Αναζήτηση
Το Μαουτχάουζεν να ακούγεται από τα μεγάφωνα. Οι άνδρες να κάνουν ουρά στα
κουρεία για να ξυριστούν. Αρκετές γυναίκες να ξεφορτώνονται την μπούρκα. Μια
16χρονη κοπέλα να παρουσιάζει και πάλι το πρόγραμμα της τηλεόρασης. Πλήθος να
συρρέει στον πρώτο κινηματογράφο που ξανάνοιξε. Τα τρανζίστορ να γίνονται
ανάρπαστα, το ίδιο και οι κασέτες και η μουσική να αντηχεί παντού.
Εικόνες από το Αφγανιστάν μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν. Εικόνες
που σκορπούν τη συγκίνηση, τουλάχιστον σε όσους/ες δεν είναι τυφλοί ή
μονόφθαλμοι. Εικόνες, όμως, που δίνουν και την εξήγηση για αυτή τη γρήγορη όσο
και απότομη κατάρρευση.
Γιατί, πράγματι, το καθεστώς των Ταλιμπάν κατέρρευσε και γρήγορα και απότομα,
σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Οι βομβαρδισμοί των ΗΠΑ και των συμμάχων τους,
που δεν είχαν κλείσει ούτε ενάμιση μήνα, δεν μπορεί να είναι η αποκλειστική
αιτία. Οι εικόνες συνεισφέρουν αποφασιστικά στην πιο σύνθετη ερμηνεία.
Το καθεστώς των Ταλιμπάν εγκατεστημένο από το ’96 στο Αφγανιστάν δεν είχε
αναγνωρισθεί από τον ΟΗΕ ούτε από τα κράτη-μέλη του, πλην τριών θλιβερών
εξαιρέσεων. Μήπως, όμως, είχε «αναγνωρισθεί» από τους πολίτες αυτής της
πολύπαθης χώρας;
Την απάντηση δεν την δίνουν μόνο οι εικόνες, αλλά και ο αρχιτρομοκράτης Οσάμα
Μπιν Λάντεν με όσα πολύ παραστατικά είπε στην τελευταία (7/11) συνέντευξή του
«… Αγαπούμε τον θάνατο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αγαπούν τη ζωή. Αυτή είναι η
μεγάλη διαφορά ανάμεσά μας…».
Πράγματι, ο ίδιος, το καθεστώς των Ταλιμπάν και ελάχιστοι άλλοι αγαπούσαν τον
θάνατο. Μόνο που τη ζωή δεν την αγαπούν μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και
οι πολίτες όλων των χωρών του κόσμου, μαζί και του Αφγανιστάν.
Αυτό έδειξαν οι εικόνες ανακούφισης και χαράς των Αφγανών μετά την
απελευθέρωση, παρ’ ότι, μάλιστα, το μέλλον της πατρίδας τους παραμένει ασαφές
και το παρόν περικλείει κινδύνους που έκαναν, ήδη, την εμφάνισή τους. Το
βάρβαρο, πρωτόγονο, αυταρχικό και θεοκρατικό καθεστώς των Ταλιμπάν δεν είχε
κατορθώσει όλα αυτά τα χρόνια να δημιουργήσει οποιαδήποτε συναίνεση. Και γι’
αυτό κατέρρευσε τόσο γρήγορα και τόσο απότομα, σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Εύλογα ακολουθούν τα ερωτήματα: Τι απέγιναν τώρα όλοι εκείνοι που
προειδοποιούσαν, πριν από την απάντηση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο
αποτρόπαιο τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, για ένα νέο Βιετνάμ; Τι
απέγιναν όσοι προειδοποιούσαν χρησιμοποιώντας τον ατυχή δεκαετή πόλεμο των
Σοβιετικών ή τις παλαιότερες ήττες της βρετανικής αυτοκρατορίας;
Πού βρίσκονται τώρα, μετά την αστραπιαία κατάρρευση, όσοι προειδοποιούσαν όχι
μόνο εξαιτίας της μιζέριας, της ηττοπάθειας ή του «επαγγελματικού καθήκοντος»,
αλλά, κυρίως, εξαιτίας της δύσκολα αποκρυβόμενης συμπάθειας στο καταρρεύσαν
καθεστώς; Πού κρύβονται τώρα αυτοί οι «εγχώριοι Ταλιμπάν με σφυροδρέπανο ή
αγκυλωτό σταυρό»;
Αλλά και από την άλλη, τι απέγιναν εκείνες οι φοβερές προβλέψεις της ηγεσίας
των ΗΠΑ για δεκαετή και βάλε πόλεμο; Τι απέγιναν οι εξαιτίας αυτών των
προβλέψεων ρυθμίσεις στις ΗΠΑ εις βάρος του κράτους δικαίου, το οποίο
χρειαζόταν υπεράσπιση από τους τρομοκράτες;
Η γρήγορη και απότομη κατάρρευση του καθεστώτος των Ταλιμπάν είναι φυσικό να
δημιουργεί αυτά τα ερωτήματα, τα οποία, ανεξαρτήτως αποδέκτη, έχουν ως κοινή
βάση την υπερτίμηση των δυνάμεων του καθεστώτος των Ταλιμπάν και την υποτίμηση
της αντίδρασης εναντίον του τών Αφγανών πολιτών.
Κι είναι έτσι φυσικό τόσο το σύντομο τέλος όσο και τα εξ αυτού ερωτήματα
να έχουν ευρύτερη σημασία. Για τη διάδοχη λύση στο Αφγανιστάν που πρέπει να
αναζητηθεί χωρίς μονομέρειες. Για τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας που μπορεί
να δοθεί με αυτοπεποίθηση και χωρίς εκπτώσεις στα κεκτημένα πολιτισμικά αγαθά,
εναντίον των οποίων, άλλωστε, βάλλουν οι τρομοκράτες. Για τον διάλογο που
άνοιξε στον μουσουλμανικό κόσμο σε σχέση με τον φονταμενταλισμό και τα
θεοκρατικά καθεστώτα, τα οποία αποδεικνύεται πως δεν κατακτούν συναινέσεις.
Για τη διακυβέρνηση του πλανήτη που βασισμένη σε αξίες που εφαρμόζονται χωρίς
επιλεκτικότητες και στηριγμένη σε αναβαθμισμένους, ισχυρούς και
μεταρρυθμισμένους διεθνείς θεσμούς, μπορεί να κατακτά συναινέσεις και να
γίνεται δικαιότερη.
Ο δημοσιογράφος Θανάσης Γεωργακόπουλος είναι στέλεχος της Ανανεωτικής
Εκσυγχρονιστικής Κίνησης της Αριστεράς.
