Σε περιόδους οικονομικής κρίσης οι πολιτικοί συνηθίζουν να κατηγορούν τους επενδυτές, κατά προτίμηση τους ξένους επενδυτές. Ο Χάρολντ Ουίλσον, ο βρετανός πρωθυπουργός της δεκαετίας του 1960, κατήγγειλε τους τραπεζίτες της Ζυρίχης ως υπαίτιους της κρίσης της εποχής του. Ο μαλαισιανός πρωθυπουργός Μαχαθίρ Μοχάμαντ κατηγόρησε τον Τζορτζ Σόρος ότι υπονομεύει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της χώρας του στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Και σε διάφορες χώρες της Ευρώπης σήμερα, πολλοί επιρρίπτουν στα hedge funds και στα τρομερά CDS (τα ασφάλιστρα κινδύνου) τις ευθύνες για την κρίση στην ευρωζώνη. Πρόκειται για προπετάσματα καπνού. Διότι οι πολιτικοί συνεργάστηκαν στενά επί δεκαετίες ολόκληρες με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα για τη συσσώρευση τεράστιων δημόσιων και ιδιωτικών χρεών.

Οι ευρωπαίοι πολιτικοί φταίνε για την κρίση. Εκείνοι κατήργησαν τον κανόνα χρυσού για να δημιουργήσουν μια νομισματική ένωση, που τους δένει τα χέρια πιο σφιχτά από όσο τους τα έδενε η μετατρεψιμότητα των νομισμάτων τους σε χρυσό. Θα μπορούσε η ευρωζώνη να υιοθετήσει ταυτόχρονα την πλήρη φορολογική ενοποίηση, όπως έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με τη συνταγματική ρύθμιση του 1787. Βάσει αυτής, δύο χρόνια αργότερα ο πρώτος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Αλεξάντερ Χάμιλτον ανακοίνωσε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αναλαμβάνει τα περισσότερα από τα χρέη των Πολιτειών. Μπορούν να αποφασίσουν κάτι παρόμοιο οι ευρωπαίοι ηγέτες σήμερα; Δύσκολο. Εκείνο που προσπαθούν είναι να βάλουν σε μια σειρά τους μισθούς και τις τιμές.

Ισως έχουν τη λύση. Η μισθολογική σύγκλιση όμως είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να γίνει κατεβάζοντας τους μισθούς των υπερχρεωμένων Ευρωπαίων. Εν προκειμένω τη λύση πιθανώς να έχουν τα γερμανικά συνδικάτα. Διότι αν λάβουν τις αυξήσεις από 3% έως 6% που ζητούν, η πλάστιγγα της ανταγωνιστικότητας θα μπορούσε να ισορροπήσει κάπως. Το μεγαλύτερο γερμανικό συνδικάτο IG Metall ζητεί αυξήσεις 6,5% ενώ ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 2%. Αλλωστε, από το 2000 έως το 2009 οι αυξήσεις που έπαιρναν οι Γερμανοί δεν ξεπερνούσαν το 2% ετησίως, ενώ οι Ισπανοί έπαιρναν αυξήσεις 4,7%. Πώς να περιμένει κανείς να εξαγάγουν τα προϊόντα τους στους Γερμανούς;

Εν κατακλείδι, είναι μάταιο να βρίζει κανείς τους επενδυτές ή να περιμένει από τους πολιτικούς να βάλουν τάξη στην αταξία που αυτοί προκάλεσαν. Δεν είναι τρελή η σκέψη να περιμένει κανείς από τα γερμανικά συνδικάτα να δώσουν τη λύση πετυχαίνοντας γενναίες αυξήσεις, τις οποίες άλλωστε από κάθε άποψη δικαιούνται.