Αναζήτηση
«Όπως ο Μίδας καθετί που ακουμπούσε γινόταν χρυσός έτσι κι εμείς, οι λαοί αυτών των περιοχών, καθετί που ακουμπάμε μετατρέπεται σε πρόβλημα». Ο Μουράτ Μπελγκέ δεν βλέπει να διευθετείται εύκολα το κουρδικό ζήτημα. Ο Τούρκος καθηγητής, στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί, τολμά να εκφράζει τις απόψεις του ακόμη κι όταν γνωρίζει τις συνέπειες. «Συνήθισα να ζω υπό απειλή», μου λέει.
ΕΙΠΕ:
Ελληνοτουρκική φιλία υπάρχει. Αν η μηχανή που παράγει εχθρότητα και αναξιοπιστία σταματήσει να λειτουργεί, τότε δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι θα μισούν ο ένας τον άλλον
O Μουράτ Μπελγκέ θυμάται πόσο δύσκολα πέρασε το ΄70 όταν βγήκε από τη φυλακή. Έπειτα από τη δολοφονία του αρμενικής καταγωγής δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ, τον ακολουθεί σε κάθε του βήμα ένας φρουρός αστυνομικός. Σήμερα βλέπει δύο αντιδημοκρατικές τάσεις στην Τουρκία. «Για τη δημοκρατία πρέπει να πολεμήσει κανείς σε δύο μέτωπα», μου εξηγεί. 
Η Τουρκία είναι αντιμέτωπη με δύο αντιδημοκρατικές τάσεις: η πρώτη είναι μια μικρή εκλεκτή ομάδα η οποία πιστεύει ότι έχει τις σωστές ιδέες. Η δεύτερη είναι αυτή που σε αντίδραση προς τη συντηρητική προσέγγιση οδηγεί σε ένα συμμετοχικό φασισμό που λέει ότι η πλειονότητα μάς στηρίζει και επομένως κανείς δεν μπορεί να μας σταματήσει. Για τη δημοκρατία πρέπει να πολεμήσει κανείς και με τα δύο μέτωπα.
Κατηγορηθήκατε κι εσείς με βάση το άρθρο 301 για προσβολή του τουρκισμού όπως και ο Χραντ Ντινκ. Φοβάστε για τη ζωή σας; Το ΄70 όταν βγήκα από τη φυλακή υπήρχε ένας ακήρυχτος πόλεμος μεταξύ αριστερών και δεξιών. Άνθρωποι και από δυο πλευρές σκοτώνονταν. Κάποια στιγμή αισθάνθηκα ότι είχα συνηθίσει να ζω από απειλή. Τώρα υπάρχει μια ατμόσφαιρα λιντσαρίσματος. Η Αστυνομία μού έστειλε έναν φρουρό έπειτα από τη δολοφονία του Ντινκ. Από τότε ζω έτσι.
Αυτός ο εθνικισμός που οδήγησε στη δολοφονία του Ντινκ είναι βαθιά ριζωμένος στην τουρκική κοινωνία.
Όχι ακριβώς. Σε μια κοινωνία 70 εκατομμυρίων υπάρχει ένας αριθμός 20-30 εκατομμυρίων οι οποίοι εγκατέλειψαν το αγροτικό παρελθόν τους αλλά δεν έχουν αστικοποιηθεί ακόμη. Είναι άνθρωποι χωρίς εκπαίδευση, άνεργοι οι περισσότεροι. Τη μια μέρα μπορεί να ασπαστούν τον κομμουνισμό και την άλλη τον φασισμό. Έχουν μια κουλτούρα ποδοσφαίρου. Δεν κατηγορώ αυτούς όσο τους ανεύθυνους ανθρώπους που τους εκμεταλλεύονται.
Ελληνοτουρκική φιλία υπάρχει ή είναι απλώς λόγια του αέρα; Νομίζω ότι υπάρχει. Η ικανότητα να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον είναι ένα σημαντικό σημείο εκκίνησης. Αν η μηχανή που παράγει εχθρότητα και αναξιοπιστία σταματήσει να λειτουργεί, τότε δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι θα μισούν ο ένας τον άλλον.
«Δώστε αυτονομία στους Κούρδους»
Μία λύση θα ήταν να υποχρεώσουμε τους Κούρδους να ξεχάσουν ότι είναι Κούρδοι. Μέχρι τώρα δεν λειτούργησε. Για μένα η λύση είναι οι Κούρδοι και οι Τούρκοι να ζήσουν μαζί σε ένα δημοκρατικό καθεστώς, όχι απαραίτητα σε ένα ομοσπονδιακό καθεστώς. Δεν πιστεύω σε ομοσπονδιακά καθεστώτα που βασίζονται στην εθνικότητα. Χωρίς ομοσπονδία αλλά με τοπική αυτονομία υπάρχει δυνατότητα να ζήσουν μαζί Τούρκοι και Κούρδοι.
Η δική σας λύση μπορεί να εφαρμοστεί; Είναι όπως στους γάμους, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και πρέπει να καλλιεργήσεις αυτήν τη σχέση για να διατηρηθεί. Εμείς όμως δεν κάνουμε τίποτα για να καλλιεργήσουμε αυτήν την κοινή ζωή.
Η Τουρκία θα αποδεχόταν ποτέ ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος;
Μπορεί να αποδεχτείς κάτι με τη δική σου θέληση ή μπορεί να υποχρεωθείς να το αποδεχτείς. Η Τουρκία θα αναγκαστεί να το αποδεχτεί. Εγώ θα το αποδεχόμουν και γνωρίζω ότι και πολλοί άλλοι θα το αποδέχονταν αλλά δεν είμαστε στην εξουσία.
Μελλοντικά βλέπετε να επιλύονται τα προβλήματα στην περιοχή;
Πολύ δύσκολα. Διότι αυτό που κατατίθεται στο τραπέζι ως λύση αμέσως γίνεται το νέο πρόβλημα του μέλλοντος.
Στα δικαστήρια για το μπεστ σέλερ
Ο ΕΚΔΟΤΗΣ στα τουρκικά του μπεστ σέλερ του Ρίτσαρντ Ντόκινς «Η περί Θεού αυταπάτη» (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κάτοπτρον) μπορεί να διωχθεί ποινικά έπειτα από προσφυγή Τούρκου πολίτη στην τουρκική Δικαιοσύνη με το επιχείρημα ότι το εν λόγω βιβλίο προσβάλλει τους πιστούς- μουσουλμάνους, χριστιανούς και Εβραίους.
«Ένας αναγνώστης διαμαρτυρήθηκε, λέγοντας πως το βιβλίο αυτό βλάπτει τα μέλη θρησκειών που ζουν στην Τουρκία και θέλει να απαγορευτεί και οι εκδότες να τιμωρηθούν», δήλωσε ο εκδότης Ερόλ Καραασλάν αφού μίλησε με τον εισαγγελέα, ο οποίος εξετάζει αν θα απαγγείλει κατηγορίες βάσει του νόμου περί «υποκίνησης μίσους μεταξύ του λαού».
Ο εκδοτικός οίκος Κuzey Ρublications του Καραασλάν τύπωσε 6.000 αντίτυπα του βιβλίου του Ντόκινς, βιολόγου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ειδικού στην εξελικτική θεωρία του Δαρβίνου. Το βιβλίο έχει κυκλοφορήσει σε περίπου 30 χώρες και έχει γίνει μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Ο εκδότης δήλωσε πως ζήτησε χρόνο για να ετοιμάσει γραπτώς την υπεράσπισή του και ψάχνει τώρα για δικηγόρο.
