Μπροστά σε μια χιονισμένη αυλή, στη μικρή πόλη Τσέσις της Λετονίας, ο Αλεξάντερ Γκρούντε δείχνει τον φράχτη. Ενας λευκός σκύλος, με θλιμμένα μάτια, είναι δεμένος. «Θέλουν τόσο πολύ να τραβούν την προσοχή», λέει, ενώ ο σκύλος αρχίζει να γαβγίζει. «Κάποιες φορές, είναι σαν να κλαίνε». Τα βάσανα των σκυλιών της περιοχής του, που τα αφήνουν οι ιδιοκτήτες τους δεμένα, απασχολούν πολύ καιρό τον Γκρούντε. Κάπως έτσι, τον Ιανουάριο, αποφάσισε να αναλάβει δράση μέσω του Ιντερνετ. Χρησιμοποιώντας μια ειδική ιστοσελίδα, τη ManaBalss.lv (Η Φωνή Μου), ο λετονός πατέρας δύο παιδιών και μεταφραστής στο επάγγελμα σχεδίασε έναν νόμο ο οποίος καθιστά παράνομη τη συγκεκριμένη τακτική στη χώρα. «Δεν έχω ασχοληθεί ποτέ με την πολιτική στο παρελθόν», αποκαλύπτει. «Αυτό όμως ήταν εύκολο».
Με τη βοήθεια του σάιτ ManaBalss, ο Γκρούντε έχει μια ευκαιρία να δει την πρότασή του να ψηφίζεται ως νόμος από το Κοινοβούλιο της Λετονίας. Χάρη σε νόμο του κράτους που πέρασε λίγο αφού η ιστοσελίδα άρχισε να λειτουργεί, το 2011, οι πρωτοβουλίες για τις οποίες θα συγκεντρωθούν 10.000 υπογραφές από πολίτες άνω των 16 ετών, πρέπει να συζητηθούν στη Βουλή. Οι υπογραφές συγκεντρώνονται στο Διαδίκτυο και εξετάζονται με βάση τους ίδιους κωδικούς που οι Λετονοί χρησιμοποιούν στις διατραπεζικές τους συναλλαγές. Αν και η πρότασή του έχει συγκεντρώσει μέχρι στιγμής λιγότερες από 2.000 υπογραφές, ο Γκρούντε παραμένει αισιόδοξος. «Ακόμη και αν απορριφθεί από το Κοινοβούλιο ή δεν συγκεντρώσει τις 10.000 υπογραφές, είναι ήδη επιτυχία λόγω της μεγάλης δημοσιότητας που πήρε το θέμα», εξηγεί.
Η Λετονία μετρά σταθερά από τα χαμηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης στους κυβερνητικούς θεσμούς ανάμεσα στις χώρες-μέλη της ΕΕ. Εως πρόσφατα, μεγάλο μέρος των πολιτικών πραγμάτων ελεγχόταν από μια χούφτα μεγαλοεπιχειρηματιών που πλούτισε κατά τη διάρκεια των ιδιωτικοποιήσεων της δεκαετίας του ’90. Το ManaBalss όμως βάζει τώρα τη Λετονία στην πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών προσπαθειών για την αλλαγή ορισμένων μορφών πολιτικής συμμετοχής στο Ιντερνετ.
Στη λετονική ιστοσελίδα, οποιοσδήποτε έχει μια συγκεκριμένη πρόταση μπορεί να την παρουσιάσει, είτε πρόκειται για τη μείωση του ΦΠΑ για τα τρόφιμα είτε για την αξίωση να κάνουν όλοι οι εργαζόμενοι στα κρατικά ιδρύματα γιόγκα. Αν η πρόταση πληροί μερικές βασικές προϋποθέσεις –είναι νόμιμη, προβάλλει συγκεκριμένη λύση και περιλαμβάνει σχέδιο δράσης -, εθελοντές ειδικοί αναλαμβάνουν να προσφέρουν συμβουλές στο πώς μπορεί η συγκεκριμένη πρόταση να επαναδιατυπωθεί επίσημα. Στη συνέχεια, εάν 100 άνθρωποι συμφωνήσουν ότι πρόκειται για σημαντικό θέμα και οι νομικοί που εργάζονται εθελοντικά στην ιστοσελίδα θεωρούν ότι πρόκειται για κάτι εφικτό, η πρόταση δημοσιοποιείται.
500 πρωτοβουλίες
Από όταν τέθηκε σε λειτουργία το ManaBalss, περίπου 600.000 άνθρωποι – σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας – το έχει επισκεφθεί. Εχουν αναρτηθεί 500 πρωτοβουλίες. Επτά έχουν φθάσει τις 10.000 υπογραφές.