«Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται». Ο Δημοσθένης είχε δίκιο. Τόσο ως προς τη διάγνωση, ότι οι άνθρωποι κρίνουν κάθε τι που ανάγεται στο ιστορικό παρελθόν σύμφωνα με το τελικό του αποτέλεσμα, όσο και ως προς τη διαχρονικότητά της. Η Οκτωβριανή Επανάσταση σήμερα, είναι μια τελειωμένη ιστορία χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για τον περισσότερο κόσμο τουλάχιστον.

Οι ιστορικοί, ωστόσο, ή όσοι σκέπτονται ιστορικά, προφανώς έχουν διαφορετική άποψη όταν υποστηρίζουν- οι περισσότεροι – ότι επρόκειτο για το σημαντικότερο γεγονός του 20ού αιώνα. Ένα άλμα στο κενό μεν, ένα απρόβλεπτο ανοιχτό στοίχημα έξω από τις κανονικότητες της Β΄ Διεθνούς, το οποίο όμως διαμόρφωσε το διεθνές πολιτικό σύστημα του αιώνα, διότι έδωσε μορφή στις ελπίδες όλων των «κολασμένων» και όσων, από επιλογή, συστρατεύτηκαν. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι. Για επτά δεκαετίες. Όχι μόνο κατά τη διάρκεια των πραγματικά επαναστατικών αλλαγών, αλλά και αργότερα, όταν το σταλινικό καθεστώς που προήλθε από την Επανάσταση χωρίς όμως να αποτελεί συνέχειά της, έκανε ό,τι μπορούσε για να διαψεύσει αυτές τις ελπίδες. Και οι συνεχιστές του ομοίως. Τότε που όσοι είχαν επενδύσει στα μεγάλα οράματα, δεν ήθελαν να δουν την πραγματικότητα. Δεν ήθελαν να ξέρουν.

Μέχρι τέλους. Και αυτό ασφαλώς λέει κάτι για τη δύναμη των συγκεκριμένων οραμάτων.

Ο Γιάννης Γιαννουλόπουλος είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Τελευταία Νέα