Η Διάσκεψη που ξεκίνησε χθες στο Παρίσι για το κλίμα είχε ενός λεπτού σιγή για τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων στη γαλλική πρωτεύουσα. Αλλά είχε και πολλές συναντήσεις κορυφής στο περιθώριο των εργασιών για προβλήματα που δεν σχετίζονται καθόλου με την απειλή της υπερθέρμανσης. Ενα τέτοιο ραντεβού είχαν ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Στη συνάντηση, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, συζητήθηκε η συριακή κρίση καθώς και η κατάσταση στην Ουκρανία. Ομπάμα και Πούτιν επανέλαβαν τις θέσεις τους: ο αμερικανός πρόεδρος είπε ότι ο Μπασάρ αλ Ασαντ πρέπει να αποσυρθεί από την εξουσία στο πλαίσιο της διαδικασίας για την πολιτική μετάβαση, ενώ ο ρώσος πρόεδρος είπε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική λύση στη Συρία χωρίς τη συμμετοχή του σύρου προέδρου στη μεταβατική κυβέρνηση. Υπήρξε, πάντως, σύμπνοια ως προς την ανάγκη να διευθετηθεί πολιτικά η κρίση στη Συρία.

Ο Μπαράκ Ομπάμα τάχθηκε επίσης υπέρ μιας διπλωματικής διευθέτησης της ουκρανικής κρίσης και επισήμανε ότι οι κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας μπορούν να αρθούν εφόσον η Μόσχα εκπληρώσει τους όρους των συμφωνιών του Μινσκ, για την τήρηση των οποίων ο Πούτιν εμφανίστηκε σύμφωνος.

Το Κρεμλίνο από την πλευρά του έκανε γνωστό ότι ο Ομπάμα εξέφρασε τη λύπη του κατά τη διάρκεια της συνάντησης για την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από μαχητικά της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας.

Και για το κλίμα; Η Διάσκεψη είναι ακόμη στην αρχή της για να υπάρξει κάποιο απτό αποτέλεσμα. Οι τοποθετήσεις, ωστόσο, φτιάχνουν «κλίμα».

Ο Μπαράκ Ομπάμα, στην ατζέντα του οποίου η υπερθέρμανση του πλανήτη βρισκόταν πάντα πολύ ψηλά, κάλεσε τους υπόλοιπους ηγέτες να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, ενώ απέρριψε κατηγορηματικά το επιχείρημα ότι η μάχη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα έπληττε την οικονομία. «Θα μπορούσαμε άραγε να σκεφτούμε μια ικανοποιητικότερη ανταμοιβή από το να γνωρίζουμε ότι η επόμενη γενιά θα επωφεληθεί απ’ όσα κάνουμε εδώ;» αναρωτήθηκε.

Οι ΗΠΑ έχουν δεσμευθεί να μειώσουν τα ποσοστά των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου από 26% έως 28% έως το 2025, σε σύγκριση με το 2005.

Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής του κόσμου και η πρώτη οικονομία. Επομένως, μάλλον τις Ηνωμένες Πολιτείες είχε κατά νου ο πρόεδρος της Κίνας και πρώτου ρυπαντή Σι Τζινπίνγκ όταν σημείωνε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι οικονομικές διαφορές μεταξύ των χωρών και να επιτραπεί στα διάφορα κράτη να αναπτύξουν τις δικές τους λύσεις στο πρόβλημα της ανόδου της θερμοκρασίας στον πλανήτη. «Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τις διαφορές μεταξύ των χωρών, ιδιαίτερα των αναπτυσσόμενων χωρών» δήλωσε ο Σι, καλώντας τις πλούσιες να προσφέρουν αυξημένη χρηματοοικονομική στήριξη μετά το 2020 στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Στη γνωστή σκληρή γραμμή της ανάληψης συγκεκριμένων δεσμεύσεων κινήθηκε η Ανγκελα Μέρκελ. Σύμφωνα με τη γερμανίδα καγκελάριο, οι συνομιλίες στο Παρίσι θα πρέπει να καταλήξουν στην υιοθέτηση ενός δεσμευτικού πλαισίου από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, που θα συμπληρωθεί από επίσης δεσμευτικούς επανελέγχους, με στόχο να διασφαλίζεται ότι θα καταγραφεί πρόοδος στις προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας.

Η Μέρκελ υπογράμμισε από το Παρίσι ότι στόχος είναι να τεθεί από τον ΟΗΕ ένα δεσμευτικό πλαίσιο και να υπάρξει ένας δεσμευτικός μηχανισμός ελέγχου, με στόχο να κλείσει το κενό μεταξύ του αντικτύπου στην υπερθέρμανση του πλανήτη των μέτρων που έχουν ήδη υποσχεθεί οι χώρες και των πρόσθετων προσπαθειών που πρέπει να καταβληθούν προκειμένου να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας.

Ο στόχος του Βερολίνου, και ευρύτερα της ΕΕ, αυτή τη φορά είναι πολύ φιλόδοξος: ένα από τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν είναι το βέτο του αμερικανικού Κογκρέσου.

«Εδώ στο Παρίσι πρόκειται να αποφασιστεί το μέλλον του πλανήτη» υπογράμμισε ο Φρανσουά Ολάντ.

Ο γάλλος πρόεδρος έκανε λόγο για «ιστορική ημέρα» σημειώνοντας ότι «ποτέ σε μια διάσκεψη δεν μετείχαν τόσες Αρχές από τόσες χώρες». Οι τόνοι του Ολάντ ήταν δραματικοί: «Τα καλά συναισθήματα, οι δηλώσεις προθέσεων δεν θα είναι αρκετά, είμαστε στο χείλος οριακού σημείου».

Επτά ερωτήσεις και απαντήσεις για την κλιματική αλλαγή

1. Πόσο έχει ζεσταθεί ο πλανήτης;

Εως τον περασμένο Οκτώβριο και από το 1880 η θερμοκρασία στον πλανήτη είχε αυξηθεί κατά περίπου έναν βαθμό Κελσίου. Ο αριθμός αυτός μπορεί να φαίνεται μικρός, αλλά δεν είναι ως μέσος όρος στην επιφάνεια ενός ολόκληρου πλανήτη. Η θερμότητα που συγκεντρώνεται στη Γη από τις εκπομπές αερίων είναι σχεδόν όση και η θερμότητα που θα απελευθέρωναν 400.000 ατομικές βόμβες σαν της Χιροσίμα εάν έπεφταν κάθε μέρα.

2. Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα;

Το πρόβλημα θα είναι πολύ μεγαλύτερο στο μέλλον, αλλά θα έχει δημιουργηθεί από τις εκπομπές αερίων που σημειώνονται τώρα. Οι επιπτώσεις θα έχουν αντίκτυπο στις κοινωνίες καθώς η υπερθέρμανση θα λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά σε ορισμένες χώρες, θα προκαλέσει κύματα προσφύγων και την έκτη μαζική εξαφάνιση φυτών και ζώων στην Ιστορία της Γης.

3. Μπορούμε να κάνουμε κάτι;

Υπάρχουν πολλοί απλοί τρόποι για να μειώσει κάποιος το αποτύπωμα του άνθρακα που έχει, αλλά και να εξοικονομήσει χρήματα –από τον έξυπνο θερμοστάτη έως την κατανάλωση λιγότερου κρέατος.

4. Ποιο είναι το αισιόδοξο σενάριο;

Ενα σενάριο είναι η Γη να αποδειχθεί λιγότερο ευαίσθητη στα αέρια του θερμοκηπίου απ’ ό,τι πιστεύουν οι επιστήμονες, ένα άλλο είναι η χλωρίδα και η πανίδα να προσαρμοστούν και ένα τρίτο να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας. Οι ειδικοί πιστεύουν, πάντως, ότι κανένα από αυτά τα σενάρια δεν έχει πολλές πιθανότητες επαλήθευσης.

5. Ποιο είναι το χειρότερο σενάριο;

Ο μεγαλύτερος φόβος των ειδικών είναι να καταρρεύσει η παραγωγή τροφίμων, κάτι που θα προκαλούσε μαζικό λιμό. Ενας άλλος να πλημμυρίσουν μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας με αποτέλεσμα να γίνουν ακατοίκητες.

6. Πόσο αυξάνεται η στάθμη της θάλασσας;

Περίπου 30 εκατοστά σε διάστημα εκατό χρόνων. Εάν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, η Γη θα μπορούσε να επιστρέψει σε μια γεωλογική περίοδο που είναι γνωστή ως Πλειστόκαινο. Τότε η στάθμη της θάλασσας ήταν πιο υψηλή κατά 2,4 μέτρα σε σχέση με σήμερα.

7. Θα είχε οφέλη κανείς από την υπερθέρμανση;

Ο Καναδάς και η Ρωσία επειδή έχουν τεράστιες παγωμένες εκτάσεις. Αλλά το πλήγμα στις φυσικές πηγές τους θα ήταν τεράστιο από πυρκαγιές κ.λπ., ενώ συγχρόνως θα γίνονταν υποδοχείς ενός τεράστιου κύματος προσφύγων.