Περιοδικά

Μνήμη Νίκου Καρούζου

Μας συνήθισε σε εκτενή και φροντισμένα αφιερώματα ο «Μανδραγόρας». Αυτή τη φορά, σειρά έχει ο σπουδαίος ποιητής Νίκος Καρούζος (1926 Ναύπλιο- 1990 Αθήνα). Είπα «φροντισμένα», γιατί ο διευθυντής του περιοδικού και επιμελητής του αφιερώματος Κώστας Κρεμμύδας κυκλώνει το θέμα με προγραμματισμό και γνώση: Από τις επιρροές του οικογενειακού και του γενέθλιου περίγυρου έως τις ύστερες πνευματικές διαδρομές του Καρούζου. Έτσι, σε ελάχιστα κείμενα των συνεργατών παρατηρούμε ταυτολογίες.

Στο αφιέρωμα διαβάζουμε, μεταξύ των άλλων, πολλά ανέκδοτα ποιήματα του Ν.Κ., ένα εκτενές ανθολόγιο, το ανέκδοτο ημερολόγιο του ίδιου από τις ημέρες που βρέθηκε στη Σουηδία, το 1977. Ακόμα, το συχνά σπαρακτικό «Ημερολόγιο της δοκιμασίας» όταν είχε αρχίσει θεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονος («Θεέ μου ζήσε με! Βλέπω το χώμα και φοβάμαι. Έχω τον θάνατο μέσα μου. Έρως αφθαρσίας φέρνει μεγαλύτερη απόγνωση»). Στον Καρούζο είχε απονεμηθεί το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Νεολιθική Νυχτωδία στην Κροστάνδη». Αλλά τι ήταν γι΄ αυτόν τα ποιήματα; Αποσπώ από το εξαιρετικό Χρονολόγιο της Μαρίας Αρμύρα:

«Ποτέ στ΄ αλήθεια δεν το ΄μαθα/ τι είναι τα ποιήματα./ Είναι πληγώματα/ είν΄ ομοιώματα/ φενάκη/ φρεναπάτη;/ φρενάρισμα ίσως;/ ταραχώδη κύματα;/ τι είναι τα ποιήματα;/ Είν΄ εκδορές απλά γδαρσίματα;/ είναι σκαψίματα;/ Είναι ιώδιο;είναι φάρμακο;/ είναι γάζες επίδεσμοι/ παρηγοριά ή διαλείμματα;/ Πολλοί τα βαλσαμώνουν ως μηνύματα./ Εγώ τα λέω ενθύμια φρίκης». Πολλά αυτά που παρέλειψα. Ας αναζητηθεί το τεύχος.

ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Το μικρό σήμερα χωριό της Γορτυνίας, τα Μάραθα, έχει καταγράψει ο Παυσανίας με αυτό το όνομα.

Σε αυτό το χωριό έχει τις ρίζες της και η οικογένεια των επιχειρηματιών και ευεργετών Αγγελόπουλων. Ένας από αυτούς, ο Κωνσταντίνος Π. Αγγελόπουλος δημιούργησε πριν από δέκα χρόνια την επετηρίδα «Μάραθα». Με τη δική του ενίσχυση προφανώς, η επετηρίδα διηύρυνε τη θεματολογία της και σήμερα (διευθυντής Σοφοκλής Γ. Δημητρακόπουλος) αποθησαυρίζει πρωτότυπα κείμενα Τοπικής Ιστορίας (Γορτυνία, Αρκαδία) αλλά και γενικότερου ενδιαφέροντος. Μερικά από τα θέματα: Δρ Νικόλαος Βολιώτης, Τα βουνά στα δημοτικά τραγούδια της Γορτυνίας. Αντώνιος Ι. Παναγιωτόπουλος, Ο νεομάρτυρας Ιωάννης Τουρκολέκος (πολυσέλιδη ιστορική μελέτη). Ηλίας Γιαννικόπουλος, Λιμποβίσι και Κολοκοτρωναίοι. Νίκος Γ. Παπαγεωργίου (είχε την ευγένεια να μου συστήσει αυτή την επετηρίδα), Δυο ξεχασμένοι Κλέφτες – ο Δήμος και ο Μακρυγιάννης από τον οικισμό Αράπηδες. Ιωάννη Μπουγάτσου, Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατά τον Τύπο της εποχής της εκδημίας του. Νίκος Ι. Κωστάρας, Η ναυτική Γορτυνία.

Εξαιρετική δουλειά από ανθρώπους που αγαπούν τον τόπο τους.

ΒΙΒΛΙΟ. Βελτιώνεται συνεχώς το «Διαβάζω» και αποτελεί πλέον μιαν αξιόπιστη σταθερά στον χώρο του βιβλίου. Στο νέο τεύχος, μεταξύ των άλλων: Το αφιέρωμα στο πρόσωπο της Μήδειας, όπως εμφανίστηκε σε διαφορετικές μορφές τέχνης. Συνέντευξη του Γιάννη Μάνου που έχει την ευθύνη για τη χάραξη μιας νέας πολιτικής του ιστορικού εκδοτικού οίκου Ελληνικά Γράμματα. Ακόμα, πολλές σελίδες με σαράντα τίτλους βιβλίων ψυχολογίας, ψυχανάλυσης και αυτοβελτίωσης.

ΠΑΙΔΕΙΑ. Η πολύτιμη «Σύγχρονη Εκπαίδευση» τύπωσε το 150ό τεύχος της. Στον φάκελο Ειδική Αγωγή περιλαμβάνονται μελέτες για τις μαθησιακές δυσκολίες, τη σεξουαλική βία εναντίον ατόμων με νοητική αναπηρία, αλλά και για τη σεξουαλική εκπαίδευση ατόμων της ίδιας κατηγορίας.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ. Έφθασε πολύ αργά στα χέρια μας η εξαιρετική «Επιστήμη και Κοινωνία» (Εκδόσεις Σάκκουλα). Να επισημάνω μόνο ότι δημοσιεύονται πέντε μελέτες για το σημαντικό- και ευαίσθητο- θέμα Μετανάστες και Εκπαίδευση. Στην Ελλάδα, όπως σημειώνεται προλογικά, φοιτούν στα ελληνικά σχολεία, από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο, πάνω από 130.000 αλλοδαποί και παλιννοστήσαντες.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ. Όπως το συνηθίζει, η «Σύναξη» αντιμετωπίζει τα θρησκειολογικά- και όχι μόνο- ζητήματα με ανοιχτή ματιά, γνώση και παρρησία. Σε αυτό το τεύχος, δημοσιεύει αφιέρωμα για τη «Μεταχριστιανική Ευρώπη», διαπιστώνοντας ότι υπάρχει «προϊούσα υποχώρηση του παραδοσιακά δυτικοευρωπαϊκού χριστιανισμού από τη Γηραιά Ήπειρο» και παράλληλα «μετακίνηση του δημογραφικού κέντρου βάρους του χριστιανισμού έξω από αυτήν- κυρίως στον Τρίτο Κόσμο». Τα κείμενα αναλύουν αυτή τη διαπίστωση και φωτίζουν τις αιτίες.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ: Θεμιστοκλέους 100 Αθήνα- 106 81. Τηλ.: 210-8220.294.

ΜΑΡΑΘΑ: Δραγατσανίου 8, Αθήνα- 105 59. Τηλ.: 210-3237.811.

ΔΙΑΒΑΖΩ: Χαρ. Τρικούπη 38, Αθήνα- 106 80. Τηλ.: 210-3388.008

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Τ.Θ. 25085, Αθήνα100 26. Τηλ.: 210-8823.762.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ: Σόλωνος 69, Αθήνα – 106 79. Τηλ.: 210-3615.440.

ΣΥΝΑΞΗ: Θερμοπυλών 39, Βριλήσσια- 152 35. Τηλ.: 210-8049.396.