Πολλοί κοιμούνται ελπίζοντας να ονειρευτούν. Τώρα οι επιστήμονες αποδεικνύουν ότι ο ύπνος χρησιμεύει περισσότερο για να ξεφορτωθούμε τα «πνευματικά σκουπίδια» της ημέρας που πέρασε, παρά για να δούμε όνειρα.


Πρόσφατη έρευνα σχετικά με τον ύπνο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι νευρικές συνδέσεις που φτιάχνονται στον εγκέφαλό μας στη διάρκεια μιας πολυάσχολης ημέρας περιορίζονται σε έκταση στη διάρκεια της νύχτας σε μια προσπάθεια να προστατευτεί το μυαλό από την υπερφόρτωση με άχρηστες πληροφορίες.

Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν την ιδέα ότι ένας καλός νυχτερινός ύπνος είναι ουσιώδης για την εδραίωση σημαντικών πληροφοριών της προηγούμενης ημέρας και για το ξεσκαρτάρισμα πραγμάτων που αν παρέμεναν θα μπλόκαραν το σύστημα. Οι ερευνητές θεωρούν πως τα συμπεράσματά τους τονίζουν πόσο σημαντικό είναι για τους ανθρώπους να κοιμούνται καλά το βράδυ προκειμένου την επόμενη ημέρα να αποδώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο και καλύτερα.

Τα στοιχεία

«Αυτήν τη στιγμή πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για τις δουλειές τους και την οικονομία και κάποιοι, αναμφίβολα, χάνουν τον ύπνο τους για τους λόγους αυτούς», λέει ένας από τους συντάκτες της έρευνας, ο Πολ Σάου, από τη Σχολή Ιατρικής της Ουάσιγκτον. «Όμως τα στοιχεία αυτά δείχνουν πως το καλύτερο που μπορεί να κάνει κάποιος για να παραμείνει σε εγρήγορση και να αυξήσει τις πιθανότητες να διατηρήσει τη δουλειά του είναι να αναγάγει σε προτεραιότητα τον καλό ύπνο».

Η έρευνα βασίζεται σε ανάλυση των δροσόφιλων (μύγες του ξιδιού). Οι επιστήμονες θεωρούν πως αυτά τα απλά πλάσματα αποτελούν καλό μοντέλο ύπνου για τους ανθρώπους επειδή, όπως οι άνθρωποι, οι μύγες χρειάζονται 6 με 8 ώρες ύπνου κάθε βράδυ και εάν δεν το πετύχουν δείχνουν σημάδια σωματικής και πνευματικής κόπωσης. Όπως οι άνθρωποι έτσι και οι μύγες εάν κουραστούν πολύ στη διάρκεια της ημέρας χρειάζονται περισσότερο ύπνο.

Κλειδί οι συνάψεις μεταξύ νευρικών κυττάρων


ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣέρευνες έδειξαν ότι ο ύπνος βοηθά στη μάθηση και την καλλιέργεια της μνήμης στα ζώα. Η πρόσφατη μελέτη προχώρησε ένα βήμα παραπέρα δείχνοντας ότι οι συνάψεις μεταξύ νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο δημιουργούνται στη διάρκεια της ημέρας και υποχωρούν κατά τον ύπνο, σύμφωνα με τον καθηγητή Σάου. «Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ο εγκέφαλος δεν μπορεί να προσθέτει συνάψεις επ΄ άπειρον- ένας από αυτούς είναι ο χωροταξικός περιορισμός του κρανίου. Μπορέσαμε και παρακολουθήσαμε τη δημιουργία νέων συνάψεων στις δροσόφιλες στη διάρκεια μαθησιακών εμπειριών και να δείξουμε ότι κατά τον ύπνο ο αριθμός τους μειώνεται και πάλι». Οι επιστήμονες έβαλαν τις δροσόφιλες πάνω σε ειδικά σχεδιασμένες πλατφόρμες τις οποίες κουνούσαν σε τακτικά διαστήματα ώστε να μην τους επιτρέπουν να κοιμούνται.

Οι πρωτεΐνες

Βρήκαν αλλαγές στον εγκέφαλό τους, ιδιαίτερα μια αύξηση των πρωτεϊνών που συνδέουν το ένα νευρικό κύτταρο με το άλλο. Όταν ανέλυσαν τον εγκέφαλο των μυγών που κοιμόντουσαν κανονικά, παρατήρησαν ότι τα επίπεδα αυτών των πρωτεϊνών είχαν μειωθεί, δείχνοντας ότι οι νευρικές συνδέσεις είχαν γίνει πιο αδύναμες ή είχαν ακόμα και χαθεί στη διάρκεια της νύχτας.

«Στο τέλος του ύπνου, οι ισχυρές συνάψεις περιορίζονται, ενώ οι πιο αδύναμες εξαφανίζονται», λέει η Κιάρα Σιρέλι, του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, μια από τους συντάκτες της έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science».