Το θέατρο, η Αλίκη και οι αδελφές Τατά

Το 1937 ανέλαβε να σχεδιάσει κοστούμια για τον «Μάκβεθ», που ανέβασε η Μαρίκα Κοτοπούλη. Εκεί ξεκίνησαν όλα για τον Αλέξη Σολομό. Τον σκηνοθέτη περίπου 170 παραστάσεων και μεταφραστή, που υπήρξε στυλοβάτης του Εθνικού Θεάτρου ως διευθυντής και σκηνοθέτης του από το ’50 και πέθανε στο σπίτι του στο Κολωνάκι σε ηλικία 94 ετών – κηδεύεται αύριο.

Στο Εθνικό πήρε το βάπτισμα του πυρός ως ηθοποιός: στον Χορό του «Οιδίποδος τυράννου», παρέα με τον Μάνο Κατράκη, το 1941, σε σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη, με πρωταγωνιστή τον Αιμίλιο Βεάκη. Τελευταία του παράσταση ήταν η «Αντιγόνη» το 1992 στην Επίδαυρο, με τους Μαρία Σκούντζου, Νόρα Βαλσάμη, Δημήτρη Λιγνάδη. Στο ίδιο έργο πρωτοαναμετρήθηκε με την τραγωδία, ανεβάζοντάς το στα αγγλικά με μαθητές του στη Δραματική Ακαδημία του Λονδίνου.

Αναπολώντας τη θεατρική του δημιουργία, «κουρασμένος πλέον από τον θεατρικό μόχθο», δήλωνε το 1999: «Το πιο κωμικοτραγικό συμπέρασμα είναι πως τελείωσα τη θεατρική σταδιοδρομία μου όσο απένταρος την είχα ξεκινήσει!».

Γεννημένος στην Αθήνα του 1918, με κεφαλονίτικη καταγωγή, ο Αλέξης Σολομός γνώρισε το θέατρο μέσα από τις κουβέντες με τον καθηγητή του Κάρολο Κουν στο Κολλέγιο Αθηνών. Ξεκίνησε όμως σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Τελικά κατάλαβα πως δεν ήμουν άξιος να παραδοθώ στις φιλοσοφικές Νεφέλες, ούτε να γίνω δικαστική Σφήκα», έλεγε. Ετσι σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με δάσκαλο τον Δημήτρη Ροντήρη, στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών του Λονδίνου, στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ και στο Δραματικό Εργαστήρι του Πισκάτορ. Το 1937, ξεκίνησε και συνεργασία με τα «Νεοελληνικά Γράμματα» του Δημήτρη Φωτιάδη. Δύο χρόνια μετά, ολοκλήρωσε την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά με την «Αρκούδα» του Τσέχοφ. Σταθμός, η πορεία του στο Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά, το 1942-43.

Το 1964 ίδρυσε το Προσκήνιο, εργάστηκε στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ αρχαίου ελληνικού δράματος και χρημάτισε αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (1974). Του είχε απονεμηθεί ο Ταξιάρχης του Φοίνικα, τον είχε τιμήσει η Ακαδημία Αθηνών και αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Αλέξης Σολομός μετέφραζε, σχεδίαζε κοστούμια και σκηνικά για τις παραστάσεις του – από Σαίξπηρ, Ιψεν, Στρίντμπεργκ, Πιραντέλο έως Καζαντζάκη και αρχαίο δράμα.

Το 1944 ανέβηκε από το Θέατρο Τέχνης το θεατρικό του έργο «Ο τελευταίος ασπροκόρακας» και το 1945 «Το μονοπάτι της λευτεριάς» από τον θίασο Παππά – Μερκούρη. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, «Το δοκίμιον της αγάπης: δραματοποίηση λαϊκού τραγουδιού», τον «Αγιο Βάκχο ή άγνωστα χρόνια του ελληνικού θεάτρου 300 π.Χ.-1600 μ.Χ.», το αυτοβιογραφικό «Βίος και παίγνιον: σκηνή, προσκήνιο, παρασκήνια» και το θεατρικό λεξικό «Πρόσωπα και πράγματα στο παγκόσμιο θέατρο».

Συνεργάστηκε με τον Μάνο Χατζιδάκι στη θρυλική «Οδό Ονείρων» το 1962, γράφοντας και στίχους τραγουδιών, όπως για τις δημοφιλείς «Αδελφές Τατά». Αργότερα, στην «Πορνογραφία» του Χατζιδάκι συνέβαλε και πάλι με στίχους, όπως για την «Οδό του Μπλαμαντώ» (μεταφράζοντας τον Σαρτρ), με την ιδιαίτερη φωνή και ερμηνεία της Σαπφώς Νοταρά.

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη τού χρωστούσε το θεατρικό ντεμπούτο της, ενώ η εκτός σκηνής σχέση τους είχε προκαλέσει αίσθηση.

Αφήνει πίσω του δύο κόρες και τρία εγγόνια.