Όταν σάρωνες αυτά τα ηλίθια φαντασιοκοπήματα, κατέφευγαν, πάντα οι ατάλαντοι,

οι συμπλεγματικοί, οι στείροι, οι ξετιναγμένοι και οι ρατέδες, στο εύκολο,

ανέξοδο και σύνηθες χαφιέδικο και, βεβαίως, αστήρικτο και ψευδέστατο

«επιχείρημα»: ο κριτικός είναι πληρωμένος, διαπλεκόμενος και τα ρέστα. Οι πιο

δειλοί, όσοι γεννήθηκαν χαφιέδες, καταδότες και δόλιοι, δεν τολμούν, βεβαίως,

να αναφέρουν το όνομα του κριτικού, αλλά βλακωδώς γενικεύουν. Ιδού, πρόσφατο

παράδειγμα του ακτορστουντιακού «γκουρού» κ. Μανωλικάκη, ενός περιφερόμενου

«δασκάλου» ηθοποιών (γνωρίζετε έστω και έναν σοβαρό Έλληνα ηθοποιό που να

δηλώνει μαθητής του; Παρ’ όλο που, κατά καιρούς, στήνει το τσαντίρι του, όπως

οι παλιοί γυρολόγοι που πουλούσανε αρσενικό χόρτο ή με την τανάλια βγάζανε

δόντια ή σπάγανε με τη γροθιά τους κεραμίδια, και πουλάει συνταγές υποκριτικής

σε δύο μήνες, μια δεκάρα ό,τι προλάβετε, όσο κρατάει το παζάρι, περάστε

κόσμε!).

Σε περασμένη επιφυλλίδα μου μίλησα για τους «κολλυβιστές», όσους εμπορεύονται

τις διδασκαλίες των δασκάλων, όσους πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες, τα

«κόλλυβα» των πεθαμένων ταλαντούχων δημιουργών. Έχει πήξει η Ευρώπη και η χώρα

μας από τέτοιους περιφερόμενους σαλτιμπάγκους (Ρώσους, Εβραίους, Πολωνούς,

Ρουμάνους) που πουλάνε σε μηνιαία σεμινάρια «μεθόδους». Και μόνο ότι έχουν το

θράσος να διαλαλούν ότι μέσα σε 20 ώρες (πληρωμένες πανάκριβα από διψασμένα

για γνώση παιδιά) θα σε κάνουν ηθοποιό ή θα σου μάθουν τον τρόπο να «μπαίνεις»

στον ρόλο, χρειάζονται σανίδα βρεγμένη. Γι’ αυτούς μίλησα, όχι για άξιους

μαθητές δασκάλων που με σύστημα και παρατεταμένα και επίμονα μεταφέρουν τη

μέθοδο γνωστών θεατρικών Σχολών, αλλά για τους αλμπάνηδες με τα σκονάκια.

Τσίμπησε ο κ. Μανωλικάκης. Άκουσε πορτοκάλι και βγήκε!!

Κι έρχεται να μας διδάξει τι ήταν το Άκτορ’ς Στούντιο. Εγώ είπα πώς

κατάντησε το Άκτορ’ς Στούντιο. Είχα την τιμή και την τύχη να συνδέομαι με τον

Ελία Καζάν. Πριν από πολλά χρόνια, όταν ήθελε να ανεβάσει «Ορέστεια», τον

ξενάγησα στο αρχαίο δράμα και στα αρχαιολογικά μουσεία της χώρας. Μάρτυς μου,

ο Θόδωρος Κρίτας. Γνώρισε τον Ροντήρη και παρακολουθώντας τη διδασκαλία

εκείνου του μεγάλου Δασκάλου στην «Ορέστεια» παραιτήθηκε διά παντός, από τρόμο

ομολογημένο και θαυμασμό, από την απόπειρα να ανεβάσει αρχαίο δράμα. Όταν

βγήκε η αυτοβιογραφία του, «Η ζωή μου», στα ελληνικά, ο μεταφραστής του κ.

Ευγένιος Πιέρρης μού ζήτησε να γράψω πρόλογο. Ο Καζάν ενθουσιάστηκε. Ο

εκδοτικός του όμως οίκος είχε αποκλείσει διά συμβολαίου κάθε πρόλογο από όλες

τις μεταφράσεις του έργου διεθνώς. Ο πρόλογός μου δημοσιεύτηκε σ’ αυτήν εδώ

την εφημερίδα με τη σημείωση ότι για συμβατικούς λόγους δεν συνοδεύει το

ελληνικό κείμενο κατά επιθυμία τού Καζάν. Όταν το «Πειραϊκό Θέατρο» πήγε στην

Αμερική, ο Καζάν κουβάλησε στη Νέα Υόρκη σύσσωμο το Άκτορ’ς Στούντιο, μαθητές

και δασκάλους, να δουν τις παραστάσεις του Ροντήρη. Και ευτύχησα να δω τη

Στέλλα Άντλερ να γονατίζει, να αγκαλιάζει τα γόνατα της Ασπασίας Παπαθανασίου!

Τότε με τον Ροντήρη επισκεφθήκαμε, συνοδεία τού Καζάν, το Άκτορ’ς Στούντιο

όπου ο Στράσμπεργκ αποπειράθηκε μικροπρεπώς να σνομπάρει τον Έλληνα σκηνοθέτη,

ο Ρουμελιώτης Ροντήρης τού γύρισε την πλάτη και έφυγε, ενώ ο Καζάν

ελεεινολογούσε τον συμπλεγματικό κοντούλη, λέγοντας πίσω από τον Ροντήρη

έξαλλος: «Μην τον υπολογίζεις Δημήτρη, είναι σκουλήκι». Όποιος διάβασε την

αυτοβιογραφία του Καζάν θα θυμάται πώς περιγράφει «τα στερνά» του Στράσμπεργκ.

Περιφερόταν, λέει, ανεπιθύμητος και έβγαζε μεροκάματο κάνοντας τον Παλιάτσο,

τον Ανιματέρ στα πάρτι των ηθοποιών του Μπρόντγουεϊ και των σταρ!

Αλλά ο Μανωλικάκης για να θολώσει τα νερά αναφέρεται αορίστως και στους

κριτικούς που διαπλέκονται, έχουν τάχα μου συναλλαγές και βέβαια αμαρτάνουν

διπλά επειδή έχουν το θράσος να παράγουν και άλλο, παράλληλο με το κριτικό

τους, έργο!!

Για τον πολιτισμένο αμερικανοτραφή κ. Μανωλικάκη, όποιος κριτικός γράφει,

διδάσκει, μεταφράζει ή… τρώει με έναν καλλιτέχνη είναι ύποπτος συναλλαγής,

πληρωμένος, άρα αναξιόπιστος και μάλλον θα έπρεπε να πάει φυλακή επί

δωροδοκία!

Έχει τόσο εκ γενετής το χαφιεδιλίκι μέσα του (χούι του Άκτορ’ς Στούντιο

πιθανόν, ο Καζάν γράφει πως εκεί μέσα, ακόμη και σε ενδοξότερες εποχές, ο ένας

υπονόμευε τον άλλον σκάβοντας τον λάκκο του!) ώστε έχει ανοίξει φάκελο και

γνωρίζει ποιος κριτικός τίνος σκηνοθέτη το παιδί βάπτισε. Αν ψάξει καλύτερα

πιθανόν μπορεί να συμπληρώσει την κατάδοσή του, μαθαίνοντας πως ο ανάδοχος

αντί για κουδουνίστρες και μπιμπερόν χαρίζει στο βαφτιστήρι του μεταφράσεις να

τις παίξει ο μπαμπάς του, χωρίς να εισπράττει πνευματικά δικαιώματα, τα οποία

ως μποναμάς πάνε στον κουμπαρά του μωρού!!

Αλλά, ας σοβαρευτούμε. Αν έχει λίγη τσίπα ο κ. Μανωλικάκης, αν δεν κρύβεται

πίσω από την ανωνυμία τού χαφιέ, ας τολμήσει να αναφέρει ονομαστικά ποιος

κριτικός εν Ελλάδι λαδώνεται, τα πιάνει, χρηματίζεται, δωροδοκείται.

Θα του παραθέσω έναν κατάλογο διαχρονικό και ας μας πει ονόματα.

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ήταν συγγραφέας με φιλικές, στενές σχέσεις με την

Κοτοπούλη και την Κυβέλη, ήταν μεταφραστής και διακεκριμένος κριτικός. Ο

Σπύρος Μελάς ήταν συγγραφέας, σκηνοθέτης και κριτικός. Με την Κοτοπούλη

μάλιστα έκαναν συνεταιρικό θίασο. Ο Φώτος Πολίτης ήταν σκηνοθέτης,

μεταφραστής, Δάσκαλος Δραματικών Σχολών και μέγας κριτικός.

Ο Θεμ. Αθανασιάδης-Νόβας, μεταφραστής, συγγραφέας και κριτικός. Ο Κωστής

Μπαστιάς κριτικός, διευθυντής εφημερίδων, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής,

σκηνοθέτης, δάσκαλος Δραματικών Σχολών.

Ο Λέων Κουκούλας, διακεκριμένος κριτικός, Δάσκαλος Δραματικών Σχολών και

μεταφραστής του Ίψεν και των Γερμανών δραματουργών. Ο Βασίλης Ρώτας

μεταφραστής του Σαίξπηρ, σκηνοθέτης, Δάσκαλος Δραματικών Σχολών και κριτικός.

Ο Άγγελος Τερζάκης ήταν συγγραφέας, μεταφραστής, δραματολόγος, στο «Εθνικό

Θέατρο», δάσκαλος στη Δραματική του Σχολή και κριτικός.

Ο θαλερός έφηβος Μάριος Πλωρίτης, μεταφραστής περίπου 200 έργων, σκηνοθέτης,

δάσκαλος στη Σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» και κριτικός.

Ο Χουρμούζιος, μεταφραστής, διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, μέλος του

Σωματείου Φίλοι του Θεάτρου Τέχνης και κριτικός.

Ο Κώστας Σταματίου, έξοχος μεταφραστής εκατοντάδων θεατρικών έργων και

κριτικός.

Ο Πέλος Κατσέλης, ο Σωκράτης Καραντινός, ο Ροντήρης υπήρξε εποχή που παράλληλα

με τη σκηνοθεσία έγραφαν κριτική!

Ο Τάσος Λιγνάδης υπήρξε μεταφραστής του Σοφοκλή, διευθυντής της Δραματικής

Σχολής του Εθνικού, πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του και κριτικός.

Σήμερα από όσους διακονούν τη θεατρική κριτική, η Βαροπούλου ήταν

μεταφράστρια, δασκάλα στη Σχολή του Θεάτρου Τέχνης, σύμβουλος Δραματολογίου

στο Εθνικό και κριτικός.

Η κ. Κολτσιδοπούλου είναι σύζυγος διακεκριμένου σκηνοθέτη (γράψ’ το χαφιέ!),

διδάσκει στη Σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» και είναι κριτικός.

Ο Γιάννης Βαρβέρης είναι μεταφραστής και κριτικός.

Ο Λέανδρος Πολενάκης, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής, δάσκαλος σε

δραματικές σχολές και κριτικός.

Η Σωτηρία Μαντζίρη είναι μέλος της Επιτροπής Επιχορηγήσεων και κριτικός.

Ο Γιώργος Χατζηδάκις, θεατρολόγος, σκηνοθέτης, θιασάρχης και κριτικός.

Ο υπογράφων τα γνωστά.

Βγες, δειλέ Μανωλικάκη από την τρούπα σου και πες μας: Ποιος από όλους αυτούς

συναλλάσσεται παρανόμως, ποιος δωροδοκείται; Αν σιωπήσεις, είσαι αχρείος!

Εγώ δεν θα επανέλθω.

Τελευταία Νέα