Ηταν ο εκδότης που συνέδεε τον Αλτουσέρ με τον Γιάννη Ρίτσο. Από τους κυριότερους εκφραστές της παρισινής κουλτούρας της αμφισβήτησης και μια ασίγαστη φωνή που κατήγγειλλε όλα τα κακώς κείμενα της εποχής: από τον πόλεμο της Αλγερίας έως τα βασανιστήρια, τις ρατσιστικές επιθέσεις και τη γαλλική αποικιοκρατία. Ο συγγραφέας, εκδότης και μεταφραστής Φρανσουά Μασπερό, που πέθανε το περασμένο Σάββατο σε ηλικία 83 ετών, αλλά ο θάνατός του επιβεβαιώθηκε τη Δευτέρα, αναδείχθηκε σε σημαίνον πρόσωπο της καλλιτεχνικής και της πνευματικής ζωής του Παρισιού τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 χάρη στο μικρό βιβλιοπωλείο του στην καρδιά του Καρτιέ Λατέν. Ο Μασπερό γεννήθηκε στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 1932, «σε ηλικία δωδεκάμισι χρόνων», όπως έγραψε ο ίδιος, και μεγάλωσε μέσα στα βιβλία. Ο παππούς του, Γκαστόν Μασπερό, ήταν αιγυπτιολόγος και ο πατέρας του, Ανρί, σινολόγος, αμφότεροι καθηγητές στο College de France. Ο αδελφός του, Ζαν, μέλος των παρτιζάνων, εκτελέστηκε στα 19 του από τους Γερμανούς επειδή σκότωσε Ναζί στρατιώτη. Σε αντίποινα οι κατοχικές δυνάμεις του Παρισιού έστειλαν τους γονείς του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, από τα οποία επέζησε μόνο η μητέρα του.

Ο Φρανσουά, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εθνολογικές σπουδές και διατηρώντας τις πεποιθήσεις της χριστιανικής κουλτούρας, άνοιξε το βιβλιοπωλείο του «La joie de lire» («Η χαρά της ανάγνωσης») το 1954. Σε μια εποχή κατά την οποία τα βιβλιοπωλεία ήταν πολιτιστικά κέντρα και πυρήνες αντίδρασης ο Μασπ, όπως ήταν το χαϊδευτικό του, ίδρυσε τις εκδόσεις Maspero δίνοντας φωνή σε επαναστάτες κάθε είδους. Ισως γι’ αυτό και τα βιβλία τους έγιναν αντικείμενο λογοκρισίας ενώ ο ίδιος διώχθηκε δικαστικά, πλήρωσε υψηλά πρόστιμα και στερήθηκε τα πολιτικά του δικαιώματα.

ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ. Τι κι αν ο Μάης του 1968 ευνόησε τις δουλειές του; Το βιβλιοπωλείο, που είχε γίνει το στέκι των αριστεριστών, έκλεισε τις πόρτες του το 1976 εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων και πιέσεων της Δικαιοσύνης. Παρ’ όλα αυτά, ο εκδοτικός οίκος συνέχισε τη λειτουργία του και ενίσχυσε τη θέση του. «Οταν κοιτάζω τον κατάλογο των εκδόσεων λέω ότι μπορώ να είμαι ικανοποιημένος» έλεγε, αφού είχε κυκλοφορήσει μεταξύ άλλων έργα των Φανόν, Αλτουσέρ, Τζον Μπέργκερ, Ζαν-Πιερ Βερνάν, Γιάννη Ρίτσου, Ταχάρ Μπεν Τζελούν, Ναζίμ Χικμέτ και Αλεξάντερ Σ. Νιλ. Μαζί και τα περιοδικά «La revue des partisans» και «L’ alternative» που επιμελήθηκε ο ίδιος.

Το 1982, εξαντλημένος από τους αγώνες του, έδωσε τα κλειδιά του εκδοτικού οίκου –που πλέον ονομαζόταν «La decouverte» –στον συνεργάτη του Φρανσουά Ζεζ, αφού η κόρη του Μπριζίτ και ο γιος του Λουί αρνήθηκαν να αναλάβουν. Αν και ο ίδιος θα έπρεπε να απολαμβάνει τη συνταξιοδότησή του, έγραψε περίπου 115 βιβλία, κάποια από τα οποία κυκλοφόρησαν και στη χώρα μας («Το βαλκανικό πέρασμα» από τον Καστανιώτη, «Το χαμόγελο του γάτου» από τον Ζαχαρόπουλο, «Οι μέλισσες και η σφήκα» από τον Σοκόλη). Επίσης, μετέφρασε συγγραφείς όπως ο Τζον Ριντ, Αλβάρο Μούτις, Κάρλος Ρουίς Θαφόν και Κόνραντ.

Τελευταία Νέα