Το τέταρτο κουδούνι

Το «Εκτο πάτωμα» του Αλφρέντ Ζερί, όπως το ‘χει διασκευάσει ως μουσική κωμωδία η Αννα Παναγιωτοπούλου, με τις μουσικές του Σταμάτη Κραουνάκη και τα τραγούδια του σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου, επανέρχεται ύστερα από είκοσι χρόνια στην ελληνική σκηνή. Το ανεβάζει η Μαριάννα Κάλμπαρη (φωτογραφία) στο Θέατρο, την Κεντρική Σκηνή, του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.

Το έργο (1937) του Ελβετού Ζερί (1895 – 1972), μια ηθογραφία με κωμικά αλλά και δραματικά στοιχεία – μια χούφτα ανθρώπων που ζουν στο έκτο πάτωμα μιας παρισινής πολυκατοικίας στη δεκαετία του ’30 και παλεύουν για την επιβίωσή τους εν μέσω οικονομικής κρίσης, στους οποίους κάλλιστα μπορεί να βρεθούν πολλά κοινά με τους Ελληνες του 2012… -, έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες κι έχει κάνει χιλιάδες παραστάσεις σ’ όλο τον κόσμο. Μεταφέρθηκε, μάλιστα, και στον κινηματογράφο – το 1940, γαλλική παραγωγή – απ’ τον Μορίς Κλος σε σενάριο και με διαλόγους που υπέγραφε ο Ροζέ Βιτράκ αλλά και στην τηλεόραση: στην Δυτική, τότε, Γερμανία το 1954 και, ως μίνι σειρά, στην Ολλανδία το 1961.

Στην Ελλάδα το πρωτοπαρουσίασε η Μαρίκα Κοτοπούλη το 1938 – μεγάλη της επιτυχία την οποία επανέλαβε αρκετές φορές. Στην επανάληψη του ’52 – τελευταία εμφάνιση της Μαρίκας στην Αθήνα πριν απ’ το θάνατό της – συμπρωταγωνιστούσε ο Ντίνος Ηλιόπουλος ο οποίος αργότερα – το 1964 – ’65 – παρουσίασε το έργο με το θίασό του πια και σε διασκευή του Δημήτρη Γιαννουκάκη με τον τίτλο «Οι κυρίες της αυλής» στο θέατρο Γκλόρια ενώ πρωταγωνίστησε και στη μεταφορά του σε ταινία απ’ τον Ντίνο Δημόπουλο το 1966.

«Το έκτο πάτωμα» που, στην Ελλάδα, το συνόδευε πάντα η επιτυχία, είτε στο θέατρο είτε στον κινηματογράφο, επανανακαλύφθηκε όταν το ανέβασε τη σεζόν 1991 – 1992, σε διασκευή της και με σκηνοθεσία Δημήτρη Εξαρχου, η Αννα Παναγιωτοπούλου – Χρήστος Βαλαβανίδης, Τάσος Χαλκιάς, Σοφία Ολυμπίου, Ελένη Γερασιμίδου, Νένα Μεντή, Κατιάνα Μπαλανίκα, Γιώργος Νινιός, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Ερικα Μπεγέτη, επίσης στο θίασο. Μεγάλη, και πάλι, η επιτυχία αποφασιστικό ρόλο στην οποία έπαιξαν η μουσική και τα τραγούδια των Σταμάτη Κραουνάκη (φωτογραφία) – Λίνας Νικολακοπούλου. Η μουσική της παράστασης, που μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση του Antenna, κυκλοφόρησε το 1992 σε δίσκο – πολλά απ’ τα τραγούδια ακόμα παίζονται.

Στο φετινό ανέβασμα, που γίνεται με ζωντανή μουσική σε διδασκαλία και ενορχήστρωση Αλέξη Πρίφτη, με χορογραφία Βάλιας Παπαχρήστου, σκηνικά και κοστούμια Κωνσταντίνου Ζαμάνη και σχεδιασμό φωτισμών Γιώργου Τέλλου, θα παίζουν Τζίνα Αλιμόνου, Αιμιλία Βασιλακάκη, Αρης Γεροντάκης, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Ευγενία Δημητροπούλου, Διαμαντής Καραναστάσης, Μαριλού Κατσαφάδου, Ασπασία Κοκόση, Ρούλα Μανιάτη, Γιάννης Παπαϊωάννου, Δημήτρης Παπανικολάου, Γιάννης Στεφόπουλος, Δημήτρης Τσολάκης. Στο πιάνο, ο Διονύσης Καλογερόπουλος.

Οι δοκιμές έχουν ήδη αρχίσει κι η πρεμιέρα έχει οριστεί για τις 19 Απριλίου.

«[…] Αυτή η κατάσταση θα φέρει – τη φέρνει ήδη – κοινωνική έκρηξη. Και προσέξτε! Εγώ μπορεί να μην είμαι εδώ, μπορεί να είναι και η τελευταία φορά – το πιθανότερο – που ανεβαίνω σ’ αυτό το βήμα. Ομως, όσοι έχετε λίγη ευαισθησία προσέξτε τι θα συμβεί, όταν θα γίνει αυτή η έκρηξη. Βέβαια, κάποιοι θα πάνε να κρυφτούν πίσω από τα υψηλά τείχη των επαύλεων που έχουν κτίσει σε όλα τα προάστια και νομίζουν ότι εκεί θα είναι ασφαλείς. Δεν θα είναι».

Μωρέ, πολύ καλά, πάρα πολύ καλά τους τα ‘πε στην παρθενική της ομιλία, η – ανεξάρτητη πλέον βουλευτίνα – Αννα Βαγενά, στη Βουλή, στη συζήτηση περί ρυθμίσεων εφαρμογής του Μνημονίου – κι ας είχα τρομάξει με κάποιες παλαιότερες επιστολές της περί «εκκαθάρισης» της περιοχής Μεταξουργείου και των πέριξ… Με μια ευθύτητα, μια ντομπροσύνη και μια αμεσότητα – κάτι το οποίο θα ‘πρεπε να ‘ναι αυτονόητο για έναν εκπρόσωπο του λαού στο Κοινοβούλιο αλλά δεν είναι… – που εντυπωσίασαν. Το Διαδίκτυο βούιξε. Κι ακόμα βουίζει.

Ο σκηνοθέτης Δαμιανός Κωνσταντινίδης με παρακαλεί να διευκρινίσω πως το έργο του Ροντρίγκο Γκαρθία «Είστε όλοι σας καθάρματα» που ετοιμάζει στο θέατρο Ορα της Θεσσαλονίκης ανεβαίνει σε δική του διασκευή ενώ όταν το πρωτοπαρουσίασε το 2007 στο Φεστιβάλ Αθηνών, όπως σας έγραφα στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 16 Φεβρουαρίου, σε μορφή σκηνικής ανάγνωσης, η μετάφραση – που κυκλοφορεί απ’ τις Εκδόσεις Υψιλον – ήταν της Κατερίνας Σπάθη.

Οταν πρωτοβγήκε, φρέσκια απόφοιτη της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης, το καλοκαίρι του 2006, Μπελίσα στο «Περλιμπλίν και Μπελίσα» του Λόρκα σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη με το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, διέκρινα, αν και είχε κάνει αντικατάσταση και πολύ λίγες δοκιμές, κάτι. Κάτι άγουρο, με μια φωνή που ήθελε δουλειά αλλά με υποσχέσεις.

Στα πέντε χρόνια που μεσολάβησαν η Λένα Παπαληγούρα δούλεψε πολύ. Κι αυτό φάνηκε. Και φέτος φαίνεται ακόμα περισσότερο. Οι δυο ολότελα διαφορετικοί ρόλοι της στο δίπτυχο «Ξένος» που το Εθνικό παρουσίασε – πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση – στο Βρυσάκι το πιστοποίησαν πανηγυρικά. Στο μονόπρακτο «Αουστρας ή Η αγριάδα» της Λένας Κιτσοπούλου, σκηνοθετημένη απ’ τον Γιάννη Καλαβριανό, και, κυρίως, ως ουκρανή μετανάστρια, θύμα του τράφικινγκ, στην «Αόρατη Ολγα» του Γιάννη Τσίρου (φωτογραφία), σκηνοθετημένη πολύ προσεκτικά απ’ τον Γιώργο Παλούμπη, η 27χρονη ηθοποιός όχι μόνο διαφοροποιήθηκε, όχι μόνο πέτυχε την πιο πετυχημένη προφορά ελληνικών από μετανάστη, που ‘χω ακούσει στο ελληνικό θέατρο – θέμα, άλλωστε, τεχνικό – αλλά, κυρίως, απέδειξε ότι έχει τσαγανό και πως εξελίσσεται: εξαιρετική!