Μαύρο βελούδο από την Ελλάδα

Αν κλείσεις τα μάτια και αφήσεις τις φωνές τους να σε οδηγήσουν, θα πας κατά Μπρονξ μεριά, εκεί όπου τα «dirty beats» έρχονται σε πλήρη εναρμόνιση με τη φανκ και τη σόουλ, το χιπ-χοπ ή το μπλουζ. Φωνές χρώματος μαύρου που φέρουν στο DNA τους την ταυτότητα μιας γειτονιάς, μιας εποχής αλλά και ενός νήματος που σε πάει χρόνια πίσω στα περιθωριακά κλαμπ του Χάρλεμ ή στην εποχή του σουίνγκ.

Και όμως η Sugahspank, η Indra Kayne και η Σοφία Κουρτίδου, λίγο κάτω ή λίγο πάνω από τα 30 και οι τρεις, γεννημένες και μεγαλωμένες στην Ελλάδα, ανήκουν σε μια γενιά που δεν φαίνεται να καταλαβαίνει από σύνορα ή DNA.

«Oσοι γεννηθήκαμε από τα χρόνια του ’80 κι έπειτα», λέει η Sugahspank (Γεωργία Καλαφάτη), η πιο γνωστή «μαύρη φωνή» των ημερών μας, «έχουμε μεγαλώσει με πάρα πολλή μουσική και πάρα πολλά είδη». Η ίδια γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά και το «Τhe incredible, the invisible Sugahspank!», το πρώτο της CD (είχε προηγηθεί συμμετοχή της στο «Μisplaced» του Βlend) ανακατεύει φανκ, σόουλ, χιπ-χοπ, ροκ, μπλουζ (δικοί της στίχοι και μουσικές) με μια φωνή και ένα στυλ που σε πείθει ότι το «μαύρο» το ‘χει από τα γεννοφάσκια της. Από τα 15 της ξεκίνησε να παίζει με το ελληνόφωνο χιπ-χοπ γκρουπ Ανεξέλεγκτη Δράση. Κομβικό σημείο στην πορεία της η συνάντησή της με τον Blend (έβγαλαν μαζί τον δίσκο της) και αργότερα με τους Swing Shoes, με τους οποίους την είδαμε σε διάφορα φεστιβάλ και το καλοκαίρι που μας πέρασε.

Sugahspank ή Ελληνίδα Εϊμι Γουάινχαουζ; Εδώ είναι που το πράγμα «διαφοροποιείται» λιγάκι… Αν έχετε να τη δείτε από τότε που το μαλλιά της ήταν αφάνα και το ύφος της έφερνε σε ντίβα της σόουλ, τώρα να ετοιμαστείτε για νέο… λουκ, γενικότερα. «Δεν μου αρέσουν καθόλου οι ταμπέλες. Μου αρέσει να ψάχνω διαρκώς, να δανείζομαι πράγματα, να προσπαθώ να βγάλω τον εαυτό μου σε αυτό που κάνω. Μόνον έτσι αισθάνομαι ειλικρινής».

Εχει στα σκαριά δυο άλμπουμ αυτή την εποχή (ένα ηλεκτρονικό και ένα δεύτερο που το φαντάζεται με μεγάλη ορχήστρα, με ακουστικά όργανα), αλλά ακόμη είναι νωρίς. Εχει ακούσει άραγε καθόλου ελληνική μουσική; Λαϊκά, έντεχνα κ.λπ.;

«Βέβαια, αφού εδώ μεγάλωσα. Απλώς τα σνόμπαρα κάποτε. Τώρα όμως έχω αλλάξει γνώμη. Εκτιμώ πολύ τον ελληνικό στίχο, εκτιμώ τους ανθρώπους που έχω γνωρίσει, γενικά δεν θέλω να βάζω ταμπέλες πουθενά». Είναι περίεργο, αλλά η συγκεκριμένη γενιά τραγουδιστριών- τραγουδοποιών, ενώ μπορεί να κινείται σε διαφορετικά ρεπερτόρια, μοιάζει να ενώνεται από έναν κοινό δρόμο, μια κοινή αντίληψη για τη ζωή, αλλά και για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τον χώρο.

Πλήρως απενοχοποιημένη από τα παλιά «κλισέ» –ελληνικό, ξένο, έντεχνο, ροκ κ.λπ. –η Σοφία Κουρτίδου από την Αλεξανδρούπολη, πτυχιούχος του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης, βρέθηκε στην Αθήνα πριν από μερικά χρόνια φέρνοντας μαζί της μια αξιόλογη πείρα από εμφανίσεις σε μουσικές σκηνές, μπαρ, ακόμη και ρεμπετάδικα. Ρεμπέτικα με τον Αγάθωνα, αλλά και τζίπσι σουίνγκ με ένα γκρουπ που έπαιζε τότε «από τζαζ έως χιτζάζ», όπως λέει η ίδια, για να φτάσει τελικά να μπορεί να εκφράζεται με πολλά είδη μουσικής και να έχει την ελευθερία να συνθέτει, να ερμηνεύει και να λέει τις δικές της αλήθειες. Το τραγούδι της «Δανεικά ιδανικά», από τον πρώτο της δίσκο «Περιπαθώς και ρουφηχτά», είναι φτιαγμένο α καπέλα με τη μέθοδο του «μπιτ μπόξιν» (όλα τα όργανα από τη φωνή της) και λόγω του ιδιαίτερου ύφους του αλλά και των στίχων –μιλάει για τη γενιά της στην εποχή του Μνημονίου –της έδωσε ό,τι περιμένει να βρει ένας «νιουκάμερ» στον χώρο: ραδιόφωνα, Jumping Fish (το πόρταλ που αναδεικνύει νέα κομμάτια), YouTube, σε συνδυασμό με λάιβ εμφανίσεις έκαναν τη Σοφία γνωστή μέσα σε έναν χειμώνα. «Μαύρη φωνή δεν γίνεται να έχει μια λευκή τραγουδίστρια», λέει. «Οταν όμως είσαι επαγγελματίας, οφείλεις να μπορείς να υποστηρίξεις με τη φωνή σου το ύφος που θέλεις».

Η Indra Kayne είναι γεννημένη στην Ελλάδα από μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Ουγκαντέζο, αλλά αν την ακούσετε στο «Don’t walk away» (τραγούδι από τον πρώτο της δίσκο που ψηφίστηκε τραγούδι της άνοιξης του 2012 στο Jumping Fish) θα… ορκιστείτε ότι προέρχεται από τη μεγάλη κληρονομιά της αμερικανικής σόουλ. «Βέβαια, μου αρέσουν τα ελληνικά», λέει, «προσπάθησα να τραγουδήσω και Μποφίλιου, αλλά δεν… Κάτι δεν πάει στο ύφος μου». Πέρυσι δεν έκανε πολλά λάιβ γιατί έπαιζε στο «Rent» (εκτός από τη φωνή, χορεύει και εξαιρετικά), αλλά εφέτος ετοιμάζει νέα πράγματα. Indra Kayne, ετών 27. Indra συν νέα (δική της) μπάντα εφέτος τον χειμώνα.

Οι βασίλισσες της σόουλ και του R&B έρχονται με φόρα στην Αθήνα από την… Αθήνα. Αυτό φαίνεται να θέλει η γενιά του YouTube και της ελεύθερης επικοινωνίας. Θέλει μεγάλα ταξίδια, χωρίς φόβο ή πάθος. Και ποιος είπε ότι το Μπρονξ είναι (τελικά) τόσο μακριά;