Δαμάζοντας τα κύματα

Ταξίδευε μεταξύ Ανδρου και Τήνου. Ηταν 08.50, στις 10 του περασμένου Αυγούστου, όταν είδε από τη γέφυρα του πλοίου «Αρτεμις» ένα φουσκωτό αναποδογυρισμένο. Μέσα στο νερό, δύο έλληνες ναυαγοί είχαν γαντζωθεί στο σκάφος. Εδιναν μάχη, αναζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια για να μην τους παρασύρουν οι βόρειοι άνεμοι που φυσούσαν στα 7-8 μποφόρ. Ως έμπειρος ναυτικός, ο Στέλιος Περιστεράκης δεν το σκέφθηκε και πολύ. Τα επόμενα κρίσιμα λεπτά οργάνωσε μια έγκαιρη και επιτυχημένη παρέμβαση. Ηταν η δεύτερη φορά, αφού και τον Αύγουστο του 2010 είχε εμπλακεί καθοριστικά σε ανάλογη διάσωση. Τότε είχε εντοπίσει σκάφος να πλέει ακυβέρνητο λόγω μηχανικής βλάβης στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Νάξου – Σύρου, με βοριά, «πεντάρι». Και είχε μεταφέρει με ασφάλεια στο πλοίο του το ζευγάρι των ελλήνων επιβαινόντων…

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ. Για «προσφορά βοήθειας σε συνανθρώπους του, ειδικά σήμερα που βλέπουμε συχνά ότι η ανθρώπινη αξία και η έννοια άνθρωπος έχουν υποβιβαστεί» μιλά ο Στέλιος Περιστεράκης, μετά την πρόσφατη βράβευσή του ως Ναυτικoύ της Χρονιάς από τους Lloyd’s στη διοργάνωση Greek Shipping Awards. Σε αυτή την τιμή που έγινε στο πρόσωπό του βλέπει την αναγνώριση για το δύσκολο έργο όλων των ελλήνων ναυτικών. Αλλωστε, όπως επισημαίνει, κανείς έλληνας ναυτικός οπουδήποτε στον κόσμο δεν θα άφηνε άνθρωπο που κινδυνεύει, στη θάλασσα και είναι αναρίθμητες οι περιπτώσεις καπεταναίων και πληρωμάτων που πήραν μέρος σε επιχειρήσεις διάσωσης. Με το βραβείο, όπως λέει ο Στέλιος Περιστεράκης, αιφνιδιάστηκε και συγκινήθηκε. «Με συνεπήραν όλα αυτά τα συναισθήματα που με προσδιορίζουν πρώτα ως άνθρωπο αλλά και ως ναυτικό. Είναι η δικαίωση της πορείας μου στον χώρο της ελληνικής ναυτιλίας. Είναι το βραβείο που νοερά μοιράζομαι με τη… θάλασσα! Αυτό κάνει πλέον και μεγαλύτερη την ευθύνη μου να συνεχίσω με ακόμη μεγαλύτερο πάθος την προσφορά μου», λέει.

Γεννημένος πριν από 46 χρόνια στη Νάξο, πλοίαρχος από το 2004, ο καπετάν Στέλιος κλείνει φέτος συνολικά 18 χρόνια στα βαπόρια. Τα 15 από αυτά στην ακτοπλοΐα, στα νησιά της λεγόμενης άγονης γραμμής, τα υπόλοιπα ταξιδεύοντας στη Μεσόγειο και την Κορέα. Για κάτι παραπάνω από μια διετία τώρα πλοίαρχος στο «Αρτεμις» της Αnek Lines, ο Στέλιος Περιστεράκης «οργώνει» το Αιγαίο. Με αφετηρία των δρομολογίων του το λιμάνι της Σύρου, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, δεν σταματά ούτε τον χειμώνα τα αλλεπάλληλα πέρα – δώθε στα μικρά και μεγάλα νησιά των όμορφων Κυκλάδων. Για τους νησιώτες οι ναυτικοί των καραβιών και ιδιαίτερα εκείνων που κάνουν τα δρομολόγια του χειμώνα είναι δικοί τους άνθρωποι. Ξέρουν ότι οι ικανότητα και η δεξιότητα του καπετάνιου μπορεί να σημαίνει ότι τα δρομολόγια θα γίνονται κανονικά όσο δύσκολες κι αν είναι οι καιρικές συνθήκες ή ότι η απομόνωση θα είναι μεγαλύτερη. Ο Στέλιος Περιστεράκης κατανοεί απόλυτα πια πως η δουλειά του έχει τεράστιες ευθύνες, στρατηγικής σημασίας αλλά και ανθρώπινες. Το λάθος, η αστοχία, η παράλειψη στη θάλασσα δεν συγχωρούνται, υποστηρίζει. Να χαλαρώσει, άρα, δεν μπορεί. Πέρα από αυτά, οι βάρδιες της μοναξιάς είναι πολλές πάνω στο πλοίο. Αν μπορούσε, θεωρεί, κάποιος στεριανός να μπει στη θέση του, μόνο τότε θα καταλάβαινε ότι μερικά πράγματα δεν εξαργυρώνονται. Οτι ακόμα και η υψηλή ναυτική αμοιβή είναι σχετική αφού, ούτως ή άλλως, με τους ναυτικούς συμβαίνει το παράδοξο να μην μπορούν να χαρούν ή να ξοδέψουν οι ίδιοι τα χρήματα που κερδίζουν καθώς η ζωή τους είναι συνεχώς στη θάλασσα. Ωρες ώρες, πάντως, νιώθει και τύψεις που δεν μπορεί να βρίσκεται όσο θα ήθελε κοντά στην οικογένειά του, που έχει εγκατασταθεί στη Σύρο – την έδρα των δικών του ταξιδιών, τη γυναίκα του Ευαγγελία Βογιατζή και τα παιδιά τους Χρήστο και Παναγιώτα, μαθητές Α’ και Γ’ Γυμνασίου αντίστοιχα.

Βέβαιο είναι, πάντως, ότι μακριά από τη θάλασσα δεν μπορεί καν να διανοηθεί να ζήσει. «»Μια τσιμινιέρα με όρισε στον κόσμο και σφυρίζει», όπως λέει ο ποιητής των ναυτικών, ο Νίκος Καββαδίας», απαντά όταν τον ρωτούν τι τον τράβηξε νεαρό στα πλοία. Νιώθει, λέει, σαν να γεννήθηκε στη θάλασσα, σαν να είναι αυτή ο φυσικός του χώρος. Εκεί στη Νάξο με τη μεγάλη παράδοση στους ναυτικούς, μεγάλωσε δίπλα της. Τη γνώρισε όλες τις εποχές του χρόνου, με όλα της τα πρόσωπα, τους διαφορετικούς ήχους που έκαναν τα κύματα όταν έσκαγαν στο λιμάνι. Είναι κι αυτή η αγάπη του για τα ταξίδια που τον καθοδηγεί. Αυτό το περίεργο συναίσθημα να θες να φτάσεις σε ένα λιμάνι, αλλά μόλις δέσεις εκεί να θες αμέσως να ξαναφύγεις. Αλλά και το αίσθημα της ελευθερίας που του δίνει το ταξίδι εν πλω, ο ανοιχτός ορίζοντας, «η συνενοχή με τα φυσικά στοιχεία», που οπωσδήποτε μέτρησαν και στην περίπτωσή του. Οχι ότι δεν έπαιξε το ρόλο της και η οικογενειακή ναυτοσύνη. Ναυτικός ο πατέρας του, ακόμα τον θυμάται να μιλά για τα ταξίδια του. Στα καράβια και ο αδελφός του, ήταν μάλλον επόμενο να ακολουθήσει και αυτός τη ρότα.

Οι νησιώτες της Ηρακλειάς, της Θηρασιάς, του Κουφονησιού χαρακτηρίζουν τον Περιστεράκη θρασύ καπετάνιο και με αυτό το χαρακτηριστικό του τους κάνει να νιώθουν ασφάλεια όταν ταξιδεύουν μαζί του.

«Είναι σημαντικό να ξέρεις όταν ταξιδεύεις ότι είσαι σε καλά χέρια. Γι’ αυτό και εμείς οι Ηρακλειώτες τρέφουμε απεριόριστη εκτίμηση προς το πρόσωπό του και τη ναυτοσύνη του. Καταφέρνει να έρχεται επιδέξια σε ένα τόσο στενό λιμάνι όπως το δικό μας», λέει ο αντιδήμαρχος της Ηρακλειάς Στέλιος Ζούλης. Μάλιστα κρίνει τον Περιστεράκη ως «συνάδελφος», αφού εκείνος προέρχεται από τις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού.

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ. Για τους νησιώτες και ιδιαίτερα εκείνους που ζουν στα μικρά νησιά η προσέγγιση πλοίων είναι μεγάλη υπόθεση περισσότερο τον χειμώνα παρά το καλοκαίρι, αφού οι εβδομαδιαίες κατά κανόνα προσεγγίσεις εξασφαλίζουν τα αναγκαία για την επιβίωση. «Ο Περιστεράκης δεν έχει τύχει ποτέ να περάσει έξω από το λιμάνι και να μην προσεγγίσει λόγω κακοκαιρίας. Τα καταφέρνει και δένει», λέει ο Κώστας Πράσινος, επί πενήντα χρόνια ναυτιλιακός πράκτορας στο Κουφονήσι.