Κάθε αγορά ή κλάδος- ειδικά εάν σχετίζονται άμεσα με την τεχνολογία- έχει το δικό του «Άγιο Δισκοπότηρο»: μία υπηρεσία ή προϊόν που ανήκει στο απώτερο μέλλον, ωστόσο φαντάζει ως η ενσάρκωση της τελειότητας καθώς αποδίδει στο μέγιστο όλα τα δυνητικά οφέλη ενώ δεν έχει κάποιο (άξιο λόγου) αρνητικό σημείο. Για τον Τύπο, την τελευταία δεκαετία τούτο είναι η φορητή ηλεκτρονική εφημερίδα- δηλαδή μία συσκευή μεγέθους και πάχους εντύπου αλλά διαρκώς ανανεούμενη (μέσω ασύρματης σύνδεσης) στο περιεχόμενό της, πιθανότατα με δυνατότητες ήχου, εικόνας και διαδραστικής επικοινωνίας. Με λίγα λόγια, ένας τρόπος διάθεσης και κατανάλωσης που αφαιρεί το κόστος εκτύπωσης και διανομής από την εξίσωση δίχως να αλλοιώνει την ουσία του μέσου για τον αναγνώστη. Έχει περάσει περίπου μία δεκαετία από την έναρξη των σχετικών ερευνών και πειραμάτων (η πρώτη παρουσίαση της ιδέας έγινε σε συνέδριο της ΔΕΕ στο Άμστερνταμ το 1999), εντούτοις, όπως κάθε ουτοπία, η άφιξη της τεχνολογίας πάντα προβλεπόταν «σε μερικά χρόνια». Όχι πως κάποια πρώτα δείγματα δεν έχουν πρόσφατα εμφανιστεί- λόγου χάρη, οι συσκευές Κindle της Αmazon και το Ε-reader της Sony. Όμως αυτές αφορούν την αγορά του βιβλίου (αφού τέτοιο είναι το μέγεθός τους) και, παρά το γεγονός ότι κάποιες εφημερίδεςόπως αυτές του αμερικανικού ομίλου Ηearst – έχουν επιλέξει να είναι διαθέσιμες, τούτες οι πλατφόρμες κρίνονται ως εν πολλοίς ακατάλληλες για τον Τύπο.

Ωστόσο, οι θιασώτες της ιδέας έχουν, εδώ και μερικές εβδομάδες, περάσει στην αντεπίθεση. Ο λόγος εντοπίζεται στη νέα σχετική συσκευή που παρουσίασε σε έκθεση στο Σαν Ντιέγκο η αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Ρlastic Logic: έχει μέγεθος Α4 (δηλαδή λίγο κοντύτερο και στενότερο από μία σελίδα της εφημερίδας που κρατάτε στα χέρια σας) ενώ είναι σαφώς λεπτότερη και ελαφρύτερη των Κindle και Ε-reader- με λίγα λόγια, και δεδομένης της υψηλής ευκρίνειας της οθόνης, προσεγγίζει περισσότερο την αίσθηση ανάγνωσης εντύπου. Το δε μέλλον αναγγέλλεται ακόμα συναρπαστικότερο, ξεκινώντας από την υπέρβαση της

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΑΝΑΓΓΕΛΛΕΤΑΙ

ακόμα συναρπαστικότερο, ξεκινώντας από την υπέρβαση της σημερινής ασπρόμαυρης εικόνας και την έλευση της πολυχρωμίας

σημερινής ασπρόμαυρης εικόνας- πράγματι σημαντικό μειονέκτημα εν έτει 2008-και την έλευση της πολυχρωμίας. Παράλληλα, οι συσκευές αναμένεται να διευρυνθούν οριακά και να γίνουν ακόμα ελαφρύτερες ώστε να προσομοιάζουν πληρέστερα την αίσθηση της εφημερίδας. Τέλος, σημαντική ώθηση στην πλατφόρμα αναμένονται να δώσουν τόσο οι δυνατότητες multimedia όσο και οι διαδραστικές επιλογές του αναγνώστη- για παράδειγμα, με ένα «κτύπημα» στη φωτογραφία της προηγούμενης ή επόμενης σελίδας θα προβάλλεται σχετικό βίντεο ενώ (καίρια, από εμπορικής πλευράς) αυτό θα συμβαίνει και στις διαφημίσεις.

Όπως συμβαίνει πάντα στις «ουτοπίες», δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς ειδικούς που δυσπιστούν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τούτο είναι ακόμα πιο εύκολο δεδομένου ότι αυτές οι συσκευές έχουν κόστος κοντά στα 300 ευρώ, το οποίο δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί σημαντικά στο άμεσο μέλλον. Το αντίτιμο φαντάζει πλέον τσουχτερό εάν αναλογιστεί κανείς πως αφορά όχι μόνο μία μονοσήμαντη συσκευή (ένας μέσος φορητός υπολογιστής κοστίζει τρεις φορές περισσότερο αλλά καλύπτει πάμπολλες ανάγκες) αλλά και μία εκ πολλών επιλογών ανάγνωσης, μαζί με το έντυπο, τον υπολογιστή και, πλέον, κάποια κινητά τηλέφωνα. Εκείνο όμως που πραγματικά αποθαρρύνει τους πάντες πλην των φανατικών υποστηρικτών δεν συνίσταται τόσο στο μικρό «παράθυρο» ζήτησης για την εν λόγω συσκευή, δηλαδή στο γεγονός ότι απευθύνεται σε όσους θέλουν κάτι «ζωντανότερο» από το κλασικό έντυπο αλλά ευκρινέστερο του υπολογιστή. Πολύ περισσότερο βρίσκεται στην πρόθεση των εφημερίδων να χρεώνουν ετήσια συνδρομή για την έκδοση που θα διαθέτουν στις νέες συσκευές- την ίδια ώρα που στο Ίντερνετ (την κύρια ηλεκτρονική πλατφόρμα) η ύλη τους διατίθεται απολύτως δωρεάν, συχνά με την προσθήκη επιπλέον αρθρογραφίας και υπηρεσιών. Εάν οφείλει κανείς- συμπερασματικά- να κρατήσει μία κάποια ισορροπία μεταξύ των θιασωτών και των σκεπτικιστών, το ελάχιστο που θα μπορούσε να σχολιάσει είναι πως, προτού προχωρήσει παρακάτω, ο Τύπος οφείλει τουλάχιστον να το ξανασκεφτεί. Ο Κωνσταντίνος Καμάρας είναι σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Εφημερίδων και μέλος του Δ.Σ. του ΙΑΒ Εurope, πανευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαδραστική επικοινωνία.