χειμώνας που πέρασε, για την Ιωάννα Παππά ήταν πραγματικά γεμάτος. Κατά τη διάρκεια της θεατρικής σεζόν η ηθοποιός πρωταγωνίστησε σε τρεις παραστάσεις, περνώντας από τη μία στην άλλη σχεδόν χωρίς καθόλου διακοπή. Και ενώ κανονικά το καλοκαίρι θα έπρεπε να βλέπει τη σκηνή με τα κιάλια απολαμβάνοντας τις διακοπές που δικαιωματικά της αξίζουν, εκείνη επέλεξε να περάσει τους τρεις θερινούς μήνες παρέα με την Αντιγόνη, περιοδεύοντας στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί θα υποδυθεί την κεντρική ηρωίδα της ομώνυμης τραγωδίας του Σοφοκλή που παρουσιάζει η ομάδα 5η Εποχή Τέχνης σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας.
Η πρεμιέρα είναι προγραμματισμένη την προσεχή Κυριακή στο Κηποθέατρο Παπάγου και αυτές τις ημέρες οι πρόβες είναι στην τελική ευθεία. Η προετοιμασία της Ιωάννας Παππά το προηγούμενο διάστημα για να ερμηνεύσει δίπλα στον Νικήτα Τσακίρογλου (Κρέων) τον ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο της Αντιγόνης, δεν ήταν απλή υπόθεση. «Μελέτησα το έργο και τον χαρακτήρα, με βάση αναλύσεις και σχετικά κείμενα που έχουν γραφτεί. Παράλληλα, είχα και τα ερεθίσματα που προέκυψαν από τη διαδικασία της πρόβας. Μαζί με τα προσωπικά στοιχεία, αυτά που φέρω εγώ ως άνθρωπος σε σχέση με τον κόσμο, τον χαρακτήρα και τη θεματολογία του έργου αλλά και τα μέσα που χρησιμοποιώ ως ηθοποιός» δηλώνει.
ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ. Αυτή είναι η τέταρτη φορά στην καριέρα της που καλείται να παίξει σε τραγωδία. Η σχετική εμπειρία που κουβαλάει, ωστόσο, δεν μείωσε τον βαθμό δυσκολίας στην προσέγγιση του ρόλου. «Ως προς τον συγκεκριμένο χαρακτήρα και επειδή δεν σχετίζεται πολύ με τα επίγεια, με δυσκόλεψαν οι αναφορές της στα θέματα με τους νεκρούς και έννοιες όπως η δικαιοσύνη, η αγάπη, η ηθική και η ελεύθερη προσωπική βούληση. Δεν μπορείς να την προσεγγίσεις συναισθηματικά γιατί ακόμα και ο θρήνος της έχει αρκετή σκέψη, επιχειρηματολογία, είναι δομημένος και μέχρι τέλους δεν παραιτείται από το ζητούμενό της».
Με τη νέα μετάφραση της Παναγιώτας Πανταζή, ο σκηνοθέτης της παράστασης Θέμης Μουμουλίδης επιχειρεί να κάνει μια σύγχρονη σκηνική ανάγνωση της τραγωδίας, κάτι που διακρίνεται σε όλες τις πτυχές της παράστασης. «Η πρόθεση είναι να υπάρχει μια αίσθηση ποιητικότητας στην απόδοση του έργου. Η μετάφραση έχει πατήσει εκεί. Υπάρχει μια τάση για προσέγγιση με πιο σύγχρονη ματιά, αλλά αυτό είναι πάντα μια περίεργη συνθήκη. Γιατί δεν νομίζω ότι η δική μας ματιά έχει να κάνει με την έννοια του σύγχρονου που βλέπουμε σε παραστάσεις του εξωτερικού. Δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Ωστόσο ως αισθητική, και η μουσική που πλαισιώνει το κείμενο και τα σκηνικά και τα κοστούμια δεν παραπέμπουν στο τότε αλλά στο σήμερα. Προσπαθούμε να φανούν οι χαρακτήρες στα ανθρώπινά τους μεγέθη, πέρα από τον συμβολικό τους χαρακτήρα, που ούτως ή άλλως προκύπτει μέσα από το κείμενο, την ιστορία και τη σύγκρουση δύο κόσμων» τονίζει η πρωταγωνίστρια.
Η Ιωάννα Παππά δεν βλέπει με κακό μάτι την αναπροσαρμογή των κλασικών έργων προς το πιο μοντέρνο, υπό την προϋπόθεση ότι συντρέχει κάποιος σημαντικός λόγος καλλιτεχνικής δημιουργίας. «Κάθε καλλιτέχνης πρέπει να έχει μια προσωπική ανάγκη για να ασχοληθεί με κάτι τέτοιο. Αν η προσωπική ανάγκη του γεννήσει έναν κόσμο ο οποίος έχει μια αισθητική που υπηρετεί κάτι παλαιότερο ή κάτι νεώτερο, αλλά έχει μια ουσιαστική επαφή με αυτό, εγώ είμαι θετική και στις δύο προσεγγίσεις. Και συνήθως αυτό το διαπιστώνεις εκ του αποτελέσματος. Αν τελικά υπήρξε ένας ειλικρινής διάλογος του κειμένου και του δημιουργού».
ΓΕΦΥΡΕΣ ΣΤΟ ΤΩΡΑ. Στην περίπτωση της «Αντιγόνης», στην οποία έστω και έμμεσα πρωταγωνιστεί η πιο σύγχρονη προσέγγιση στο κείμενο του Σοφοκλή, ρίχνονται γέφυρες με το σήμερα δημιουργώντας συνειρμούς με όσα συμβαίνουν στη σύγχρονή μας πραγματικότητα. Ισως γιατί το έργο είναι από μόνο του διαχρονικό. «Η ιστορία του έργου αρχίζει ύστερα από μια πολιτική κατάσταση πολύ κρίσιμη. Εχει προηγηθεί ένας εμφύλιος και η κοινωνία βρίσκεται σε κρίση. Ακόμα τα πράγματα δεν έχουν σταθεροποιηθεί. Ακολουθεί ένα καθεστώς το οποίο λειτουργεί με πολύ αυστηρούς κανόνες, αγνοώντας την παλαιότερη νομοθεσία. Οπότε σε ένα τέτοιο επίπεδο θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν απέχουμε πολύ από τη σημερινή συγκυρία. Υπάρχει σαφής σχέση» λέει η ηθοποιός.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, άραγε ο Σοφοκλής θα έβαζε την Αντιγόνη να αντιδρά στις απαιτήσεις του Κρέοντα με τον ίδιο τρόπο, αν δεν έγραφε το κείμενο στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. αλλά στον 21ο μ.Χ.; «Η Αντιγόνη είναι ένας άνθρωπος που ανήκει στη νεότερη γενιά. Τα χαρακτηριστικά της είναι ότι είναι ακραία τολμηρή και εκφράζει το νέο, σε ό,τι τύπο έκφρασης ο καθένας μπορεί να το αντιληφθεί. Εχει μια φοβερή θέληση και αγάπη για τη ζωή. Είναι συνεπής με τον εαυτό της. Αυτό δεν είναι μόνο κάτι που μπορείς να το συναντήσεις σε μεγαλύτερες γενιές ως κάτι βιωμένο, άρα θα δρούσε με παρόμοιο τρόπο και τώρα. Γιατί έχει να κάνει με μια επαφή με την ανθρώπινη υπόσταση, με το δικαίωμά μας στη ζωή» καταλήγει.

INFO

«Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, μετάφραση Παναγιώτας Πανταζή και μουσική Σταύρου Γασπαράτου. Ερμηνεύουν οι Nικήτας Τσακίρογλου, Ιωάννα Παππά, Σταύρος Ζαλμάς, Νίκος Αρβανίτης, Λουκία Μιχαλοπούλου, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Χρήστος Πλαΐνης, Κώστας Βελέτζας, Γιώργος Παπαπαύλου, Μάνος Καρατζογιάννης, Γιώργος Νούσης. Πρώτες παραστάσεις στο Θέατρο Παπάγου, 28 και 29/6. Ακολουθεί περιοδεία σε 20 επιλεγμένα θέατρα ανά την Ελλάδα, που θα οκλοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο στο Ηρώδειο.