Δεν μπορούσε να κλείσει μάτι. Κουλουριασμένη σε μια γωνιά, με τα χέρια της πλεχτά στα γόνατα, η Σαμπρία Χαλάφ περίμενε να της χτυπήσει την πόρτα η Αστυνομία με το χάραμα. Θα τη συνόδευαν, μαζί με τον γιο της, στο αεροδρόμιο για να ολοκληρώσει το ταξίδι που ξεκίνησε πριν από τρεις μήνες. Στα 107 της χρόνια η Σαμπρία ίσως είναι η μεγαλύτερη σε ηλικία πρόσφυγας στον κόσμο. Εφυγε από τη Συρία, παγιδεύτηκε για λίγο στην Ελλάδα και χθες ενώθηκε ξανά με τους συγγενείς της στο Ντύσελντορφ της Γερμανίας.
Τη συνάντησα το βράδυ της περασμένης Κυριακής στις εργατικές κατοικίες του Νέου Κόσμου, λίγες ώρες πριν από την αναχώρησή της. Καθόταν σε ένα στρώμα απλωμένο στο πάτωμα. Στα δύο δωμάτια του διαμερίσματος δεν υπήρχαν έπιπλα παρά μόνο μια ξύλινη καρέκλα. Εκεί έχουν φιλοξενηθεί και άλλοι πρόσφυγες στον δρόμο για τη Δύση. «Να ζήσεις σαν και μένα» ευχήθηκε η Σαμπρία, μια μικρόσωμη γυναίκα με στρογγυλό πρόσωπο. Ο χρόνος αυλάκωσε το δέρμα της και ξεθώριασε τη μνήμη της. Ξέρει ότι γεννήθηκε το 1907, αλλά δεν θυμάται την ακριβή ημερομηνία. Λέει ότι ο άνδρας της ήταν αιωνόβιος και πέθανε 103 ετών. Δεν είναι σε θέση όμως να πει πότε παντρεύτηκαν. Η μόνη της έγνοια όταν μιλήσαμε ήταν να μπει στο αεροπλάνο για τη Γερμανία. Εκεί θα την περίμεναν τουλάχιστον 40 συγγενείς της. Παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα. «Θα τους κρατήσω, θα τους μυρίσω, θα τους μιλήσω. Ξέρεις πόσο γλυκό συναίσθημα είναι αυτό; Θέλω να ζήσω άλλα τρία χρόνια μαζί τους, να τους χαρώ και μετά ας πεθάνω» είπε.
Η Σαμπρία Χαλάφ μεγάλωσε στη συριακή μεθόριο, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία. Απέκτησε αρκετά παιδιά (δεν είναι σίγουρο πόσα), αλλά μόνο πέντε από αυτά επέζησαν. Τα υπόλοιπα πέθαναν από ευλογιά και άλλες ασθένειες σε εποχές που τα φάρμακα σπάνιζαν στη συριακή ύπαιθρο. Δίπλα της παρέμεινε μόνο ένας γιος με τη σύζυγό του, καθώς τα άλλα παιδιά ακολουθούσαν τα κύματα μετανάστευσης των τελευταίων δεκαετιών προς τη Γερμανία. Η Σαμπρία ανήκει στην κουρδική εθνοθρησκευτική μειονότητα των Γιεζίντι (ή αλλιώς Γιαζίντι). Από το 2012 οι χριστιανοί και οι ομόθρησκοί της έγιναν στόχοι εξτρεμιστικών ομάδων. «Επρεπε να φύγουμε από το χωριό μας και να βρούμε τους συγγενείς στη Γερμανία. Δεν είχαμε άλλη λύση» είπε ο γιος της Σαμπρία, Αλί Καναάν.
ΣΤΗΝ ΠΥΛΟ. Το ταξίδι τους ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβρη. Πέρασαν στην Τουρκία, έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί πιθανολογούν ότι κατέληξαν στην Αλικαρνασσό. Επιβιβάστηκαν σε ξύλινη βάρκα με τρεις καμπίνες. Ο Αλί θυμάται ότι το μήκος της ήταν 17 βήματα. Συνολικά 94 μετανάστες στριμώχθηκαν εκεί. Ανάμεσά τους τρεις οικογένειες και μία έγκυος από το Αφγανιστάν. «Το ταξίδι κόστιζε 5.000 ευρώ το άτομο. Οι διακινητές είναι σαν τους βρικόλακες. Σου ρουφάνε το αίμα» είπε ο Αλί. Μαζί του είχε για προμήθειες αποξηραμένα φρούτα και νερό, αλλά η μητέρα του δεν μπορούσε να φάει. Την είχαν βάλει σε μια καμπίνα με μπετόνια καυσίμων. Από τις αναθυμιάσεις έχανε τις αισθήσεις της.
Προορισμός τους ήταν η Ιταλία. Στα ανοιχτά του Μεσσηνιακού κόλπου όμως το σκάφος εξέπεμψε σήμα κινδύνου και ρυμουλκήθηκε από το Λιμενικό στην Πύλο. Αφού δέχθηκε την απαραίτητη ιατρική φροντίδα στο Κέντρο Υγείας, η Σαμπρία έφτασε με τον γιο της στην Αθήνα. Εκτοτε προσπάθησαν τουλάχιστον τέσσερις φορές να ταξιδέψουν αεροπορικώς για Γερμανία με πλαστά διαβατήρια. Απέτυχαν σε όλες. «Οι αστυνομικοί δεν με συνέλαβαν. Σεβάστηκαν την ηλικία μου» είπε η 107 ετών γυναίκα.
Στις εργατικές κατοικίες του Νέου Κόσμου όπου έμενε κλεισμένη τη συνάντησε ο Μπεχζάτ Γιαγκμαγιάν, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Νιου Τζέρσεϊ. Αυτός ανέδειξε την ιστορία της και στη συνέχεια με τη βοήθεια της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, της Υπηρεσίας Ασύλου της Αστυνομίας και του κόμματος των Πρασίνων στη Γερμανία ξεκίνησε η διαδικασία για την επανένωση με τους συγγενείς της. Χθες η Σαμπρία έσμιξε ξανά μαζί τους. «Θα είναι σαν να παντρεύομαι και πάλι. Είμαι ευτυχισμένη» είπε λίγο πριν αναχωρήσει.
Αιτήματα ασύλου
Περισσότερα από 6.000 αιτήματα ασύλου υποβλήθηκαν στην αντίστοιχη υπηρεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη από τον Ιούνιο του 2013 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου του 2014. Μεταξύ των αιτούντων βρίσκονται και 274 ασυνόδευτοι ανήλικοι. Στις υποθέσεις που έχουν εξεταστεί πρωτοβάθμια μέχρι στιγμής αναγνωρίστηκε προσφυγικό καθεστώς σε 372 ανθρώπους, ενώ 2.446 αιτήματα απορρίφθηκαν. Τα αιτήματα που αφορούν πρόσφυγες από τη Συρία ικανοποιούνται, σύμφωνα με τα στοιχεία, σε ποσοστό 99%.
Στην περίπτωση της Σαμπρία Χαλάφ, η δυσκολία στο ζήτημα της επανένωσης ήταν να στηθεί ξανά το γενεαλογικό της δέντρο. Το 1962 η συριακή κυβέρνηση κατέστρεψε τις ταυτότητες περίπου 120.000 Κούρδων στην επαρχία της Σαμπρία. Αν και στην ίδια δόθηκε νέα ταυτότητα, αρκετά από τα παιδιά και τους συγγενείς της χρησιμοποίησαν καινούργια ονόματα μετά τη μετανάστευσή τους στη Γερμανία.
Αναζήτηση
