Ηταν περίπου τέτοιες ημέρες, πριν από έναν χρόνο. Από το γραφείο του στη Συγγρού –αυτό που έμελλε να δεχθεί τη σφαίρα –ο Αντώνης Σαμαράς έκανε μια προβολική εκτίμηση του ευρωπαϊκού τοπίου.

Ο πρόεδρος της ΝΔ έβλεπε ως κλειδί των εξελίξεων την Ιταλία. Ο Μάριο Μόντι θα μπορούσε να είναι ο πολιτικός που θα έβγαζε την ευρωζώνη από το αδιέξοδο της λιτότητας. Αλλωστε η γειτονική χώρα ήταν η τρίτη οικονομία της Ευρώπης. Μια χώρα με σημαντικό μέγεθος, εθνική αυτοπεποίθηση και εξαγωγική βιομηχανία.

Δώδεκα μήνες μετά τα πράγματα εξελίχθηκαν, αλλά και δεν εξελίχθηκαν έτσι ακριβώς. Ο άξονας Ολάντ – Μόντι λειτούργησε, ειδικά το καλοκαίρι, ως ανάχωμα στη Γερμανία. Ωστόσο το φθινόπωρο το Βερολίνο ανασυγκροτήθηκε, αντεπιτέθηκε και πήρε πίσω μέρος των χαμένων εδαφών. Την πλήρωσε η Ισπανία που θα βάλει το χέρι στη δική της τσέπη –και όχι στο πουγκί του Μόνιμου Μηχανισμού Σταθερότητας, όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί –για να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζές της.

Ο Μόντι επέδειξε θάρρος και, σε αντίθεση με τον Παπαδήμο, έφθασε μέχρι και να πολιτευθεί. Ο Σαμαράς, ο οποίος τον είχε συχνά γείτονα στις συνόδους κορυφής, τον είδε να παρίσταται και στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος του περασμένου Δεκεμβρίου όπου σχολίασε –όχι δυνατά –την παράσταση του επίσης παρόντος Μπερλουσκόνι. Οι οιωνοί μιας πιθανής επιστροφής του Καβαλιέρε έγιναν πρώτη φορά αντιληπτοί σε εκείνη τη συνάντηση στις Βρυξέλλες. Ουδείς όμως ήθελε να το πιστέψει.

Τελικά, η πρόβλεψη για τον κρίσιμο ρόλο της Ιταλίας επιβεβαιώνεται διπλά. Αλλά με παράδοξο τρόπο. Το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών ερμηνεύεται διεθνώς ως αντίδραση των ψηφοφόρων στις πολιτικές λιτότητας που έχει επιβάλει η Γερμανία. Είναι ο κοινός τόπος ανάμεσα στη νεκρανάσταση του Μπερλουσκόνι, στην εκτίναξη του Μπέπε Γκρίλο που θέλει δημοψήφισμα για να βγει η Ιταλία από το ευρώ και στο πολύ κακό σκορ του Μόντι. Ηδη η ετυμηγορία της κάλπης συσχετίζεται –το επιχειρεί ο γαλλικός «Μοντ» –με το διπλό αποτέλεσμα Μαΐου και Ιουνίου του 2012 στην Ελλάδα. Αν στην Αθήνα το πολιτικό σύστημα αποδείχθηκε πύργος από τραπουλόχαρτα, στη Ρώμη φαίνεται να έχουν απελευθερωθεί πολλαπλές φυγόκεντρες δυνάμεις. Ενα μείγμα άρνησης και μηδενισμού οδήγησε το χέρι των ιταλών ψηφοφόρων. Το εκλογικό σκορ έβαλε τέρμα στην άνοδο του ευρώ που άρεσε στη Γερμανία ενώ έδωσε και μια περιποιημένη σπρωξιά στα διεθνή χρηματιστήρια.

Το μάθημα της Ελλάδας δεν έγινε λοιπόν πάθημα; Εγινε και δεν έγινε. Δεν έγινε, αν λάβει κανείς υπόψη κάτι «κουλές» δηλώσεις της γερμανίδας υπουργού Εργασίας Ούρσουλα φον ντερ Λέγεν που επικαλείται ο γαλλικός «Μοντ», δηλώσεις σύμφωνα με τις οποίες ο μεγάλος αριθμός των κατηρτισμένων νέων από τον Νότο που αναζητούν δουλειά στη Γερμανία «είναι κάτι που μας βοηθά». Εγινε, καθώς το Βερολίνο είναι πιο προσεκτικό απέναντι στην Αθήνα τον τελευταίο καιρό –αλλά αυτό έχει να κάνει και με την προεκλογική περίοδο στη Γερμανία. Μπορεί να έχουν σταματήσει οι δηλώσεις ότι θα μας βγάλουν από το ευρώ. Δεν έχει ξεκινήσει όμως μια σοβαρή προσπάθεια να βοηθηθεί η επιστροφή στην ανάπτυξη έπειτα από πέντε χρόνια ύφεσης.

Σίγουρα η Ιταλία θα κάνει τους Γερμανούς να ξανασκεφτούν τι είδους ευρωζώνη θέλουν και με ποιες χώρες ως μέλη. Ή αν θέλουν το ευρώ πραγματικά –οπότε θα πρέπει να αρχίσουν να υπολογίζουν τις πολιτικές συνέπειες μιας οικονομικής πολιτικής χωρίς οίκτο. Η ελπίδα είναι ότι οι ιταλικές εκλογές θα είναι το καμπανάκι που τόσο καιρό δεν ακούει το Βερολίνο –κάτι που να λασκάρει τα λουριά και της Αθήνας.

Συμπέρασμα: Τελικά το ντόμινο στον Νότο ήταν πολιτικό και δεν είχε να κάνει, όπως ήταν ο αρχικός φόβος, με αλυσιδωτές χρεοκοπίες. Πράγμα που δεν σημαίνει ότι η κατάσταση είναι εύκολη.

Τελευταία Νέα