Project Syndicate

Οταν ξεκίνησε η κρίση στην ευρωζώνη πριν από πέντε χρόνια, κεϊνσιανοί οικονομολόγοι προέβλεπαν ότι η λιτότητα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες θα αποτύχει. Η Ελλάδα πέτυχε στο να εφαρμόσει όσα ζήτησε η τρόικα. Και τώρα, μετά τη μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, οι έλληνες ψηφοφόροι δήλωσαν ότι υπέστησαν αρκετά.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Πρώτα, ας είμαστε ξεκάθαροι. Η Ελλάδα θα μπορούσε να κατηγορηθεί για τα προβλήματά της εάν ήταν η μόνη χώρα όπου απέτυχε το φάρμακο της λιτότητας. Ομως και η Ισπανία είχε πλεόνασμα και χαμηλό χρέος πριν από την κρίση και τώρα βρίσκεται κι αυτή σε ύφεση. Εκείνο που χρειάζεται δεν είναι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μέσα στην Ελλάδα και την Ισπανία αλλά διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στον σχεδιασμό της ευρωζώνης και πλήρη επανεξέταση των πολιτικών.

Η Ελλάδα μάς υπενθύμισε ξανά το πόσο πολύ χρειάζεται ο κόσμος ένα πλαίσιο αναδιαρθρώσεων χρέους. Σε διεθνές επίπεδο δεν έχουμε δημιουργήσει ακόμη μια οργανωμένη διαδικασία για να προσφέρουμε στις χώρες μια νέα αρχή. Τα τρέχοντα προβλήματα της Ελλάδας, περιλαμβανομένης και της μεγάλης αύξησης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, οφείλονται στο μεγαλύτερο μέρος στα προγράμματα που επέβαλε η τρόικα. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ελλάδας γίνεται πιο δύσκολη λόγω της δομής της ευρωζώνης. Η νομισματική ένωση σημαίνει ότι μια χώρα δεν μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της.

Οταν οι εταιρείες χρεοκοπούν, μια δίκαιη λύση είναι η ανταλλαγή χρέους. Η αναλογία για την Ελλάδα είναι να μετατρέψει τα τρέχοντα ομόλογά της σε ομόλογα που θα συνδέονται με το ΑΕΠ. Εάν η χώρα πάει καλά, οι πιστωτές της θα λάβουν πίσω περισσότερα από τα χρήματά τους. Εάν δεν πάει καλά, θα λάβουν λιγότερα. Και οι δύο πλευρές θα έχουν ισχυρό κίνητρο να ακολουθήσουν αναπτυξιακές πολιτικές. Σπάνια δημοκρατίες μάς δίνουν τόσο ξεκάθαρο μήνυμα όσο αυτή της Ελλάδας. Εάν η Ευρώπη πει όχι στην απαίτηση των ελλήνων ψηφοφόρων για αλλαγή πορείας, θα είναι σαν να λέει ότι η δημοκρατία δεν έχει σημασία, τουλάχιστον όσον αφορά την οικονομία. Μπορεί κανείς μόνο να ελπίζει ότι εκείνοι που αντιλαμβάνονται την οικονομική πλευρά του χρέους και της λιτότητας και που πιστεύουν στη δημοκρατία και τις ανθρώπινες αξίες θα κερδίσουν. Το εάν θα γίνει αυτό μένει να το δούμε.

Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς είναι νομπελίστας Οικονομίας και καθηγητής στο Columbia University.

Τελευταία Νέα