Η μείωση του αλιεύματος ως αποτέλεσμα της υπεραλίευσης αποτελεί την κύρια αιτία της συρρίκνωσης του πληθυσμού των δελφινιών στο εσωτερικό αρχιπέλαγος του Ιονίου: αυτό δείχνουν οι έρευνες των επιστημόνων από το Ινστιτούτο Tethys στην περιοχή. «Τα νερά της Ελλάδας εξακολουθούν να φιλοξενούν μια αξιοσημείωτη ποικιλία κητωδών σε σύγκριση με άλλα μέρη της Μεσογείου. Εντούτοις, αυτή η ποικιλία μειώνεται εξαιτίας της υποβάθμισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος», αναφέρει ο θαλάσσιος βιολόγος Τζοάν Γκονζάλβο.

Το Ινστιτούτο ξεκίνησε το 1991 έρευνα στο εσωτερικό αρχιπέλαγος του Ιονίου με στόχο να βρει στοιχεία για τη συμπεριφορά των κοινών δελφινιών αλλά και για το περιβάλλον τους. Σιγά σιγά όμως οι ερευνητές έρχονταν αντιμέτωποι με μια δυσάρεστη πραγματικότητα: άρχισαν να καταγράφουν την απότομη μείωση των δελφινιών. «Τα κοινά δελφίνια σ’ αυτή την περιοχή μειώθηκαν δραματικά από περίπου 150 στα 15, από το 1995 έως το 2007. Από τότε λίγες εμφανίσεις δελφινιών έχουν διαπιστωθεί σ’ αυτά τα νερά. Η παρατήρηση και η μελέτη στα χρόνια που ακολούθησαν (από το 2008 έως σήμερα) δείχνουν ότι λίγα ζώα βρίσκονται εδώ. Είναι πιθανόν να κινούνται σε μια μεγαλύτερη περιοχή, ενώ πού και πού επιστρέφουν στην παλιά τους θαλάσσια γειτονιά. Στη συνέχεια έγινε μια σειρά από εκκλήσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις έτσι ώστε να βοηθήσουμε τη διατήρηση των δελφινιών, αλλά δεν είχαν αποτέλεσμα».

Σε σχετικά χαμηλό αριθμό είναι και τα ρινοδέλφινα στο εσωτερικό αρχιπέλαγος του Ιονίου. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο αριθμός τους είναι πιο σταθερός. Από τα 120 που έχουν ταυτοποιηθεί φωτογραφικά, περίπου το ένα τέταρτο εμφανίζεται τακτικά στην περιοχή ενώ τα υπόλοιπα είναι μεταβατικά.

Στο ερώτημα εάν ο πληθυσμός των κοινών δελφινιών αλλά και των ρινοδέλφινων στην περιοχή είναι υγιής ο κ. Γκονζάλβο λέει ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. «Η κύρια απειλή για τους πληθυσμούς σήμερα είναι η υπεραλίευση, η οποία οδηγεί σε σχεδόν ολοκληρωτική κατάρρευση των αλιευμάτων στην περιοχή. Αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα όχι μόνο για τον κάποτε άφθονο πληθυσμό των κοινών δελφινιών, αλλά και για τους τοπικούς αλιείς μικρής κλίμακας, που σήμερα αγωνίζονται να βρουν ψάρια προκειμένου να θρέψουν τις οικογένειές τους».

Τα αλιεύματα, σημειώνει, μειώνονται και για έναν ακόμη λόγο. Στην περιοχή συνεχίζει να λειτουργεί ένας μικρότερος στόλος αλιευτικών σκαφών (μηχανότρατες βυθού και γριγρί) που χρησιμοποιούν αλιευτικά εργαλεία τα οποία προκαλούν σημαντικές ζημιές στο οικοσύστημα και οδηγούν στη σχεδόν πλήρη εξάλειψη της θαλάσσιας ζωής από την περιοχή. «Μια περιοχή που πριν από δύο δεκαετίες, όταν για πρώτη φορά άρχισα να εργάζομαι εδώ, έμοιαζε να είναι ο παράδεισος για κάθε θαλάσσιο βιολόγο…».

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν η μείωση να οφείλεται και στην αυξημένη κυκλοφορία των πλοίων. «Τα σκάφη αναψυχής γύρω από τα νησιά του Ιονίου έχουν αυξηθεί σταθερά κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας». Γι’ αυτόν τον λόγο οι ειδικοί του Ionian Dolphin Project προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη συχνή διέλευση σκαφών εκπαιδεύοντας τους πολίτες ώστε να προσφέρουν πολύτιμα δεδομένα για την παρατήρηση δελφινιών αλλά και να γνωρίζουν πώς να προστατεύουν τα συμπαθή θαλάσσια θηλαστικά.

Σε 150 υπολογίζονται τα ρινοδέλφινα που ζουν στον Αμβρακικό κόλπο.

Ο πληθυσμός τους παραμένει σταθερός την τελευταία δεκαετία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν κινδυνεύουν. Το σχεδόν κλειστό οικοσύστημα του Αμβρακικού, τονίζουν οι επιστήμονες, εκτίθεται στην υψηλή και αυξανόμενη ανθρωπογενή επίδραση. Ο ευτροφισμός και η ρύπανση ιδίως έχουν ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Συνεπώς τα… ρινοδελφινάκια του Αμβρακικού, όπως λένε οι ειδικοί που τα μελετούν μέσω του προγράμματος Ionian Dolphin Project, αντιμετωπίζουν μεγάλο κίνδυνο εξαφάνισης εξαιτίας της αναπαραγωγικής τους απομόνωσης και του μικρού μεγέθους του πληθυσμού τους.