[Αστάθμητος παράγων] Ψηφίζουμε με δύο τρόπους

Οι Ελληνες ψηφίζουν τα τελευταία χρόνια με δύο τρόπους: Πηγαίνοντας, αφενός, στο εκλογικό τμήμα και ρίχνοντας το βέλτιστο κατά την κρίση τους –ή έστω το μη χείρον –στην κάλπη. Επισκεπτόμενοι, αφετέρου, την τράπεζα και αποσύροντας τις καταθέσεις τους.

Τα στοιχεία προκαλούν σχεδόν δέος: 35 δισεκατομμύρια ευρώ ανελήφθησαν –από λογαριασμούς νοικοκυριών βασικά και επιχειρήσων –κατά το τελευταίο εξάμηνο. Πέντε δισεκατομμύρια ευρώ μετρήθηκαν κατά τον μήνα Απρίλιο στα γκισέ και παραδόθηκαν σε πελάτες που έσφιγγαν στην αγκαλιά τους χαρτοφύλακες ή φορούσαν σακάκια με πολλές τσέπες. Πρόκειται για ποσά που εάν τα είχε στη διάθεσή της η ελληνική κυβέρνηση, θα μπορούσε να κρατήσει απέναντι στους θεσμούς αληθινά αγέρωχη στάση. Ο εθνικός της τσαμπουκάς δεν θα ήταν πιο εύθραυστος κι από κινεζική πορσελάνη.

Δεν εισηγούμαι τη δέσμευση των καταθέσεων όπως έχουν κατά καιρούς προτείνει διάφοροι αρειμάνιοι της ριζοσπαστικής Αριστεράς, για τους οποίους το κράτος προφανώς προηγείται των πολιτών –αφού, κατά τον Χέγκελ, προπάτορα του Μαρξ, «το κράτος είναι η πορεία του Θεού επί της Γης».

Αντιθέτως. Βρίσκω τη συμπεριφορά όσων τραβάνε τις αποταμιεύσεις τους όχι απλώς νόμιμη αλλά και ηθική. Κυρίως, δε, βαθιά ανθρώπινη. Οσο σκληρότερα έχεις δουλέψει τα λεφτά σου τόσο πεισματικότερα θέλεις να τα διασφαλίσεις. Υπό τον όρο –εννοείται –πως δεν κατέχεις δημόσια αξιώματα. Πως δεν καλείς τους άλλους να εμπιστευτούν την εκάστοτε κυβέρνηση, να επιδείξουν πατριωτισμό, ενώ εσύ ο ίδιος στέλνεις το κομπόδεμά σου στην αλλοδαπή.

Για ποιον πατριωτισμό μιλάμε άλλωστε; Στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, η κίνηση των κεφαλαίων είναι εντελώς ελεύθερη. Ο πλούσιος Ρώσος παραθερίζει στην Κέρκυρα κι ο Κερκυραίος με τα χρήματα που εισπράττει σπουδάζει το παιδί του στην Αγγλία. Τα υψηλής τεχνολογίας αγαθά αλλού σχεδιάζονται, αλλού κατασκευάζονται και αλλού συσκευάζονται –η ούγια «made in…» που κάποτε έδινε κύρος στο προϊόν έχει χάσει το νόημά της. Ο καθένας προσφέρει την εργασία του όπου μπορεί ακριβότερα και αγοράζει εμπορεύματα και υπηρεσίες όπου τις βρίσκει φθηνότερα. Οι έλληνες γιατροί που μεταναστεύουν στη Βόρεια Ευρώπη δεν αποτελούν θύματα της κρίσης αλλά πολίτες του πλανητικού χωριού, το οποίο χαρακτηρίζεται από μια πρωτοφανή στην Ιστορία κινητικότητα.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, τυχόν συναισθηματικές εκκλήσεις προς τους πολίτες – καταθέτες ηχούν απλώς αστείες. Η φράση «εάν αποσύρετε όλοι τα λεφτά σας, θα φουντάρουμε» δεν στερείται αλήθειας. Απαντάται όμως ακαριαία: «Εάν φουντάρουμε, θα χάσουμε όλοι τα λεφτά μας. Γι’ αυτό ακριβώς και τα αποσύρουμε». Η μοναδική επιλογή συνεπώς των πολιτικών και οικονομικών ηγεσιών μας είναι να γίνουν φερέγγυες κι ελκυστικές. Να ξανακερδίσουν την έμπρακτη εμπιστοσύνη του κόσμου, ο οποίος τους προτίμησε μεν στις κάλπες, τούς αποδοκιμάζει δε μαζικά καθημερινά στα γκισέ.

Μια ένσταση χωράει μόνο: Ενώ ως πολίτες διαθέτουμε όλοι από μία ψήφο, ως αποταμιευτές ζυγίζουμε όσο το βάρος των λογαριασμών μας. Ασκούμε στο σύστημα διαφορετική πίεση ο καθένας. Η άνιση κατανομή του πλούτου ακυρώνει ουσιαστικά τη δημοκρατία. Υποτάσσει τις πλειοψηφίες που απλώς βιοπορίζονται στις ισχυρές μειοψηφίες οι οποίες σχεδιάζουν τις εξελίξεις, προκαλούν τα σπουδαία γεγονότα, επενδύουν σε μυαλά και ταλέντα, δανείζουν τα κράτη.

Ετσι ωστόσο δεν συνέβαινε πάντα; Και η Σοβιετική, ακόμα, Επανάσταση δεν χρηματοδοτήθηκε μέσω του Λένιν από γερμανικά κεφάλαια;