Το μυστικό της θλιμμένης πριγκίπισσας

Όταν η Λεϊλά Παχλεβί, η 31ετών εξόριστη πριγκίπισσα του Ιράν, βρέθηκε νεκρή σε

σουίτα ξενοδοχείου του Λονδίνου, οι αστυνομικοί που ερεύνησαν το δωμάτιό της

παρατήρησαν ότι η τηλεόραση ήταν ανοιχτή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της υπηρεσίας

τους, η μικρότερη κόρη του τελευταίου Σάχη του Ιράν, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλεβί,

πέρασε τις τελευταίες ώρες της ζωής της το απόγευμα της 9ης Ιουνίου

παρακολουθώντας τα αποτελέσματα των εκλογών στο Ιράν. Και, αν και δεν μπορούν

να το αποδείξουν, κάποιοι αστυνομικοί πιστεύουν ότι ήταν τότε, την ώρα που

παρακολουθούσε τις ειδήσεις, που έψαξε για υπνωτικά χάπια. Αποδείχθηκε ότι η

δόση ήταν μοιραία. Η επικείμενη δικαστική έρευνα αναμένεται να καθορίσει αν ο

θάνατος της Παχλεβί προήλθε από ατύχημα ή αυτοχειρία. Πολλοί εξόριστοι Ιρανοί,

ωστόσο, καταλήγουν ότι πέθανε από νοσταλγία για την πατρίδα. Η πριγκίπισσα

είχε σπουδάσει στη Νέα Αγγλία και διατηρούσε ένα σπίτι στο Γκρίνουιτς του

Κονέκτικατ. Ήταν πλούσια, όμορφη και, όπως λέγεται, δυστυχισμένη.

Πολυτελής μοναξιά

Ο θάνατός της, σε συνθήκες πολυτελούς μοναξιάς, αναφέρεται ως ιστορία

προειδοποίησης μεταξύ των 3 εκατομμυρίων εξορίστων του Ιράν που βρίσκονται

διασκορπισμένοι στον κόσμο, οι περισσότεροι από τους οποίους ανίκανοι, ή

απρόθυμοι να επιστρέψουν στο Ιράν, 22 χρόνια αφότου οι ισλαμιστές επαναστάτες

ανέτρεψαν τον Σάχη. Στην Ουάσιγκτον, ο αδελφός της Ρεζά, πρώην διάδοχος του

θρόνου που απέτυχε να παραμερίσει τους Αγιατολαχ, δήλωσε ότι η Λεϊλά υπέφερε

από «μακρόχρονη ασθένεια». Στο Παρίσι, η μητέρα της Φάραχ, τελευταία

αυτοκράτειρα του Ιράν, ήταν περισσότερο αποκαλυπτική, λέγοντας ότι η κόρη της

έπασχε από κατάθλιψη. «Τα τελευταία χρόνια η Λεϊλά ήταν πολύ απογοητευμένη»

έγραψε η μητέρα της στην ιστοσελίδα της. «Ο χρόνος δεν είχε γιατρέψει τις

πληγές της. Εξόριστη από τα 9 της, φαίνεται ότι ποτέ δεν ξεπέρασε τον θάνατο

του πατέρα της, με τον οποίο ήταν πολύ δεμένη. Δεν ήταν ποτέ σε θέση να

ξεχάσει την αδικία και τις δραματικές συνθήκες υπό τις οποίες φύγαμε».

Και η πρώην αυτοκράτειρα προσθέτει: «Δεν μπορούσε να αντέξει να ζει μακριά από

το Ιράν και συμμεριζόταν με όλη της την καρδιά τον πόνο των συμπατριωτών της».

Τα πρώτα χρόνια της ζωής της διέθεταν τα υλικά έμπνευσης επικής δημιουργίας

από τον Ντέιβιντ Λιν. Γεννήθηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο της Τεχεράνης, το

οποίο, στη συνέχεια, πήρε το όνομά της. Μεγάλωσε μέσα σε απίστευτα πλούτη και

απεριόριστα προνόμια. Όταν ήταν παιδί, είχε ένα διαμέρισμα έξι δωματίων στο

παλάτι. Μία από τις φωτογραφίες που διακοσμούσαν τον τοίχο, ήταν αυτή της

Ρόζαλιν και της Έιμι Κάρτερ. Ο Τζίμι Κάρτερ ήταν ο τελευταίος μιας σειράς

προέδρων που υποστήριζαν τον Σάχη, βλέποντάς τον ως ανάχωμα στον κομμουνισμό

σε εκείνη τη στρατηγικής σημασίας πετρελαιοπαραγωγό περιοχή.

Το 1979, όταν ήταν 9 ετών, την έβαλαν σε ένα στρατιωτικό αεροσκάφος με

προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι γονείς της έφυγαν την επομένη. Έτσι

τέλειωσαν 2.700 χρόνια μοναρχίας στο Ιράν και έτσι ξεκίνησε ο βίος στην εξορία

για τη νεαρή Παχλεβί και τα υπόλοιπα μέλη του θρόνου. Μέσα σε έναν χρόνο, ο

Σάχης ήταν νεκρός. Η πριγκίπισσά του υπέφερε. Η Παχλεβί σπούδασε σε μερικά από

τα πιο αριστοκρατικά σχολεία των Ηνωμένων Πολιτειών ­ στο Σχολείο των Ηνωμένων

Εθνών της Νέας Υόρκης, στο Πάιν Κόμπλ του Γουίλιαμσταουν στη Μασαχουσέτη, στο

Πανεπιστήμιο Μπράουν στο Ρόουντ Άιλαντ όπου ειδικεύτηκε στη Συγκριτική

Λογοτεχνία.

Χωρίς στόχους

Άτομα του περιβάλλοντός της επισημαίνουν όμως ότι αφού αποφοίτησε από εκεί, το

1992, έμεινε χωρίς στόχους. Δεν είχε μια δουλειά ή μια σχέση που να οδηγεί σε

γάμο, αν και τα λαχταρούσε αυτά τα δύο. Σε μια συνέντευξή της στο ευρωπαϊκό

περιοδικό διασημοτήτων «Hola», πέρυσι, την περίοδο που συμπλήρωνε τα 30 χρόνια

της, η πριγκίπισσα προβλήθηκε ως άτομο που αντιλαμβάνεται τα πράγματα, έξυπνη,

αν και απαρηγόρητη νοσταλγός της πατρίδας της.

«Παραμένω τόσο Ιρανή, σαν να μην έφυγα ποτέ», είχε δηλώσει. Φίλοι της

υποστηρίζουν ότι είχε βυθιστεί σε κρίση κατάθλιψης, σε συνδυασμό με

διατροφικές διαταραχές. Στο Λονδίνο της μεγάλης κοινότητας των Ιρανών, οι

οποίοι δεν θα ήταν καλοδεχούμενοι από το συντηρητικό κατεστημένο που

δραστηριοποιείται στη χώρα τους, η είδηση του θανάτου της προκάλεσε λύπη, όχι

όμως και μεγάλη έκπληξη. «Είναι τόσο θλιβερό», λέει η Φερέ Τορκμοράντ, Ιρανή

που ζει στο Βόρειο Λονδίνο. «Ποτέ δεν φάνηκε να προσαρμόζεται στη φυγή από το

Ιράν. Έμοιαζε με φτωχή, χαμένη ψυχή».

Χαμένη μπορεί, δύσκολα όμως φτωχή. Πολλά από τα εκατομμύρια του Σάχη «πάγωσαν»

μετά την επανάσταση, όμως η οικογένεια είχε χρήματα εκτός Ιράν. Επί μισό

χρόνο, η Παχλεβί διατηρούσε στο «Λέοναρντ», ένα μικρό πολυτελές ξενοδοχείο του

18ου αιώνα, μια σουίτα που κόστιζε 625 δολάρια ημερησίως. Τον υπόλοιπο χρόνο

της τον μοίραζε μεταξύ Παρισιού και Νέας Υόρκης. Όπως και η αστυνομία, οι

Ιρανοί εξόριστοι στο Λονδίνο νομίζουν ότι γνωρίζουν την αιτία που έκανε την

πριγκίπισσα να καταπιεί τα χάπια, μόνο που και αυτοί δεν μπορούν να το

αποδείξουν. Πιστεύουν ότι καθώς ξάπλωνε στο κρεβάτι, παρακολουθώντας τη

συντριπτική νίκη του μεταρρυθμιστή προέδρου Μοχάμεντ Χαταμί, ο οποίος

επανεξελέγη υποστηριζόμενος κυρίως από νέους Ιρανούς, συνειδητοποίησε ότι ποτέ

δεν θα επέστρεφε στην πατρίδα της: ο κ. Χαταμί μπορεί να είναι μεταρρυθμιστής,

όμως οι μεταρρυθμιστές ποτέ δεν θα επαναφέρουν τη μοναρχία και οι νέοι που τον

ψήφισαν δεν νοιάζονται καθόλου για την εξόριστη βασιλική οικογένεια. Οι

συντηρητικοί που οδήγησαν την οικογένειά της στην εξορία μπορεί να χάνουν σε

ισχύ, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιτραπεί στους Παχλεβί να επιστρέψουν στο

Ιράν.