Ξενάγηση στο σπίτι του γείτονα

Εξω, ένας στενός δρόμος «πνιγμένος» στα σκουπίδια και ένας αρουραίος που πετάγεται από έναν υπερχειλισμένο κάδο. Στην περιοχή «πάνω από την Ολγας», στο Φάληρο της Θεσσαλονίκης.

Μέσα, στον τρίτο όροφο, ένα λοφτ που μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη. Το… έφεραν οι ιδιοκτήτες του σπιτιού – ένα νεαρό ζευγάρι αρχιτεκτόνων, με μεταπτυχιακές σπουδές και μνήμες από την αμερικανική μεγαλούπολη. Το διαμέρισμα των 130 τ.μ. έχει στους τοίχους γραφιστικές απεικονίσεις νεοϋορκέζικου περιβάλλοντος («είναι μια σειρά φωτογραφιών που τράβηξα ενώ ταξίδευα με το Μετρό στο Μπρούκλιν», λέει στα «ΝΕΑ» η νεαρή ιδιοκτήτρια Στελλίνα Τσίφτη) και στο δάπεδο μια υπερυψωμένη σιδηροκατασκευή «ντυμένη» με ξύλο στις εσοχές του οποίου «βυθίζονται» ο καναπές, καρέκλες, ράφια, ακόμη και ολόκληρη βιβλιοθήκη.

Αυτό το διαμέρισμα, στο οποίο το ζεύγος αρχιτεκτόνων ξενάγησε από το μεσημέρι του Σαββάτου έως το βράδυ της Κυριακής, χθες, περισσότερους από 500 Θεσσαλονικείς, ήταν ένα μόνον παράδειγμα για το «Ανοιχτό Σπίτι», το πρόγραμμα «Open House», με ξεναγήσεις σε διαμερίσματα, μονοκατοικίες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, ξενοδοχεία, μνημεία με αρχιτεκτονικές «ιστορίες», που διοργανώθηκε – ελληνική πρωτιά – στη Θεσσαλονίκη.

Η αρχή έγινε στο Λονδίνο πριν από 20 χρόνια, όταν ιδιώτες και φορείς άνοιξαν τα σπίτια και τα γραφεία-κτίριά τους και έδειξαν την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους στους ενδιαφερομένους.

Στην περίπτωση του ιδιόρρυθμου διαμερίσματος στην οδό Σααδή Λεβή, σε μια γειτονιά όπου κατοικούν πλέον πολλοί οικονομικοί μετανάστες, το νεαρό ζεύγος έδειξε στους επισκέπτες ακόμη και το κρεβάτι του, που μοιάζει με το κάτω μέρος μιας κουκέτας αλλά πάνω κρύβει ολόκληρη ντουλάπα.

Το «Open House» είναι πλέον θεσμός σε 22 συνολικά πόλεις του κόσμου (από τη Νέα Υόρκη έως το Τελ Αβίβ), κάνοντας την αρχιτεκτονική – σύγχρονη αλλά και παλαιότερη – προσιτή, «πολιτιστική συνείδηση» και αντικείμενο τουρισμού.

Στη Θεσσαλονίκη το άνοιγμα σπιτιών και δημόσιων κτιρίων σε αρχιτεκτονικές ξεναγήσεις, το «Οpen Ηouse Greece», εφαρμόστηκε για 48 ώρες σε 56 «ιδιαίτερα» κτίρια.

Οι ενημερωμένοι κυρίως από το Διαδίκτυο πολίτες, νέοι αρχιτέκτονες, διακοσμητές, ιστοριοδίφες, είχαν την ευκαιρία να φέρουν την πόλη «άνω-κάτω»: από τα Κάστρα και την Ανω Πόλη με τα διατηρητέα κτίσματα με τα σαχνισιά έως τις μοντέρνες τσιμεντένιες πολυκατοικίες στην Παραλία· και από τη Μονή με τα κελιά ιεροσπουδαστηρίου του Τάγματος των Λαζαριστών στη Σταυρούπολη έως τα βιομηχανικά κτίρια στο Νέο Ρύσιο με τα πολύχρωμα σκιάδια από διάτρητες λαμαρίνες και τις μοντέρνες κατοικίες που μοιάζουν να πετούν.

Τι ανακάλυψαν όσοι ξεναγήθηκαν; Οτι ένα δώμα 400 τ.μ. ανάμεσα σε πολυκατοικίες στην πυκνοδομημένη περιοχή κοντά στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο έχει μετατραπεί σε κήπο με λεβάντες, κερασιές, ρίγανη, ελιές· συγκεκριμένα, στην οροφή ενός υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων που διαμορφώθηκε με χώμα σε ύψος ενός μέτρου.

«Μέσα από το πρόγραμμα «Open House» εξιστορείται η εξέλιξη της αρχιτεκτονικής και μέσα από αυτήν η ίδια η ιστορία της πόλης των τελευταίων 100 ετών», λέει η Τόνια Μαυρουδή, μέλος της οκταμελούς ομάδας του «Open House Greece».