Την οδό του συμβιβασμού με τους πανεπιστημιακούς, οι οποίοι αντιδρούσαν στον νόμο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, επέλεξε η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, με το νομοσχέδιο που κατέθεσε χθες στη Βουλή, στο οποίο περιλαμβάνονται οι τροποποιήσεις στον νόμο Διαμαντοπούλου. Ωστόσο, έντονες είναι οι αντιδράσεις από μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, που είχαν ταχθεί εξαρχής υπέρ του νόμου, ο οποίος ψηφίστηκε με ευρύτατη πλειοψηφία 255 βουλευτών.

Στο σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις θεμάτων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις», που κατέθεσε ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, εννέα είναι οι βασικές διατάξεις του νόμου που αλλάζουν. «Ο νόμος 4009/2011 υιοθέτησε ορισμένες καινοτόμες επιλογές, όπως προς τη διοικητική δομή και την ακαδημαϊκή λειτουργία των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Κατά την εφαρμογή του νόμου στο σκέλος κυρίως της διοίκησης των ιδρυμάτων, παρουσιάστηκαν ορισμένες δυσλειτουργίες. Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να προωθήσει προς ψήφιση από τη Βουλή ορισμένες ρυθμίσεις, οι οποίες προβλέπουν την ύπαρξη ενός μεταβατικού χρονικού διαστήματος για τη σταδιακή εφαρμογή των διατάξεων του νόμου. Παράλληλα, περιλαμβάνουν ορισμένες αλλαγές σε σημεία τα οποία αποδείχθηκε, κατόπιν εξαντλητικού διαλόγου με όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές, ότι χρήζουν βελτιωτικών παρεμβάσεων, οι οποίες δεν ανατρέπουν τη βασική φιλοσοφία του νόμου, αλλά δημιουργούν βασιμότερες προϋποθέσεις για την καλύτερη, πληρέστερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή του», αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου.

Ειδικότερα, παρατείνεται έως το τέλος του χρόνου η θητεία των πρυτανικών αρχών τριών ιδρυμάτων (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πειραιώς και Πολυτεχνείου Κρήτης), η οποία, σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο, έληγε στις 31 Αυγούστου. Οι υπόλοιπες πρυτανικές αρχές θα εξαντλήσουν τη θητεία τους. Ωστόσο, τα πρυτανικά συμβούλια – και όχι οι πρυτάνεις – θα πρέπει να εκλέξουν έως τις 25 Οκτωβρίου τα νέα Συμβούλια Διοίκησης, ενώ για τη διευκόλυνση της διαδικασίας θα υπάρχει η δυνατότητα επιστολικής ή ακόμη και ηλεκτρονικής ψήφου. Με τον τρόπο αυτό, οι νυν πρυτανικές αρχές θα παίρνουν τις αποφάσεις, παρόλα αυτά θα είναι γνωστά και τα μέλη των Συμβουλίων Διοίκησης.

Με το νομοσχέδιο, το τμήμα αποτελεί και πάλι τη βασική εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή μονάδα του ΑΕΙ. Σημειώνεται πως στον νόμο Διαμαντοπούλου η σχολή ήταν αυτή που αποτελούσε τη βασική ακαδημαϊκή μονάδα του Πανεπιστημίου. Παράλληλα, οι κοσμήτορες θα εκλέγονται από μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού, με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία.

Καταργήσεις τμημάτων. Το άρθρο 1 του νομοσχεδίου προβλέπει συγχωνεύσεις, μετονομασίες, μετεγκαταστάσεις ακόμη και καταργήσεις τμημάτων. Για πρώτη φορά, το υπουργείο Παιδείας δίνει και τα κριτήρια βάσει των οποίων θα προχωρά κατά περίπτωση μια τέτοια διαδικασία. Ετσι, αυτό θα γίνεται όταν, για παράδειγμα, επιβάλλεται από τον δυσανάλογα μεγάλο ή αντίστοιχα μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών ή αποφοίτων ανά καθηγητή σε ένα ΑΕΙ ή μια σχολή ή ένα τμήμα ή «όταν η λειτουργία μεμονωμένων ΑΕΙ ή σχολών ή τμήματος δεν δικαιολογείται επιστημονικά».

Ο υπουργός, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, θα υποβάλει ερώτημα στην Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), καθώς και στο Συμβούλιο των οικείων ιδρυμάτων, ζητώντας τη γνώμη για το ποια τμήματα ή σχολές ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες. Μέσα σε διάστημα 60 ημερών θα υπάρχει μια πρώτη εικόνα για το πώς θα ανασυγκροτηθεί ο ακαδημαϊκός χάρτης.

Πάντως, όπως δήλωσε ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας στην πρωινή εκπομπή του Mega, «έχουμε σήμερα το φαινόμενο κάθε χωριό να έχει ένα τμήμα ΤΕΙ και κάθε πόλη να έχει ένα τμήμα ΑΕΙ. Θα πρέπει να τα εξορθολογίσουμε και θα έλεγα και κάτι άλλο. Είναι αδύνατον για μια χώρα, όπως η Ελλάδα των 10-11 εκατομμυρίων να σηκώσει περίπου 40 Ανώτατα Ιδρύματα, όταν άλλες χώρες όπως για παράδειγμα το Ισραήλ, μια χώρα της τάξεως των 7 εκατομμυρίων, έχει 8».

Οι πρυτάνεις πραγματοποιούν σήμερα έκτακτη Σύνοδο στο Λαύριο, όπου και θα πάρουν αποφάσεις σχετικά με τις τροποποιήσεις που κατέθεσε το υπουργείο. «Το νομοσχέδιο φαίνεται ως μία προσπάθεια εξορθολογισμού όλων εκείνων των προβλημάτων που είχε ο αρχικός νόμος, έναν χρόνο μετά το ξεκίνημα της λειτουργίας του», τονίζει ο πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και μέλος του Συντονιστικού της Συνόδου των Πρυτάνεων, Κωνσταντίνος Ρέμελης.

Θετικές στη μεγάλη πλειονότητά τους χαρακτηρίζει τις προτεινόμενες αλλαγές ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννης Χατζηδημητρίου. Πιο σημαντικές μάλιστα θεωρεί την εκλογή του κοσμήτορα, την αποσύνδεση του φετινού προϋπολογισμού από την εκλογή συμβουλίων, ώστε να μην κινδυνεύσει η ομαλή λειτουργία των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, αλλά και την αποκατάσταση του τμήματος ως βασικής ακαδημαϊκής μονάδας. «Είναι ένα αρκετά καλό πλαίσιο για να προχωρήσουν οι εκλογές των συμβουλίων και πιστεύω ότι οι όποιες δυσλειτουργίες φανούν στην εφαρμογή του νόμου, θα διορθωθούν στην πορεία», τόνισε.