Σκοντάφτει ακόμη μία φορά η εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την αζερική SOCAR, ένα από τα λιγοστά καλά ντιλ του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων στον χώρο της ενέργειας, μετά και τα νέα προσκόμματα που έφερε χθες η Κομισιόν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού ανακοίνωσε ότι διέταξε «νέα σε βάθος έρευνα» για τη συναλλαγή ύψους 400 εκατ. ευρώ –και ενώ ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ έχει ολοκληρωθεί από τον Ιούνιο του 2013 –με το επιχείρημα ότι η εξαγορά μπορεί να περιορίσει τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου.
Δεκαοκτώ μήνες από την ολοκλήρωση του διαγωνισμού η εξαγορά του ΔΕΣΦΑ (υποδομές αερίου) παραμένει μετέωρη, ενώ η Κομισιόν δικαιολογεί τη χθεσινή της απόφαση λέγοντας ότι ανησυχεί πως η μεταβίβαση στη SOCAR θα περιορίσειτην πρόσβαση ανταγωνιστών στο ελληνικό σύστημα και τρίτων στο δίκτυο φυσικού αερίου, που περιλαμβάνει και το τερματικό LNG της Ρεβυθούσας.
Θυμίζουμε ότι οι Αζέροι ήταν οι μόνοι που είχαν καταθέσει προσφορά για την αγορά του 66% (δεν είχε προσέλθει καμία ευρωπαϊκή εταιρεία).
Η προκαταρκτική έρευνα άρχισε πριν από πολλούς μήνες και όπως αναφέρει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, διαπιστώθηκε ότι η μεταβίβαση μπορεί να δώσει τη δυνατότητα να μειωθεί ο ανταγωνισμός στην ελληνική αγορά αερίου. Επισημαίνει πως θέλει να διασφαλίσει ότι η πώληση του ΔΕΣΦΑ, που εντάσσεται στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της Ελλάδας, δεν θα μειώσει τον ανταγωνισμό και δεν θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές αερίου, καταλήγοντας ότι το αποτέλεσμα της έρευνας θα γίνει γνωστό σε 90 εργάσιμες ημέρες –το αργότερο μέχρι τις 23 Μαρτίου 2015.
ΑΔΕΙΑ ΑΠΟ ΡΑΕ. Σημειώνεται πάντως ότι πριν από αυτή τη νέα κίνηση της ΕΕ είχε χορηγηθεί από την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και με τη σύμφωνη γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν πιστοποίηση ανεξαρτησίας του ΔΕΣΦΑ με την ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων.
Τέτοια είναι η δυνατότητα της ΡΑΕ να επιβάλει αναστολή της άσκησης του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου που η SOCAR κατέχει στον ΔΕΣΦΑ σε περίπτωση που είτε η πρώτη είτε οι μέτοχοί της προβούν σε κάποια ενέργεια ή στη λήψη απόφασης που θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας ή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Πριν από ένα χρόνο, όταν η Κομισιόν άρχισε την έρευνά της, το βασικό της επιχείρημα ήταν ότι οι οδηγίες απαιτούν πως μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και παραγωγός και έμπορος και να έχει δίκτυα στην κατοχή της.
ΓΙΑ ΤΟν ΤΑP. Η SOCAR δραστηριοποιείται τόσο στην εμπορία όσο και στην παραγωγή φυσικού αερίου (μέτοχος στο αζερικό κοίτασμα Sach Deniz ΙΙ), το οποίο θα διοχετεύεται από το 2019 και μετά μέσω Ελλάδας στην ευρωπαϊκή αγορά διά του αγωγού ΤΑΡ (στον οποίο επίσης είναι από τους βασικούς μετόχους).
Μπροστά στα προσκόμματα της Κομισιόν, οι Αζέροι έχουν δεσμευθεί κατ’ επανάληψη ότι δεν θα δραστηριοποιηθούν ως έμποροι στην ελληνική αγορά. Παρ’ όλα αυτά, από τον Ιανουάριο του 2014 οπότε και υποβλήθηκε το αίτημα προς την Κομισιόν να εγκρίνει την εξαγορά, οι υπηρεσίες της έχουν αναδείξει κάθε λογής εμπόδια για να δυσκολέψουν την υλοποίηση της συμφωνίας.
Κύκλοι της αγοράς αποδίδουν τη στάση της Κομισιόν αφενός στο ότι πρόκειται για μια νέα ηγεσία, αφετέρου στο ότι οι Βρυξέλλες φοβούνται πως επειδή η SOCAR είναι «καθετοποιημένη» εταιρεία –περίπου με την ίδια δομή της Gazprom –μπορεί να δημιουργηθεί νομικό προηγούμενο, στο οποίο θα μπορούσε να βασιστεί ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας.
