… σχεδόν κάθε δημοσιογράφος, κάθε οικονομολόγος, κάθε πολιτικός, μπαίνει στον πειρασμό να μιλήσει ή να γράψει για όσα φαντάζεται πως μπορεί να φέρει ο νέος χρόνος. Και στην πολιτική, αυτό είναι κατανοητό. Ομως, στην οικονομία τα πράγματα δεν δουλεύουν έτσι. Ο ημερολογιακός χρόνος δεν ταυτίζεται με τον οικονομικό. Αλλωστε, η ύφεση άρχισε όταν κανείς δεν την περίμενε και διαρκεί πολύ περισσότερο από όσο είχαμε φανταστεί αρχικά. Δεν δείχνει να επηρεάζεται από τον ημερολογιακό χρόνο, παρά τα πρωτοχρονιάτικα ευχολόγια των πολιτικών.

Η αλλαγή…

… χρονιάς δεν σημαίνει και αλλαγή στην κατάσταση των ανθρώπων. Οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να βάζουν στόχους και να συντάσσουν ετήσιους προϋπολογισμούς, αλλά η επιτυχία τους ή η αποτυχία τους δεν εξαρτάται από το ρωμαϊκό ημερολόγιο. Εξαρτάται από τις μεγάλες οικονομικές τάσεις. Μπαίνοντας και αυτός στον πειρασμό των διαπιστώσεων με την ευκαιρία της νέας χρονιάς, ο οικονομολόγος Ντέιβιντ Μακουίλιαμς παρατηρεί μια τέτοια τάση που είναι διαχρονική και που πιστεύει πως θα εξακολουθήσει να επηρεάζει και τη νέα χρονιά: η φτήνια της ζωής των πλουσίων και η ακρίβεια της ζωής των φτωχών. «Τα πράγματα ακριβαίνουν ολοένα και περισσότερο για τους φτωχούς ανθρώπους, ενώ φτηναίνουν ολοένα και περισσότερο για τους πλούσιους», γράφει στην ιρλανδική «Ιντιπέντεντ». «Πιο συγκεκριμένα, τα πράγματα στα οποία οι φτωχοί ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους γίνονται ακριβότερα, ενώ τα πράγματα στα οποία οι πλούσιοι ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους γίνονται φθηνότερα».

Φθήνια…

… για τους λίγους και ακρίβεια για τους πολλούς. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Παρατηρώντας την Ιρλανδία, ο Ντέιβιντ Μακουίλιαμς διαπιστώνει πως οι πλούσιοι διατήρησαν τα πλούτη τους στην κρίση. Τα ακριβά σπίτια που έγιναν φθηνά είναι σήμερα γι’ αυτούς μια ευκαιρία. Οι πλούσιοι βλέπουν να πέφτουν οι τιμές των αγαθών στα οποία ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους (μεγάλα ακίνητα, είδη πολυτελείας), ενώ την ίδια ώρα ακριβαίνουν τα αγαθά στα οποία ξοδεύουν τα λεφτά τους οι φτωχοί (τρόφιμα, καύσιμα, ηλεκτρικό). Και αυτό κάνει ακόμη πιο βαθύ το χάσμα που χωρίζει αυτές τις δύο τάξεις, αφήνοντας να φανεί ξεκάθαρα ποιοι είναι οι κερδισμένοι και ποιοι είναι οι χαμένοι αυτής της κρίσης. Ισως μάλιστα να δικαιώνει και τη Μαρία Αντουανέτα. Γιατί τι είπε η δυστυχής αριστοκράτισσα όταν οι φτωχοί παραπονέθηκαν που ακρίβυνε το ψωμί; «Ας φάνε παντεσπάνι!». Κακεντρέχεια; Ή μια απλή παρατήρηση για την κατάσταση που επικρατούσε στο Παρίσι της εποχής της, φθήνια για τους πλούσιους και ακρίβεια για τους φτωχούς, με ολοένα και πιο φθηνό παντεσπάνι και ολοένα και πιο ακριβό ψωμί; Ισως να ήταν μονάχα αυτό: μια απλή παρατήρηση για τη σχετική μεταβολή των τιμών, όταν η διαχείριση των πραγμάτων βρίσκεται στα χέρια της άρχουσας τάξης.

Η απόκλιση…

… αυτή, όμως, μπορεί να αποδειχτεί πολύ επικίνδυνη, όπως έδειξε η Γαλλική Επανάσταση. Ολοι γνωρίζουμε ποιο ήταν το τέλος της Μαρίας Αντουανέτας.