτω:
βα. Από 7.216,01 ευρώ και μέχρι του ποσού των 7.518 ποσό 172,50.
ββ. Από 7.518,01 και μέχρι του ποσού των 7.720 ευρώ ποσό 115 ευρώ.
βγ. Από 7.720,01 και μέχρι του ποσού των 7.972 ποσό 57,50 ευρώ.
γ. Τα ίδια ως άνω ποσά επιδόματος χορηγούνται και στους συνταξιούχους αναπηρίας που λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.
δ. Στους συνταξιούχους γήρατος και αναπηρίας που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη καθώς και σε όσους συνταξιούχους που λόγω γήρατος δεν θεμελιώνουν αυτοτελές δικαίωμα συνταξιοδότησης με χρόνια ασφάλισης που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, το επίδομα ισούται με τα 2/3 των ανωτέρω ποσών. Για τους τελευταίους η διαφορά του 1/3 ποσού ΕΚΑΣ που τυχόν δεν είχε καταβληθεί πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσης διάταξης, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, δεν χορηγείται.
ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ ΕΤΗ
Ακριβαίνουν τα πλασματικά έτη ασφάλισης. Συγκεκριμένα, ενώ σήμερα ο κάθε μήνας πλασματικής ασφάλισης στοιχίζει 167 ευρώ, το νέο νομοσχέδιο φέρνει αναλογικό καθορισμό του κόστους εξισώνοντάς το με το 20% του εισοδήματος. Συνεπώς, ασφαλισμένος με 2.000 εισόδημα θα πρέπει να καταβάλλει πλέον τίμημα 400 ευρώ.
ΕΦΑΠΑΞ
Το εφάπαξ μειώνεται κατά 10%. Μολονότι η εισφορά ασφάλισης για εφάπαξ παροχή ορίζεται σε ποσοστό 4%, το ποσό της εφάπαξ παροχής θα είναι μικρότερο. Και θα υπολογίζεται ως εξής σε δύο τμήματα: Για τον χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί έως τις 31/12/2013 θα αποτελείται από το γινόμενο του 70% των συντάξιμων αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης για τους μισθωτούς και από το γινόμενο του 85% των συντάξιμων αποδοχών, στις οποίες έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Για τον χρόνο ασφάλισης που πραγματοποιείται από την 1/1/2014 και μετά, για τους μισθωτούς, αυτοτελώς απασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες το τμήμα της εφάπαξ παροχής που αναλογεί στα έτη ασφάλισης από 1/1/2014 και εφεξής θα υπολογίζεται με βάση την αρχή της ισοδυναμίας και το ποσό της εφάπαξ παροχής ισούται με τη συσσωρευμένη αξία των εισφορών κατά την ημερομηνία αποχώρησης.
ΝΕΟ ΠΛΑΦΟΝ
Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής το καταβαλλόμενο καθαρό ποσό κάθε ατομικής σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο της εθνικής σύνταξης, δηλαδή τα 2.304 ευρώ (αντί 2.774) και το άθροισμα του καταβαλλομένου καθαρού ποσού των συντάξεων από οποιαδήποτε αιτία από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή οιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης το οκταπλάσιο, δηλαδή τα 3.072 ευρώ (αντί των 3.360 σήμερα).