Το μεγάλης ιστορικής σημασίας οθωμανικό κατάστιχο που καταγράφει ονομαστικά

τους χιλιάδες Κρήτες χριστιανούς που έπεσαν θύματα των Τούρκων κατακτητών κατά

τη διάρκεια της Επανάστασης του ’21 εκδίδεται για πρώτη φορά από τη Βικελαία

Βιβλιοθήκη και τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Ο γνωστός ως «Κώδικας των Θυσιών» σώζεται στο Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου και

καταγράφει κατά επαρχία και κατά χωριό ονόματα των χριστιανών κατοίκων της

Ανατολικής Κρήτης που σφαγιάστηκαν (κάπου το 1/3 του πληθυσμού),

αιχμαλωτίστηκαν, πουλήθηκαν σκλάβοι ή διέφυγαν κατά τη διάρκεια της

Επανάστασης του 1821, και οι περιουσίες τους δημεύτηκαν από το οθωμανικό

δημόσιο ή αποδόθηκαν σε κληρονόμους των θυμάτων. Στον «Κώδικα» καταγράφονται

επίσης τα ονόματα εξωμοτών οι περιουσίες των οποίων δημεύτηκαν, καθώς και

χριστιανών που είχαν χωράφια έξω από το κάστρο και σπίτια ή καταστήματα μέσα

στην πόλη του Ηρακλείου, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν πέσει θύματα

κατά τη μεγάλη σφαγή του Ιουνίου του 1821 στον Άγιο Μηνά, και οι περιουσίες

τους πουλήθηκαν ή δωρήθηκαν σε μουσουλμάνους.

Ο «Κώδικας» αποτελεί πολύτιμη πηγή όχι μόνο για την ιστορία των οικογενειών

που θρήνησαν θύματα και έχασαν περιουσίες, αλλά και για το πώς αντιμετώπιζαν

οι Οθωμανοί τις εξεγέρσεις. Επίσης, για την αγροτική οικονομία της εποχής, τη

δημογραφική σύνθεση των οικισμών, τη μετεξέλιξη των επωνύμων και των

τοπωνυμίων κ.ά. Ο μεταφρασμένος «Κώδικας των Θυσιών» συνοδεύεται από

φωτογραφική αναπαραγωγή του οθωμανικού χειρογράφου, το οποίο ήταν γραμμένο με

την παλιά αραβική γραφή. Στην έκδοση περιλαμβάνονται εκτενής εισαγωγή, πίνακες

για τα θύματα και τις περιουσίες τους κατά επαρχία και χωριό, πίνακες

τοπωνυμίων κ.λπ.