Το ηφαίστειο – φάντασμα, που πριν από 161.000 χρόνια συγκλόνισε το Αιγαίο,

προκαλώντας μια από τις σφοδρότερες εκρήξεις στον κόσμο, ανακαλύφθηκε πρόσφατα

από Έλληνες επιστήμονες στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κω και Νισύρου.

Τα απομεινάρια της έκρηξης είναι μέχρι σήμερα ορατά στην Κω, την Κάλυμνο, την

Τήλο, την Κνίδο, τα παράλια της Τουρκίας και αλλού. Τεράστιες εκτάσεις στα

μέρη αυτά είναι σκεπασμένες από πυρομβρίτη, ηφαιστειακό υλικό που ξεπήδησε από

τον πυθμένα της θάλασσας. Στην Κω μάλιστα, ο πυρομβρίτης δημιούργησε

γεωλογικούς σχηματισμούς που φθάνουν σε πάχος τα 20 μέτρα!

Υποθαλάσσιο

Αρκετοί ξένοι επιστήμονες είχαν επισημάνει κατά καιρούς ότι η ηφαιστειακή

τέφρα που είχε εκτοξευτεί από το Νότιο Αιγαίο κάλυψε έκταση 8.000 τετραγωνικών

χιλιομέτρων. Είχε απλωθεί προς κάθε κατεύθυνση.

Ήξεραν ότι το ηφαίστειο που προκάλεσε μια τόσο σφοδρή έκρηξη, πολύ μεγαλύτερη

από εκείνη της Σαντορίνης τον 17ο π.X. αιώνα, ήταν υποθαλάσσιο. Κανείς όμως

δεν μπορούσε να προσδιορίσει με ακρίβεια τη θέση του αρχέγονου κρατήρα.

«Και όχι άδικα», λέει στα «NEA» η διδάκτωρ Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

κ. Παρασκευή Νομικού, η οποία αφιέρωσε ένα μεγάλο κομμάτι της διδακτορικής της

διατριβής στο εξαφανισμένο εδώ και χιλιετίες ηφαίστειο. «Εμείς ερευνήσαμε τη

συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή με το ωκεανογραφικό σκάφος Αιγαίο του ΕΛΚΕΘΕ και

ύστερα από πολύμηνη εξέταση του πυθμένα καταφέραμε να ανακαλύψουμε το ανάγλυφο

του κρατήρα και της μεγάλης έκρηξης που βρίσκεται θαμμένο κάτω από τον πυθμένα

της θάλασσας σε βάθος που ξεπερνά τα 600 μέτρα».

Σίγησε…

Σύμφωνα μάλιστα με τον καθηγητή Γεωλογίας και διευθυντή του Εργαστηρίου

Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Δημήτρη Παπανικολάου, «το

αρχέγονο αυτό ηφαίστειο σίγησε ύστερα από εκείνη τη σφοδρή έκρηξη και, με το

πέρασμα του καιρού, σκεπάστηκε κάτω από ιζήματα πάχους περίπου 40 μέτρων.

Πολλές χιλιετίες αργότερα, δημιουργήθηκε στη θέση του ένας άλλος υποθαλάσσιος

κρατήρας, τον οποίο ονομάσαμε «Άβυσσο», και που συνεχίζει να είναι ενεργός,

χωρίς όμως να αποτελεί κίνδυνο για τα νησιά που βρίσκονται στο νοτιοανατολικό

αυτό κομμάτι του αιγαιακού χώρου».

Το ηφαίστειο – φάντασμα δημιουργήθηκε στην υποθαλάσσια λεκάνη της ανατολικής

Κω και τα πυροκλαστικά υλικά που εκτοξεύτηκαν σχημάτισαν γύρω από τον κρατήρα

του ένα στρώμα πάχους 120 μέτρων, που σταδιακά ελαττώνεται σε απόσταση μερικών

χιλιομέτρων.

Ήταν δύο νησιά

Όταν έγινε η έκρηξη, η Κως αποτελούνταν από δύο ξεχωριστά νησιά (τον Κέφαλο

και τον Δικαίο) και στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κω και την Τήλο δεν

υπήρχε κανένα άλλο νησί, μιας και όλα τα γύρω νησιά, Νίσυρος, Γυαλί, Περγούσα,

Παχιά και Στρογγύλη, είναι μεταγενέστερα ηφαίστεια.

Σχημάτισαν αλυσίδα ηφαιστείων

H ΥΠΑΡΞΗ του αρχέγονου ηφαιστείου στη συγκεκριμένη περιοχή δεν είναι

τυχαία. Οφείλεται στη βύθιση της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την

ευρασιατική και την εισχώρησή της σε βάθος μεγαλύτερο από 100 χιλιόμετρα στον

φλοιό της Γης. Στην καρδιά αυτού του τεράστιου γεωλογικού εργοταξίου

προκαλούνται θερμοκρασίες που φθάνουν ακόμη και τους 1.000 βαθμούς Κελσίου.

Μάγματα από γρανίτη γεννιούνται συνεχώς και, καθώς ανεβαίνουν σιγά σιγά προς

την επιφάνεια, σχηματίζουν μια αλυσίδα ηφαιστείων που αποτελούν το Ηφαιστειακό

Τόξο του Αιγαίου. Είναι τα ηφαίστεια των Λιχάδων, του Σουσακίου, του Πόρου,

των Μεθάνων, της Μήλου – Αντιμήλου, της Κιμώλου, της Θήρας, των Χριστιανών,

της Κω και της Νισύρου.

Τελευταία Νέα