«O Καραγκιόζης αντιπροσωπεύει τον ελληνικό λαό σε όλες του τις εκδοχές. Είναι καλόκαρδος, αισιόδοξος και βασανισμένος. Τι αφορά τον λαό που δεν το έχει ο Καραγκιόζης; Και ξυπολησιά και πείνα και παλικαριά- τα πάντα», έλεγε ο Ευγένιος Σπαθάρης.
Ο Σπαθάρης και ο Καραγκιόζης του… Το έργο ζωής του. Και οι πρώτες αναμνήσεις της δικής μας ζωής, όταν σε κάποια αυλή ή αλάνα στήναμε το δικό μας λευκό σεντονάκι και προσπαθούσαμε να μιμηθούμε τη βραχνή φωνή του.
Και ποιος δεν έχει κάτι να θυμάται από εκείνα τα χρόνια; Ο Διονύσης Σαββόπουλος και ο Κώστας Γεωργουσόπου- λος, δύο άνθρωποι της τέχνης, που ανέδειξαν, ο καθένας από τον χώρο του, την πολυδιάστατη σημασία της τέχνης του Καραγκιόζη και του «εκπροσώπου» του Ευγένιου Σπαθάρη, είχαν πολλά να θυμηθούν χθες, στην παρουσίαση της σειράς «Θέατρο Σκιών Ευγένιος Σπαθάρης» με τις σημαντικότερες παραστάσεις του, που προσφέρουν από αύριο στους αναγνώστες «ΤΑ ΝΕΑ».
Περίεργη η συγκυρία.
Φορτισμένες οι στιγμές. Την ώρα που ακούγαμε τους παλιούς του συνεργάτες και φίλους να μιλούν, ο Ευγένιος Σπαθάρης πάλευε για τη ζωή του- έπεσε, χτύπησε στο κεφάλι και βρίσκεται στην Εντατική.
«Δεν έχω δει πιο γλυκό άνθρωπο», έλεγε ο Διονύσης Σαββόπουλος. «Η λαϊκή αριστοκρατία αυτοπροσώπως. Πάνω από δώδεκα χρόνια ήμασταν μαζί, σε κέντρα, ταξίδια, περιοδείες στο εξωτερικό».
Θυμήθηκε τη συμβολική δύναμη του Καραγκιόζη στην εποχή της δικτατορίας. Πώς έγιναν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων μέρος των παραστάσεών τους και πώς μέσω του Καραγκιόζη έλεγαν δημοσίως αυτά που δεν μπορούσαν να ειπωθούν διαφορετικά. Πώς ξεπήδησε ο περίφημος στίχος του «κείνο που με τρώει, κείνο που με σώζει, είναι π΄ ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη». Και ύστερα άρχισε να τραγουδάει τους στίχους (και μαζί του όλη η αίθουσα).
Καθόλου τυπική η παρουσίαση της σειράς, παρουσία του εκδότη-διευθυντή των «ΝΕΩΝ» Παντελή Καψή, του επιμελητή της σειράς Γιώργου Παυριανού και του εκπροσώπου της χορηγού εταιρείας (ελληνικός καφές Λουμίδη).
Ο Σπαθάρης και ο Καραγκιόζης του. Η δύναμη μιας παράστασης που στα μάτια του καλλιτέχνη Σαββόπουλου ήταν ένα κράμα σάτιρας, λυρισμού, ποίησης και μεταφυσικής, «κάτι που δεν βρίσκεις στην επιθεώρηση. Μόνο στον Αριστοφάνη. Και στον Φελίνι».
Για την ικανότητα των Ελλήνων να αφομοιώνουν ξένες μορφές και να τις κάνουν δικές τους (π. χ. Ερωτόκριτος και Καραγκιόζης) μίλησε ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, που και εκείνος είχε τις δικές του εμπειρίες από τη συνεργασία του με τον Ευγένιο Σπαθάρη.
«Έχουμε να κάνουμε με έναν άνθρωπο που ζει μέσα στην παράδοση. Που αφομοιώνει ιδέες και τις περνάει και στην τέχνη του», είπε. «Η κολόνα δεν είναι ελληνική επινόηση. Είναι αιγυπτιακή. Εμείς όμως ανατρέψαμε τον τρόπο που φτιάχτηκε. Την κάναμε πιο λεπτή στο επάνω μέρος- σε αντίθεση με την αιγυπτιακή που ήταν λεπτότερη κάτω. Ο Ευγένιος είχε αίσθηση αυτού του καθήκοντος. Αισθανόταν την ιστορία σαν ποτάμι που παρασύρει μέσα του τα πάντα, από νούφαρα μέχρι ξύλα».
ΙΝFΟ
«Ο Καραγκιόζης Γιατρός», «Ο Καραγκιόζης Γραμματικός» και «Ο Καραγκιόζης Φούρναρης» είναι τα τρία έργα που περιέχει το πρώτο DVD υπό τον τίτλο «Επαγγέλματα» (μαζί με πολυσέλιδο βιβλιαράκι) της σειράς «Θέατρο Σκιών Ευγένιος Σπαθάρης», με αποσπάσματα από τις παραστάσεις του για την ΕΡΤ. Αύριο, μαζί με «ΤΑ ΝΕΑ-Σαββατοκύριακο» (προαιρετικά)
με 2 ευρώ. Θα ακολουθήσουν τα DVD «Ηρωικά», «Αρχαιότητα», «Έπος».
«Επιστρέφουμε στην προφορική παράδοση»
Όσο κι αν πιστεύουμε ότι η τεχνολογία μειώνει το ενδιαφέρον για τον λαϊκό ήρωα του Θεάτρου Σκιών, τον Καραγκιόζη, η απήχησή του εξακολουθεί να είναι μεγάλη. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος είχε μια εξήγηση γι΄ αυτό: «Στην εποχή μας έχει επιστρέψει πάλι η δύναμη της προφορικής παράδοσης. Ο Καραγκιόζης θα επανέλθει πάλι, με όλο του τον αυτοσχεδιαστικό οίστρο».







