ο υποψήφιος 30.000 πτυχιούχοι… προπονούνται στην ανεργία

Εάν το μπάσκετ, το βόλεϊ, η κολύμβηση ή ο κλασικός αθλητισμός αποτελούν το

αγαπημένο σας αντικείμενο ενασχόλησης και σκέπτεστε να ασχοληθείτε και

επαγγελματικά με τον χώρο της Φυσικής Αγωγής, ξανασκεφθείτε το! Ο δρόμος

περνάει μέσα από τις γυμναστικές ακαδημίες – τα Πανεπιστημιακά Τμήματα

Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) – και όλοι μιλούν για ένα

ωραίο και ευχάριστο επάγγελμα. Μόνο που όλοι επισημαίνουν πως για να φθάσει

κανείς στην επαγγελματική αποκατάσταση θα δυσκολευθεί πολύ.

«Δεν υπάρχει κατοχύρωση του επαγγέλματος»

Με τον αριθμό των άνεργων πτυχιούχων ΤΕΦΑΑ να φτάνει τους 30.000, γίνεται

κατανοητό γιατί ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΤΕΦΑΑ Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος

Νικολόπουλος, επισημαίνει πως «οι νέοι θα πρέπει να σκεφτούν την επιλογή τους,

καθώς η ανεργία στον κλάδο βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα». Δεν αρνείται πως

πρόκειται για ένα ωραίο και προσοδοφόρο επάγγελμα, διευκρινίζει όμως πως

πρέπει κανείς να έχει υπόψη του τις δυσκολίες, το ενδεχόμενο δηλαδή να μη

βρίσκει δουλειά. Διαφοροποιείται μάλιστα από τη λογική πως το Πανεπιστήμιο

προσφέρει μόνο γνώση και υποστηρίζει πως πρέπει να διασφαλίζεται και η

επαγγελματική αποκατάσταση.

Ανάλογη άποψη εκφράζει και ο πρόεδρος του ΤΕΦΑΑ του Αριστοτελείου

Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Σπύρος Κέλλης, προσθέτοντας και την παράμετρο πως

«δεν υπάρχει κατοχύρωση του επαγγέλματος και σε πολλές περιπτώσεις μπορούν και

προσλαμβάνονται άτομα που δεν είναι πτυχιούχοι». Ο ίδιος διακρίνει 3 βασικές

κατευθύνσεις στην απασχόληση των πτυχιούχων: τον χώρο της εκπαίδευσης ως

καθηγητές Φυσικής Αγωγής, τον χώρο του αγωνιστικού αθλητισμού ως προπονητές ή

ως διοικητικό προσωπικό και τον χώρο του μαζικού αθλητισμού με αντικείμενο

εργασίας την άθληση πολιτών σε γυμναστήρια, δήμους και τουριστικές

επιχειρήσεις.

Οι σπουδές στα ΤΕΦΑΑ συνδυάζουν θεωρία και πρακτική. Όπως αναφέρει ο κ.

Κέλλης, τα δύο πρώτα χρόνια δίνονται βασικές γνώσεις σε θεωρητικά και πρακτικά

αντικείμενα και τα επόμενα γίνεται επιλογή κατεύθυνσης σε αντικείμενα όπως

φυσική αγωγή και αγωνιστικός αθλητισμός. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχουν

αρχίσει να αναπτύσσονται και κατευθύνσεις όπως διοίκηση και οργάνωση του

αθλητισμού ή ευρωστία και άθληση.

Επαφή με τον αθλητισμό

Δεν αρκεί το καλλίγραμμο και υγιές σώμα για να οδηγήσουν κάποιον σε φοίτηση

στα ΤΕΦΑΑ. Δυσκολίες θα αντιμετωπίσουν όσοι δεν έχουν κάποια σχέση με τον

αθλητισμό. «Όσοι δηλώνουν τη σχολή, χωρίς να έχουν επαφή με άθληση, χωρίς να

έχουν διάθεση για αθλητισμό, συναντούν δυσκολίες» αναφέρει ο κ. Κέλλης. Αλλά

και ο κ. Νικολόπουλος υποστηρίζει πως «οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν σχέση με

αθλητισμό, ας μην είναι πρωταθλητές, αλλά να έχουν ασχοληθεί» και μιλάει για

πολλούς που έχουν δηλώσει στις πρώτες προτιμήσεις τους άλλες σχολές,

εισάγονται στα ΤΕΦΑΑ και τελικά αποτυγχάνουν.

Για όποιον ήδη αγαπάει, όμως, τον αθλητισμό, η επιλογή να γίνει γυμναστής τού

προσφέρει το μοναδικό πλεονέκτημα – σημειώνει ο κ. Κέλλης – «το χόμπι του να

το κάνει επάγγελμα». Ο ίδιος θα μιλήσει για ευχάριστη απασχόληση, όπου «έχεις

να κάνεις με τον άνθρωπο». Για λειτούργημα θα κάνει λόγο ο κ. Νικολόπουλος,

υποστηρίζοντας πως «κατευθύνεις τα άτομα στην ευρωστία και τα οδηγείς σε υγιή

πνευματική και σωματική ζωή».

Υπάρχουν προοπτικές…

Προοπτικές ωστόσο υπάρχουν. «Αρκεί να αναπτυχθούν και θέσεις» προσθέτει ο κ.

Νικολόπουλος, φέρνοντας ως παράδειγμα την ανάγκη αναγνώρισης της προπονητικής,

που διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο κ. Νικολόπουλος στους διαγωνισμούς, μέσω των οποίων

προσλαμβάνονται οι γυμναστές. Χωρίς να διαφωνεί με τη λογική των εξετάσεων,

επιθυμεί να γίνονται στο… πεδίο βολής. «Δεν είμαστε θεωρητική σχολή, είμαστε

παιδαγωγική και διδακτική και είναι άλλο να γράψω πώς λειτουργεί ένα σύστημα

στο μπάσκετ και άλλο να το δείξω στην πράξη», επισημαίνει. Παράλληλα, θα

πρέπει να αναζητηθούν και νέες κατευθύνσεις για τους επαγγελματίες καθηγητές

Φυσικής Αγωγής. Όπως λέει ο κ. Νικολόπουλος, ήδη σε χώρες του εξωτερικού

βρίσκουν αποκατάσταση σε τομείς όπως ο σχεδιασμός αθλητικών ειδών. Μεγάλη

δυναμική παρουσιάζει εν τω μεταξύ τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των γυμναστών

που ακολουθούν μεταπτυχιακές σπουδές. «Αρκεί να σκεφθεί κανείς πως τη δεκαετία

του ’80 οι διδάκτορες ήταν 10-12 άτομα και σήμερα ξεπερνούν τους 500» αναφέρει

ο κ. Κέλλης. Προσθέτει δε πως το γεγονός αυτό αναβαθμίζει τον κλάδο – «πολλοί

διακρίνονται και στο εξωτερικό» τονίζει – και επισημαίνει πως υπάρχουν πλέον

και εντός Ελλάδος μεγάλες δυνατότητες σε προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών.

«Αναγκαία στοιχεία η μεταδοτικότητα και η δυνατότητα προσέγγισης των παιδιών»

Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ, πρώην πρωταθλητής Ελλάδος στη σφαιροβολία, ο Γιάννης Δόνδωρος

μιλάει για έναν «χώρο δύσκολο, όπου πολλοί γυμναστές είναι άνεργοι και

προσανατολίζονται σε άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες». Αναφέρεται επίσης

και σε ένα «χώρο αρκετά αναξιόπιστο, με πολλούς ανθρώπους να δηλώνουν ότι

είναι γυμναστές, ότι είναι επιστήμονες, χωρίς να ισχύει αυτό».

Σήμερα, ο ίδιος είναι προπονητής ρίψεων και σύμβουλος σε θέματα αθλητισμού και

δηλώνει πως «λατρεύει τη δουλειά του». Θεωρεί πως τον πλέον σημαντικό ρόλο

παίζει «η αγάπη προς το επάγγελμα και η αγάπη προς τα παιδιά».

Μεταδοτικότητα και δυνατότητα προσέγγισης των παιδιών είναι μερικά από τα

χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει όποιος επιλέξει το επάγγελμα αυτό. Και

υπογραμμίζει πως η αθλητική επιστήμη συνδέεται άμεσα και με άλλες επιστήμες,

όπως ψυχολογία, παιδαγωγική, κοινωνιολογία. «Δεν πρέπει ο προπονητής, βάσει

των δικών του βιωμάτων, να προσπαθεί να περάσει αρχές και αντιλήψεις χωρίς να

λαμβάνει υπόψη τις αρχές της παιδαγωγικής» τονίζει χαρακτηριστικά.

Το ωράριο του προπονητή δεν ξεκινά και τελειώνει στο γήπεδο. Αυτό επισημαίνει

ο κ. Δόνδωρος, διευκρινίζοντας πως «απαιτείται προεργασία για κάθε παιδί, να

αφιερώνεις πολλές ώρες για να βγάλεις το ετήσιο προπονητικό πλάνο βάσει των

αναγκών του».

Ο ίδιος, ωστόσο, θλίβεται που στα στάδια λιγοστεύουν τα παιδιά, γεγονός που,

όπως τονίζει, έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση του αθλητικού δυναμικού της

χώρας, αλλά και τον περιορισμό των δυνατοτήτων επαγγελματικής αποκατάστασης

των γυμναστών. Αναφέρει, συγκεκριμένα, πως σε επίπεδο επαγγελματικού

προσανατολισμού δεν δίνεται βαρύτητα στην αθλητική εκπαίδευση.

Αντιθέτως, σημειώνει πως ένα παιδί που ξεκινάει να προπονείται στην ηλικία των

12 ετών, βρίσκεται έπειτα από 4 ή 5 χρόνια ενώπιον ενός διλήμματος, καθώς οι

σχολικές απαιτήσεις το αναγκάζουν να επιλέξει ανάμεσα στα φροντιστήρια και την

προπόνηση. «Απαιτείται άλλη δομή στο σύστημα για να βοηθά αυτά τα παιδιά» λέει

και φέρνει για παράδειγμα τη λειτουργία περισσότερων αθλητικών σχολείων, που

θα έδιναν και θέσεις εργασίας για τους πτυχιούχους ΤΕΦΑΑ.

«Καλές δημόσιες σχέσεις για να βρείτε δουλειά»

Με μελανά χρώματα περιγράφει τις δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης των

γυμναστών ο πρόεδρος της Ένωσης Γυμναστών Βορείου Ελλάδος, Αθανάσιος

Παπαγεωργίου. «Σε σύγκριση με άλλα επαγγέλματα, αυτό του γυμναστή δεν έχει

αναπτυγμένη ελεύθερη αγορά εργασίας» υποστηρίζει, στοιχείο που προστίθεται

στις μικρές δυνατότητες πρόσληψης στην εκπαίδευση, αλλά και στους

επαγγελματικούς περιορισμούς που τίθενται για όσους επιλέξουν την προπονητική.

Σημειώνει δε χαρακτηριστικά πως υπάρχουν απόφοιτοι με διετείς σπουδές, τα

επαγγελματικά δικαιώματα των οποίων είναι περισσότερο κατοχυρωμένα από εκείνα

των αποφοίτων πανεπιστημιακών σχολών. Για τον λόγο αυτό σημειώνει με νόημα πως

στα βασικά χαρακτηριστικά εκείνων που θα ολοκληρώσουν τις σπουδές στα ΤΕΦΑΑ

εντάσσεται «να έχουν καλές δημόσιες σχέσεις».

Περιγράφοντας τον ρόλο του σύγχρονου γυμναστή, ο κ. Παπαγεωργίου αναφέρει πως

«έχει αλλάξει πλέον η αντίληψη ότι ο καλός γυμναστής πρέπει να είναι

πολυαθλητής. Σημασία πρέπει να δίνεται στη σωστή εκμάθηση μιας άσκησης»

τονίζει, σημειώνοντας πως γι’ αυτόν τον λόγο η μεταδοτικότητα, η καλή

επικοινωνία και η παιδαγωγική επάρκεια είναι αναγκαία χαρακτηριστικά του

γυμναστή.

Ιδιαίτερη σημασία αποδίδει ο κ. Παπαγεωργίου στο να γνωρίζει ο γυμναστής να

χρησιμοποιεί υποστηρικτικές επιστήμες, όπως αθλητιατρική, διαιτολογία,

φυσιοθεραπεία. «Δεν χρειάζεται να τις εφαρμόζεις ο ίδιος, αλλά θα πρέπει να

έχεις τις βασικές γνώσεις» τονίζει. Ανάμεσα στους τομείς επαγγελματικής

απασχόλησης αναφέρει, τέλος, πως αρχίζει δειλά να κάνει την εμφάνισή του στη

χώρα μας – ακόμη είναι ελάχιστες οι θέσεις εργασίας – και αυτός των γυμναστών

που απασχολούνται σε μεγάλα νοσοκομεία. Απασχόληση που απαιτεί μεταπτυχιακές

σπουδές και έχει στόχο την αποκατάσταση ασθενών.

ΕΡΩΤΗΣΗ

Πώς βαθμολογούνται οι πρακτικές δοκιμασίες για τα ΤΕΦΑΑ

-Τα αγωνίσματα στα οποία πρέπει να αγωνισθούν οι υποψήφιοι για τα

Τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) περιλαμβάνονται στα

ειδικά μαθήματα;

– Όχι, οι πρακτικές δοκιμασίες, όπως ονομάζονται στη γλώσσα των

Πανελληνίων Εξετάσεων τα αγωνίσματα, δεν έχουν καμία σχέση με τα ειδικά

μαθήματα. Το μόνο κοινό τους σημείο είναι ότι ο βαθμός στα αγωνίσματα, όπως

και ο βαθμός του ειδικού μαθήματος – όταν αυτό είναι ένα -, πολλαπλασιάζεται

επί τον συντελεστή 2.

Η βασική μάλιστα διαφορά είναι ότι οι υποψήφιοι για τα ΤΕΦΑΑ ακόμη και αν

συγκεντρώσουν πολύ καλή γενική βαθμολογία, εκτός των αγωνισμάτων, αλλά δεν

εισαχθούν, αν θέλουν την άλλη χρονιά να είναι ξανά υποψήφιοι χωρίς να δώσουν

εξετάσεις – να διεκδικήσουν δηλαδή το 10% των θέσεων – θα πρέπει να

ξαναπεράσουν τις πρακτικές δοκιμασίες.

Τα αγωνίσματα είναι δρόμος 200μ., άλμα εις μήκος, σφαιροβολία και κολύμβηση. Ο

υποψήφιος πρέπει να διαλέξει τρία, στα οποία θα αγωνισθεί. Ο βαθμός του θα

είναι ο μέσος όρος της βαθμολογίας που πήρε στα τρία αγωνίσματα. Βαθμολογική

βάση δεν υπάρχει.