Θα γίνει η Βαγδάτη η νέα Σαϊγκόν; αναρωτιούνται τις τελευταίες ημέρες πολλοί Αμερικανοί, καθώς η προέλαση των τζιχαντιστών μαχητών της ISIL προς την ιρακινή πρωτεύουσα συνεχίζεται, θυμίζοντας τη γοργή εξέλιξη της «εαρινής επίθεσης» των Βιετκόνγκ για την κατάληψη της Σαϊγκόν πριν από 39 χρόνια. Οι Αμερικανοί έχουν ξεκινήσει ήδη την απομάκρυνση διπλωματικών τους υπαλλήλων από τη Βαγδάτη και καταστρώνουν σχέδια για την πλήρη εκκένωσή της –εάν χρειαστεί. Η τελευταία ανάλογη αμερικανική επιχείρηση μεγάλου εύρους σήμανε το τέλος του πολέμου του Βιετνάμ και ονομαζόταν «Επιχείρηση Συχνός Ανεμος». Τότε, προετοιμάζοντας την εκκένωση, η αμερικανική πρεσβεία στη Σαϊγκόν είχε μοιράσει ένα 15σέλιδο φυλλάδιο που λεγόταν SAFE (αρχικά για τις οδηγίες και συμβουλές προς πολίτες σε περίπτωση ανάγκης), που περιείχε χάρτη της πόλης με σημειωμένα τα «σημεία συγκέντρωσης απ’ όπου θα σας παραλάβει ελικόπτερο».

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ – ΣΥΝΘΗΜΑ. Η προειδοποίηση αναγραφόταν με κόκκινα γράμματα: «Μην αποκαλύψετε τις πληροφορίες αυτές σε άλλους. Οταν δοθεί η εντολή εκκένωσης, το σύνθημα θα ακουσθεί από τον ραδιοφωνικό σταθμό των ενόπλων δυνάμεων. Το σύνθημα είναι: «Η θερμοκρασία στη Σαϊγκόν είναι 112 βαθμοί Φαρενάιτ και ανεβαίνει». Επειτα από αυτό θα ακουστεί το τραγούδι «I’m dreaming of a White Christmas»». O Φρανκ Σνεπ, πράκτορας της CIA που βρισκόταν τότε στο Βιετνάμ, περιέγραψε την άφιξη των ελικοπτέρων στην αμερικανική πρεσβεία εκείνο τον ζεστό Απρίλιο με το τραγούδι να ακούγεται από τα ραδιόφωνα ως «μια αλλόκοτη σκηνή βγαλμένη από έργο του Κάφκα». Θυμόταν επίσης τους ιάπωνες δημοσιογράφους που έπρεπε να απομακρυνθούν να ζητούν απελπισμένοι από τους αμερικανούς συναδέλφους τους να τους τραγουδήσουν το τραγούδι, επειδή δεν το γνώριζαν.

Τώρα είναι καλοκαίρι, δεν γνωρίζουμε πώς λέγεται η επιχείρηση εκκένωσης της αμερικανικής πρεσβείας στη Βαγδάτη, ούτε το σύνθημα, αλλά ούτε και το τραγούδι που είναι προγραμματισμένο να ακουσθεί εάν τα πράγματα χειροτερεύσουν στο Ιράκ. Εάν κρίνουμε πάντως την προτίμησή τους για μεγάλες επιτυχίες του παρελθόντος, όπως το τραγούδι του Ιρβινγκ Μπερλίν που έκανε επιτυχία ο Μπινγκ Κρόσμπι το 1942 και πάμε τριάντα χρονια πριν από το σήμερα, θα πέσουμε στην αποθέωση της ντίσκο. Ολα είναι πιθανά…

Εκείνο που γνωρίζουμε πάντως σίγουρα είναι ότι υπάρχει σχέδιο εκκένωσης της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Βαγδάτη, το οποίο θα εκτελέσουν οι 100 άνδρες των ειδικών δυνάμεων, εκ των οποίων οι 50 πεζοναύτες της FAST, της Ομάδας Ασφαλείας και Αντιτρομοκρατίας του Στόλου. Αλλες δύο μονάδες της δύναμης FAST είναι σε επιφυλακή στην Ισπανία και την Ιαπωνία. Αντίστοιχη ομάδα φυσικά υπήρχε και στη Σαϊγκόν, λεγόταν Task Force 76 και είχε ως έδρα της την ακτή κοντά στο Βουνγκ Τάου. Τότε είχαν κατορθώσει να απομακρύνουν στη μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης με ελικόπτερα στην ιστορία περίπου 7.000 άτομα –1.373 Αμερικανούς και 5.595 Βιετναμέζους και πολίτες άλλων χωρών. Η αρχική πρόβλεψη ήταν από την ταράτσα της αμερικανικής πρεσβείας στη Σαϊγκόν να φύγουν πολύ λιγότερα άτομα, όμως η είδηση κυκλοφόρησε σαν αστραπή ενώ οι Βιετκόνγκ είχαν φθάσει στα προάστια της πόλης και εκατοντάδες ξένοι πολίτες έσπευσαν στο κτίριο της πρεσβείας μόλις άκουσαν τον Μπινγκ Κρόσμπι στο ραδιόφωνο.

5.000 ΑΤΟΜΑ. Στη Βαγδάτη η επιχείρηση αναμένεται να είναι ανάλογου μεγέθους, καθώς στην ιρακινή πρωτεύουσα υπάρχει η μεγαλύτερη διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ με περίπου 5.000 άτομα.

Βεβαίως, και υπάρχουν έτοιμα, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Πεντάγωνο, «όλα τα εναέρια μέσα μεταφοράς του προσωπικού που θα χρησιμοποιηθούν μόλις μας το ζητήσει το υπουργείο Εξωτερικών». Στην επιχείρηση της Σαϊγκόν είχαν χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά ως κάλυψη τα μαχητικά F-14. Μπορεί και τώρα να υπάρξουν καινοτομίες.

Μπορεί η ιδεολογική βάση των τζιχαντιστών και των Βιετκόνγκ να είναι πολύ διαφορετική, όμως το δίλημμα του Ομπάμα θυμίζει σε αρκετά το αντίστοιχο δίλημμα που είχε το 1975 ο Τζέραρντ Φορντ. Η προέλαση πάντως των μαχητών ήταν και στις δύο περιπτώσεις ταχύτατη και απρόβλεπτη. Tην ώρα που οι Βιετκόγκ καταλάμβαναν το Χουέ και το Ντα Νανγκ, η CIA προέβλεπε ότι θα μπορούσαν να το κάνουν πολύ αργότερα. Την ώρα που οι τζιχαντιστές έπαιρναν τη Μοσούλη και το Τικρίτ, ο Λευκός Οίκος μιλούσε ακόμη για «βελτίωση της κατάστασης στο Ιράκ».

Ελικοδρόμια

«Χρειαζόμαστε μέρη προσγείωσης των ελικοπτέρων που θα πάρουν

το προσωπικό μας από τη Βαγδάτη» λένε αμερικανοί αναλυτές, θυμίζοντας ανάλογες εκκλήσεις

πριν από τέσσερις δεκαετίες στη Σαϊγκόν