Διάσημα «όχι» στην Ενωση PEN λόγω «Charlie Ηebdo»

Στον δυτικό κόσμο η ελευθερία της έκφρασης μοιάζει με τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Στη μία στέκονται οι υπέρμαχοι χωρίς περιορισμούς και δεύτερες σκέψεις, στην άλλη όσοι λένε «ναι μεν, αλλά», βάζοντας όρια και λεπτές διαχωριστικές γραμμές. Με τη δεύτερη όψη του νομίσματος φαίνεται ότι τάσσονται πλέον ανοικτά ο βραβευμένος με δύο Μπούκερ Πίτερ Κάρεϊ (φωτογραφία –στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει, μεταξύ άλλων, το «Σίδνεϊ» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και «Ο πλαστογράφος» από τα Ελληνικά Γράμματα), ο Μάικλ Οντάατζε (Μπούκερ για τον «Αγγλο ασθενή») και η Φράνσιν Πρόουζ, οι οποίοι, σύμφωνα με την «Γκάρντιαν», αρνήθηκαν να δώσουν το «παρών» στο ετήσιο γκαλά του αμερικανικού παραρτήματος της διεθνούς ένωσης συγγραφέων PEN στις 5 Μαΐου.

Αιτία, η προγραμματισμένη παράδοση του ειδικού βραβείου Ελευθερίας της Εκφρασης στο «Charlie Ηebdo», στο γαλλικό περιοδικό που τον περασμένο Ιανουάριο δέχθηκε επίθεση τζιχαντιστών εξαιτίας των σατιρικών –και προσβλητικών κατά κάποιους –σκίτσων του προφήτη Μωάμεθ. «Τη στιγμή που έμαθα για την ύπαρξη αυτού του βραβείου ταράχθηκα» τόνισε στο Ασοσιέιτεντ Πρες η πρώην πρόεδρος του αμερικανικού παραρτήματος Φράνσιν Πρόουζ. Αν και τονίζει ότι υπερασπίζεται «την ελευθερία του λόγου χωρίς περιορισμούς» και ότι σε κάθε περίπτωση «καταδικάζει την αιματηρή επίθεση που οδήγησε στον θάνατο 12 ανθρώπους», υπογραμμίζει ωστόσο ότι ένα τέτοιου είδους βραβείο «υποδηλώνει θαυμασμό και σεβασμό» προς το έργο του αποδέκτη, γεγονός που εντείνει τη δυσαρέσκεια όσων νιώθουν θρησκευτικά προσβεβλημένοι.

Το παράδειγμα των τριών συγγραφέων ακολούθησαν οι Τέτζου Κόουλ, Τέιε Σελάσι και Ρέιτσελ Κούσνερ (πρόσφατα κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ικαρος «Τα Φλογοβόλα»). «Χωρίς αμφιβολία τα σκίτσα του περιοδικού προσέβαλαν κάποιους μουσουλμάνους» σχολιάζει σε επιστολή του ο τωρινός πρόεδρος του αμερικανικού PEN Αντριου Σόλομον. «Ωστόσο πιστεύουμε ότι στόχος του «Charlie Ηebdo» δεν ήταν να απομονώσει μια μερίδα μουσουλμάνων αλλά να σταθεί ενάντια στις προσπάθειες μιας μικρής μειονότητας να βάλει εμπόδια στην ελευθερία της έκφρασης».