Σε όποιον δεν πιστεύει ότι η «χούντα δεν τελείωσε το ’73», προσφέρει ένα είδος ικανοποίησης το γεγονός ότι η Δημοκρατία γιορτάζει τη συμπλήρωση των 39 της χρόνων με μια συμβολική νίκη απέναντι στη μισαλλοδοξία, τον ρατσισμό και τις διακρίσεις. Οι ελεήμονες χρυσαυγίτες υποχρεώθηκαν να συμμορφωθούν στην απόφαση του Δήμου Αθηναίων να μην παραχωρήσει την Πλατεία Αττικής για το συσσίτιο του μίσους. Το γεγονός ότι μετέφεραν το φιλανθρωπικό τους σόου στα παλιά γραφεία της οργάνωσής τους, στον σταθμό Λαρίσης, ελάχιστη σημασία έχει. Είναι πολύ διαφορετικό να χρησιμοποιείς τον δημόσιο χώρο σαν να είναι τσιφλίκι σου από το να ασχημονείς κλεισμένος στο καβούκι σου ή το πολύ πολύ στον δρόμο που περνάει έξω από την πόρτα του κλουβιού σου.

Δύσκολα μπορεί να θυμηθεί κανείς πότε άλλοτε γιόρτασε η μεταπολιτευτική δημοκρατία την αποκατάστασή της με μια τέτοιου μεγέθους συμβολική νίκη. Αλλά εξίσου δύσκολα μπορεί να θυμηθεί πότε άλλοτε φόρεσε τα γιορτινά της με τόσα τραύματα στο κορμί της. Από αυτήν την άποψη, το νόημα της επετείου, ειδικά της χθεσινής επετείου, δεν είναι να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας τις εποχές που οι κήποι του Προεδρικού Μεγάρου γέμιζαν κυρίους με σμόκιν και κυρίες με τουαλέτες ενώ ανάμεσά τους κυκλοφορούσαν σερβιτόροι με δίσκους προσφέροντας απεριτίφ στους καλεσμένους του Προέδρου. Θα αποκαλύπταμε την κακή μας σχέση με την πραγματικότητα εάν ασχολούμασταν με τις προεδρικές δεξιώσεις, θα εγκλωβιζόμασταν σε μια ανούσια συζήτηση συγκρίνοντας τα απεριτίφ τού τότε με τους ταπεινούς χυμούς πορτοκάλι που προσφέρει σήμερα η Προεδρία της Δημοκρατίας όχι σε σουαρέ γεμάτα κόσμο αλλά το πρωί και στα γρήγορα.

Η συζήτηση για το είδος της γιορτής που ταιριάζει στη Δημοκρατία στην εποχή της χρεοκοπίας τελείωσε όταν σερβιρίστηκε ο πρώτος χυμός πορτοκάλι. Το θέμα της συζήτησης που θα έπρεπε να ανοίξει την ημέρα της επετείου και να μην κλείσει την επομένη είναι η προστασία της Δημοκρατίας, είναι η διεύρυνσή της. Ο αντιρατσιστικός νόμος, στην εκδοχή που παρουσιάστηκε ή σε κάποια άλλη, ήταν η ευκαιρία που χάσαμε για να τη θωρακίσουμε. Ο νόμος για τη χορήγηση ιθαγένειας στα παιδιά των μεταναστών που έχουν γεννηθεί και ζουν εδώ ήταν η ευκαιρία που κλωτσήσαμε για να αποδείξουμε ότι σε μια σύγχρονη δημοκρατία δεν χωράνε διακρίσεις με βάση την καταγωγή, ότι η δική μας Δημοκρατία των 39 χρόνων είναι φιλόξενη και γενναιόδωρη.

Η νίκη τότε δεν θα ήταν συμβολική αλλά ουσιαστική. Θα ήταν μια νίκη συντριβής των ανόητων συνθημάτων, μια νίκη εξόντωσης των κηρυγμάτων μίσους, εξουδετέρωσης των φωνών που την αμφισβητούν και την περιφρονούν. Απέναντι στις απειλές κατά της Δημοκρατίας η μόνη απάντηση που μπορεί να δοθεί είναι περισσότερη Δημοκρατία. Είτε με απεριτίφ είτε με χυμό πορτοκάλι.