Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου βρήκε χιλιάδες φορολογούμενους κολλημένους στις οθόνες των υπολογιστών τους αναζητώντας το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ. Αλλοι τόσοι και περισσότεροι όμως, αντιμετωπίζοντας με δέος τις επιβαρύνσεις που φέρνει ο νέος διπλός φόρος στα ακίνητα, κράτησαν αποστάσεις ασφαλείας. «Θα δούμε το εκκαθαριστικό μετά τις διακοπές» έλεγαν.
Την ίδια ώρα λογιστές, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα βρίσκονται πλέον σε διακοπές, δεν έκρυβαν ότι για τα «βαριά εκκαθαριστικά, αφήσαμε τους πελάτες μας να τα αναζητήσουν». Δεν τους προώθησαν το εκκαθαριστικό.
«Εχει ο Θεός, μετά τον Δεκαπενταύγουστο» σημείωνε ένας εξ αυτών, ο οποίος ειδοποίησε μόνο τους πελάτες του που είχαν εκκαθαριστικό το οποίο μπορούν να φέρουν βόλτα.
Η εικόνα αυτή δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για το πόσοι θα είναι αυτοί που θα πληρώσουν έως το τέλος του Αυγούστου την πρώτη δόση των φόρων ακινήτων ή θα αφήσουν τις οφειλές να προστεθούν στα 67,250 δισ. ευρώ των συσσωρευμένων ληξιπρόθεσμων χρεών.
Συνολικά, άλλωστε, πρόκειται για έναν ιδιαίτερα βαρύ φόρο από τον οποίο το υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί να εισπράξει τουλάχιστον 2,650 δισ. ευρώ ενώ βεβαιώθηκαν αρχικά (πριν ισχύσουν οι απαλλαγές για τους οικονομικά αδύναμους) πάνω από 3,5 δισ., κοντά στα 3,7 δισ. έναντι 3,230 δισ. των αρχικών εκτιμήσεων.
Τα πρώτα συμπεράσματα που βγαίνουν από τα εκκαθαριστικά που άρχισαν να αναρτώνται από την Παρασκευή το βράδυ στο Τaxisnet είναι ότι για όσους τυχερούς η ακίνητη περιουσία περιορίζεται σε ένα σπίτι, ή και περισσότερα ηλεκτροδοτούμενα σπίτια, ο ΕΝΦΙΑ είναι μικρότερος κατά περίπου 15% σε σχέση με το χαράτσι. Είναι βέβαια μόνιμος.
Δυσάρεστες εκπλήξεις επιφύλαξαν τα εκκαθαριστικά και σε όσους έχουν την ψιλή κυριότητα ακινήτων. Μέχρι σήμερα με το χαράτσι επιβαρύνονταν μόνο όσοι είχαν την πλήρη κυριότητα ή την επικαρπία ακινήτων. Τώρα ο ΕΝΦΙΑ μοιράζεται ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή και στον ψιλό κύριό του.
«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν σήμερα έναν οδηγό επιβίωσης για τον ΕΝΦΙΑ και τον συμπληρωματικό φόρο που επιβάλλεται σε όσους έχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας πάνω από 300.000 ευρώ. Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς τα λάθη τόσο στη συμπλήρωση του Ε9 όσο ενδεχομένως κατά την εκκαθάριση του φόρου κοστίζουν ακριβά.

Πού θα βρωτο εκκαθαριστικό;

Με τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης στο Τaxisnet, ο φορολογούμενος μπαίνει στον λογαριασμό του και επιλέγει «Εφαρμογές» και στη συνέχεια «Δηλώσεις Περιουσιολογίου Ε9». Πατώντας «είσοδος» στην εφαρμογή, στην αριστερή πλευρά της σελίδας στην οθόνη του υπολογιστή εμφανίζονται αφενός η «Εκτύπωση εκκαθαριστικού τελευταίας εκκαθάρισης για το έτος 2014», αφετέρου η «Εκτύπωση ειδοποίησης πληρωμής φόρου».

Το εκκαθαριστικό, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να το ελέγξουν για πιθανά λάθη. Την ειδοποίηση για την πληρωμή του φόρου, θα πρέπει να την τυπώσουν ώστε με την «Ταυτότητα Οφειλής» να εξοφλήσουν την οφειλή τους. Ο φόρος πληρώνεται στις τράπεζες και όχι στην Εφορία.

Τι κάνω αν υπάρχουνλάθη;

Διορθώσεις στο Ε9, έως τις 30 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με εγκύκλιο της ΓΓΔΕ Κ. Σαββαΐδου, μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2014 ο φορολογούμενος μπορεί να διορθώσει τα στοιχεία των ακινήτων του μετά την έκδοση του εκκαθαριστικού χωρίς την επιβολή προστίμων και τόκων. Δηλαδή, ο φορολογούμενος μπορεί με δήλωση στοιχείων ακινήτων να εισαγάγει ή να διαγράψει ακίνητο ή εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου του καθώς και να μεταβάλει στοιχεία ακινήτων ή εμπράγματων δικαιωμάτων επί αυτών, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί στη δήλωση ΕΝΦΙΑ – πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου.

Εφόσον από την εκκαθάριση της δήλωσης προκύπτει μείωση φόρου μεγαλύτερη των 300 ευρώ, για να βγει νέο εκκαθαριστικό θα προηγείται έλεγχος.

Αν έχει γίνει λάθος απότη ΓΓΔΕ κατά την εκκαθάριση;

Αρκετοί φορολογούμενοι διαμαρτύρονται για λάθος υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ σε ακίνητα τα οποία είναι ημιτελή, δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ και επομένως δικαιούνται έκπτωση 60% επί του κανονικού φόρου. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ιδιοκτήτη ακινήτου 90 τ.μ. στα μπετά, στην Κω, στον οποίο χρεώθηκε φόρος 350 ευρώ, αντί για 140 ευρώ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το πρώτο που θα πρέπει να κάνει ο φορολογούμενος είναι να ελέγξει ότι έχει δηλώσει σωστά το κτίσμα του (ότι είναι ημιτελές). Αν το πρόβλημα είναι ευρύτερο του συστήματος, θα ξεκαθαρίσει τις επόμενες ημέρες, οπότε και θα ανακοινωθεί από τη ΓΓΔΕ πώς θα γίνουν οι διορθώσεις.

Ποια είναι τα λάθη κατάτη συμπλήρωση του Ε9 που κοστίζουν;

Κλασικό παράδειγμα λάθους, η μη αναγραφή του ορόφου στο οποίο βρίσκεται το διαμέρισμα. Αν δεν έχει δηλωθεί, η ΓΓΔΕ θεωρεί ότι είναι στον έκτο οπότε ο φόρος υπολογίζεται με τον ανώτατο συντελεστή ορόφου. Το ίδιο ισχύει και αν δεν προκύπτει η γεωγραφική θέση του ακινήτου στον νομό, οπότε η ΓΓΔΕ χρεώνει την υψηλότερη αρχική βασική αξία γης του νομού, όπως και αν δεν έχει δηλωθεί το ποσοστό επικαρπίας οπότε ο φόρος υπολογίζεται με επικαρπία στο 100%.

Τι ισχύει για τα ημιτελή κτίσματα;

Τα ημιτελή κτίσματα αποτελούν μια «επικίνδυνη» κατηγορία ακινήτων καθώς μπορεί να φουσκώσουν τον φόρο κατά 60%. Αν δεν έχει δηλωθεί σωστά ως ημιτελές ένα κτίσμα, δεν υπολογίζεται η μείωση κατά 60% στον φόρο και ο ΕΝΦΙΑ βγαίνει χωρίς έκπτωση, στο 100%.

Εχω την ψιλή κυριότητα ακινήτου. Γιατί μου βγάζει ΕΝΦΙΑ το εκκαθαριστικό;

Γιατί έτσι προβλέπεται στον νόμο. Ο πλήρης κύριος υποχρεούται στην καταβολή του συνολικού ΕΝΦΙΑ που βαρύνει το ακίνητο κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας του.

Αν συστάθηκε επικαρπία, ο συνολικός ΕΝΦΙΑ που βαρύνει το ακίνητο επιμερίζεται μεταξύ του ψιλού κυρίου και του επικαρπωτή. Αν ο επικαρπωτής είναι φυσικό πρόσωπο, ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται ως ποσοστό του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα του ακινήτου, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή:

n Στα 8/10, αν ο επικαρπωτής δεν έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του.

n Στα 7/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του.

n Στα 6/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 30ό έτος της ηλικίας του.

n Στα 5/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 40ό έτος της ηλικίας του.

n Στα 4/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 50ό έτος της ηλικίας του.

n Στα 3/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του.

n Στα 2/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 70ό έτος της ηλικίας του.

n Στο 1/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 80ό έτος της ηλικίας του.

Γλιτώνει κανείςτον ΕΝΦΙΑ;

Ο Νόμος 4223 ορίζει ειδικές κατηγορίες φορολογουμένων που απαλλάσσονται από τον φόρο ή δικαιούνται μείωση κατά 50%. Δεν έχει εκδοθεί όμως ακόμα η απαραίτητη εγκύκλιος στην οποία θα περιγράφεται η διαδικασία. Ποια χαρτιά απαιτούνται, δηλαδή, και πού υποβάλλονται – μέχρι πότε – οι αιτήσεις απαλλαγής. Ο νόμος πάντως ορίζει ότι με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης χορηγείται έκπτωση 50% στον φορολογούμενο, τον ή την σύζυγο και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του επί του ΕΝΦΙΑ. που βεβαιώθηκε, αν διαπιστώνεται οικονομική αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής για το οικείο έτος.

Για να γίνει αυτό, θα πρέπει το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγουμένου έτους να μην ξεπερνά τα 9.000 ευρώ, με προσαύξηση 1.000 ευρώ για τον σύζυγο ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος, το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία έχουν δικαιώματα τα μέλη της οικογένειας να μην ξεπερνά τα 150 τετραγωνικά μέτρα και να μην βαρύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες δεν έχουν ρυθμιστεί προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Για τρίτεκνους, πολύτεκνους και άτομα με αναπηρία σε ποσοστό 80% και άνω, το όριο εισοδήματος αυξάνεται στα 12.000 ευρώ (με προσαύξηση 1.000 ευρώ για τον σύζυγο ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος) και προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ αν παράλληλα το σύνολο της ακίνητης περιουσίας δεν ξεπερνά τα 150 τ.μ. και δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στην Εφορία ή στα ασφαλιστικά ταμεία.

Αναστολή πληρωμής του φόρου μπορούν να διεκδικήσουν και οι επιχειρήσεις, με βασικότερες προϋποθέσεις ο τζίρος τους να μην υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου και ο κύκλος εργασιών να παρουσιάζει μείωση μεγαλύτερη του 30% από το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Σε πόσες δόσεις εξοφλείται ο φόρος ακινήτων;

Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, σε πέντε μηνιαίες δόσεις. Η πρώτη έως το τέλος Αυγούστου. Υπάρχουν όμως σκέψεις στο υπουργείο Οικονομικών για αύξηση των δόσεων σε επτά, ώστε ο φόρος να εξοφληθεί έως το τέλος Φεβρουαρίου 2015. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης προβλέπεται έκπτωση φόρου 1,5%.

Δεν έχω να πληρώσωμετρητά. Μπορώ να βάλω τον ΕΝΦΙΑ στην κάρτα;

Οι τράπεζες δίνουν τη δυνατότητα πληρωμής φόρων εισοδήματος αλλά και φόρων ακινήτων μέσω πιστωτικών καρτών σε έως και 12 άτοκες μηνιαίες δόσεις (ανάλογα με το πιστωτικό ίδρυμα). Βασικό πρόβλημα για πολλούς φορολογουμένους είναι ότι ήδη έχουν φορτώσει τις κάρτες τους για την πληρωμή φόρου εισοδήματος, έκτακτης εισφοράς, τέλους επιτηδεύματος και φόρου πολυτελούς διαβίωσης.

Αν δεν πληρωθεί η πρώτη δόση τι γίνεται;

Αρχίζει να τρέχει μηνιαίος τόκος 0,7%. Στους δύο μήνες καθυστέρησης εξόφλησης της οφειλής επιβάλλεται πρόστιμο 10%, στον χρόνο 20% και στα δύο χρόνια 30%.

Μπορώ να εντάξω τον ΕΝΦΙΑ σε ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών;

Ναι. Η εξόφληση, με τα σημερινά δεδομένα, μπορεί να γίνει σε έως και 12 μηνιαίες δόσεις. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει την τρόικα για δραστική αύξηση των δόσεων εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών. Εξελίξεις δεν αναμένονται πριν από τον Σεπτέμβριο.

Πώς μπορώ να αποφύγω το μπλόκο στη μεταβίβαση λόγω ΕΝΦΙΑ;

Με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης επιτρέπεται η εξόφληση του συνόλου ή μέρους οφειλόμενου φόρου από οφειλέτη που βρίσκεται σε αδυναμία να τον καταβάλει με μετρητά, ύστερα από αίτησή του, με μεταβίβαση σε τρίτον της πλήρους κυριότητας του ακινήτου και ταυτόχρονη εκχώρηση της απαίτησης καταβολής του τιμήματος ή μέρους αυτού στο ελληνικό Δημόσιο. Πρακτικά δηλαδή, για να μεταβιβαστεί ένα ακίνητο για το οποίο δεν έχει πληρωθεί ο ΕΝΦΙΑ, θα πρέπει ο πωλητής ταυτόχρονα με τη μεταβίβαση να εκχωρήσει την απαίτηση καταβολής του τιμήματος στο Δημόσιο. Αν περισσεύει κάτι από το τίμημα, μετά την κάλυψη των χρεών, το εισπράττει ο πωλητής…

Πληρώνουν ΕΝΦΙΑοι σεισμόπληκτοι;

Κτίσματα τα οποία βρίσκονται εντός της νήσου Κεφαλληνίας και των Νομών Φθιώτιδας και Φωκίδας και έχουν αποδεδειγμένα υποστεί ζημιές από τους σεισμούς του Ιανουαρίου 2014 και Αυγούστου 2013 αντίστοιχα, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και 2015. Με απόφαση του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται τα δικαιολογητικά και η διαδικασία χορήγησης της απαλλαγής.

Μπορώ να πουλήσω ακίνητο αν δεν έχω πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ;

Ο νόμος ορίζει ότι είναι αυτοδικαίως άκυρη κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται, από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από τον συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό της Φορολογικής Διοίκησης, με το οποίο πιστοποιείται ότι το ίδιο ακίνητο, με τα ίδια στοιχεία, περιλαμβάνεται στη δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει ή νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝΦΙΑ για το συγκεκριμένο ακίνητο και έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝΦΙΑ για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα πέντε προηγούμενα έτη. Αυτοδικαίως άκυρος είναι ο συμβολαιογραφικός τίτλος και για τη σύνταξη κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού.