Κάθε χρόνο, 470.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν καρκίνο τραχήλου

μήτρας, λόγω της λοίμωξης με ιό ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ενώ 230.000 χάνουν

τη ζωή τους εξαιτίας του. Το τίμημα αυτό είναι υψηλό, δεδομένου ότι ο καρκίνος

του τραχήλου μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά στις

προκαρκινικές μορφές του. H ανάπτυξη εμβολίων έναντι των ιών HPV αποτελεί μία

μακρόχρονη και επίμονη επιστημονική προσπάθεια, που τελικά απέδωσε καρπούς:

είναι πλέον έτοιμα να προωθηθούν στην αγορά – πιθανόν εντός του 2007 – δύο

εμβόλια. Το ένα είναι διπλό (έναντι των ιών HPV 16, 18) και το δεύτερο

τετραπλό (έναντι των ιών HPV 6, 11, 16, 18). Τα εμβόλια αυτά στοχεύουν στην

πρόληψη του 70% των καρκίνων του τραχήλου που οφείλονται στους ιούς 16 και 18,

καθώς και στην πρόληψη του 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων που οφείλονται

στους ιούς 6 και 11. Τα εμβόλια είναι προφυλακτικά και όχι θεραπευτικά, δηλαδή

αφορούν γυναίκες που δεν έχουν έλθει ακόμη σε επαφή με τον ιό HPV και νέα

κορίτσια που δεν έχουν αρχίσει ακόμη τη σεξουαλική τους δραστηριότητα. H

παρασκευή των εμβολίων στηρίζεται στη δυνατότητα κατασκευής στο εργαστήριο

«ιόμορφων σωματιδίων» του ιού, τα οποία διεγείρουν την παραγωγή αντισωμάτων

από τον οργανισμό δίχως να προκαλούν λοίμωξη, επειδή δεν περιέχουν το DNA του

ιού. Παρά τη μεγάλη αυτή επιτυχία, η οποία εσφαλμένα χαρακτηρίζεται συχνά

«θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με εμβόλιο», υπάρχουν πολλοί

προβληματισμοί που αφορούν στην προσεχή εφαρμογή των εμβολίων και την ένταξη

των γυναικών αυτών σε προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου. Οι περιορισμοί αφορούν

κυρίως στο γεγονός ότι ο προφυλακτικός εμβολιασμός για έναν τύπο ιού HPV δεν

προλαμβάνει τη μόλυνση από άλλον τύπο, ο εμβολιασμός δεν αναστέλλει την HPV

μόλυνση εάν αυτή ήδη υπάρχει, ούτε αναστέλλει τυχόν ήδη ανεπτυγμένη

ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία (CIN), ενώ η διάρκεια προστασίας παραμένει ακόμη

άγνωστη.

Ο Εμμανουήλ Διακομανώλης είναι καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας στο

Πανεπιστήμιο Αθηνών