Είκοσι χρόνια η CΙΑ τους είχε χαμένους.

Οι πράκτορές της είχαν πέσει στην κινεζική παγίδα. Θύματα του Ψυχρού Πολέμου, ο Τζακ Ντάουνι και ο Ρίτσαρντ Φέκτο πέρασαν πολλά χρόνια της ζωής τους σε μια μυστική κινεζική φυλακή. Η περιπέτειά τους είναι από τις πιο συναρπαστικές στα χρονικά της κατασκοπείας.


Ένα δροσερό πρωινό του 1973, ένας χλωμός και αδύνατος άνδρας πέρασε αργά τη γέφυρα Λο Γου που οδηγεί από την Κίνα στο Χονγκ Κονγκ. Μόλις πλησίασε, ένας Βρετανός στρατιώτης στο συνοριακό φυλάκιο τον χαιρέτησε στρατιωτικά. Ήταν, θα πει αργότερα αυτός ο άνδρας, «η πρώτη ευγενική πράξη ύστερα από 20 χρόνια».

Το όνομά του ήταν Τζακ Ντάουνι. Ήταν πράκτορας της CΙΑ και από το 1952 αυτός και ο συνεργάτης του Ρίτσαρντ Φέκτο είχαν σαπίσει σε μια κινεζική φυλακή, άγνωστα θύματα του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα.

Οι Βρετανοί πεζοναύτες που πρόσφατα κρατήθηκαν 13 ημέρες όμηροι στο Ιράν απέκτησαν μια μικρή περιουσία, πουλώντας την ιστορία τους στα μέσα ενημέρωσης. Ο Ντάουνι και ο Φέκτο, που ζουν ακόμη, δεν μίλησαν ποτέ για τη δική τους ιστορία, ούτε έβγαλαν δεκάρα από αυτήν. Αν σήμερα γίνεται γνωστή, είναι επειδή αποχαρακτηρίστηκαν οι σχετικοί φάκελοι της CΙΑ.

Η ιστορία των Ντάουνι και Φέκτο έγινε γνωστή επειδή πρόσφατα αποχαρακτηρίστηκαν φάκελοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών

Η αποστολή. Το 1952, ο Ντάουνι 22 ετών και ο Φέκτο 24 ετών είχαν μόλις αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο. Έναν χρόνο νωρίτερα είχαν μπει στη CΙΑ. Έμελλε να αναλάβουν την πρώτη και τελευταία τους αποστολή. Τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς η CΙΑ είχε ρίξει με αλεξίπτωτο στη Μαντζουρία πέντε Κινέζους πράκτορες με την αποστολή να αποσταθεροποιήσουν το κομμουνιστικό καθεστώς, οργανώνοντας αντάρτικο. Τον Νοέμβριο, οι Κινέζοι πράκτορες επικοινώνησαν με ασύρματο με τη CΙΑ και την κάλεσαν να στείλει αεροπλάνο για να παραλάβει έναν από αυτούς με σημαντικά έγγραφα. Η παραλαβή θα γινόταν από αέρος με ειδικά καλώδια (βλέπε γράφημα).

Στις 29 Νοεμβρίου, ένα μεταγωγικό C-47 απογειώθηκε από την κορεατική χερσόνησο, όπου ο πόλεμος βρισκόταν στην κορύφωσή του. Οι άνδρες που έπαιρναν μέρος στην «Επιχείρηση Τροπικός» δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ότι πετούσαν με προορισμό μια καλοστημένη παγίδα: οι Κινέζοι πράκτορες που είχε στρατολογήσει η CΙΑ είχαν πέσει στα χέρια του κινεζικού στρατού αμέσως μετά την προσγείωσή τους στη Μαντζουρία και είχαν γίνει πλέον όργανα του κινεζικού καθεστώτος. Μόλις το αεροπλάνο χαμήλωσε αρκετά για να πραγματοποιήσει την παραλαβή δέχτηκε πυρά από δυο αντιαεροπορικά, που ήταν καμουφλαρισμένα με χιόνι. Οι πιλότοι σκοτώθηκαν αμέσως και το αεροπλάνο συνετρίβη πάνω σε μία συστάδα δέντρων. Όταν ο Ντάουνι και ο Φέκτο βγήκαν σώοι από τα συντρίμμια βρέθηκαν περικυκλωμένοι από Κινέζους στρατιώτες. Οδηγήθηκαν στη φυλακή, όπου τους κλείδωσαν σε χωριστά κελιά.

Τους έλεγαν πως οι ΗΠΑ τούς είχαν εγκαταλείψει


Η CΙΑ επινόησε μια ιστορία σύμφωνα με την οποία ο Ντάουνι και ο Φέκτο ήταν πολίτες που το αεροπλάνο τους χάθηκε ενώ πετούσε πάνω από την ιαπωνική θάλασσα. Θεωρήθηκαν νεκροί και συλλυπητήριες επιστολές άρχισαν να καταφθάνουν στις οικογένειές τους. Ο Ντάουνι καταδικάστηκε σε ισόβια και ο Φέκτο σε 20ετή κάθειρξη. Οι Κινέζοι τους έλεγαν πως η κυβέρνησή τους τούς είχε εγκαταλείψει. Κάποια αποκόμματα εφημερίδων που τους έδιναν να διαβάσουν έδειχναν τη χειρότερη εικόνα της Δύσης: τη δολοφονία του Κέννεντυ, τις ταραχές στο Πανεπιστήμιο Κεντ. Μόνον όταν αφέθηκαν πια ελεύθεροι, έμαθαν έκπληκτοι πως στο μεταξύ ο άνθρωπος είχε περπατήσει στο φεγγάρι.

Με την πάροδο των χρόνων, στον έξω κόσμο οι σχέσεις Κίνας- ΗΠΑ είχαν αρχίσει να θερμαίνονται. Το 1971, ο Χένρι Κίσινγκερ έκανε τη μυστική επίσκεψή του στην Κίνα και την ίδια χρονιά ο Φέκτο αφέθηκε ελεύθερος ξαφνικά. Δεκαπέντε μήνες αργότερα αφέθηκε ελεύθερος και ο Ντάουνι, μετά την επίσκεψη του Νίξον στην Κίνα. Μολονότι απαρνιόταν τους ίδιους της τους πράκτορες επί 20 χρόνια, η CΙΑ τελικά τους εξύψωσε σε σύμβολα. Το 1998, ο διευθυντής της Τζορτζ Τένετ τους παρασημοφόρησε λέγοντας: «Η περιπέτειά σας είναι με δυο λόγια η πιο εκπληκτική στην ιστορία της CΙΑ».

© Τhe Τimes, 2007

Τελευταία Νέα