ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ «Εξαφανίζομαι. Γίνομαι ηλεκτρισμός»

Εργαλείο εξουσίας ή κατάκτησης του εαυτού μας, ο χορός κυριαρχεί σε πολλές

από τις ταινίες που γυρίζονται τελευταία σε όλο τον κόσμο. Επειδή το σώμα

εκφράζει συχνά την ελευθερία καλύτερα από τις λέξεις.

Ο Μπίλυ Έλιοτ, πρωταγωνιστής της ομώνυμης ταινίας του Στήβεν Ντάλντρυ,

διαισθάνεται ότι η ελευθερία του βρίσκεται στα μαθήματα μπαλέτου και όχι στο

ριγκ όπου υποτίθεται ότι σκληραγωγούνται οι άνδρες. Στην ταινία του Ζεράρ

Κορμπιώ «Ο βασιλιάς χορεύει», η μητέρα του νεαρού βασιλιά τού αφήνει ως

μοναδικό χώρο έκφρασης τον χορό για να μην μπλέκεται στα πόδια της, χωρίς να

καταλαβαίνει ότι μέσα ακριβώς από τον χορό ο μελλοντικός Λουδοβίκος XIV θα

κτίσει την ταυτότητά του και την εξουσία του. Στην τελευταία ταινία του Λαρς

Φον Τρίερ η Μπγιορκ ονειρεύεται ότι χορεύει σε μιούζικαλ για να αντέξει το

βαρύ φορτίο της ζωής, ενώ στον χορό στηρίζονται και οι νέες ταινίες του Κένεθ

Μπράνα, του Τόμας Κάρτερ και του Σπάικ Λη.

Υπάρχει κανένα κοινό σημείο ανάμεσα στον γιο του ανθρακωρύχου από τη

Βορειοανατολική Αγγλία («Μπίλυ Έλιοτ, γεννημένος χορευτής») και τον χορευτή

βασιλιά, εκτός του ότι και οι δύο είναι ορφανοί; Αυτή η ξαφνική εισβολή του

χορού στις κινηματογραφικές αίθουσες είναι μόδα ή κάτι βαθύτερο; «Ο χορός

είναι η αίσθηση της ελευθερίας (ένα άλλο σώμα) και την ίδια στιγμή η επιθυμία

να σε αρπάξουν, να σε παρασύρουν σ’ έναν κόσμο που σε ξεπερνά, και ταυτόχρονα

σε διαμορφώνει», λέει στη Μοντ η Φρανς Σοτ-Μπιλμάν, συγγραφέας του

βιβλίου «Η ανάγκη του χορού» (εκδ. Odile Jacob). «Έρχεσαι πιο κοντά στον Θεό ή

στο Άστρο. Κι αυτό δεν εκφράζει κατ’ ανάγκη έναν οξύ ναρκισσισμό, αλλά την

ακύρωση του Εγώ και την αντικατάστασή του από τον Θεό. Ο χορός είναι μια

κινητική ψυχανάλυση που ξυπνά τους ρυθμούς της βρεφικής ηλικίας, όπως το

λίκνισμα».

Το γοητευτικό στοιχείο όλων αυτών των ταινιών είναι ότι απελευθερώνουν την

ενέργεια του θεατή, καθώς και τη φαντασία του. «Το κοινό τελεί σε μυϊκό

συντονισμό με τον ήρωα. Όταν βλέπουμε κάποιον να χορεύει, κάτι κινείται μέσα

μας», σημειώνει η Σοτ-Μπιλμάν. Αν ο χορός σε βοηθά να κτίζεις την ταυτότητά

σου, αποτελεί ταυτόχρονα μια επιθυμία να τη χάσεις. «Εξαφανίζομαι. Γίνομαι

ηλεκτρισμός», απαντά ψελλίζοντας ο Μπίλυ Έλιοτ στην επιτροπή της Σχολής

Βασιλικού Μπαλέτου του Λονδίνου που τον ρωτά τι αισθάνεται όταν χορεύει. Το

σώμα σε έκσταση εκπληρώνει έτσι και μια λειτουργία κάθαρσης.

Ο χορός έπαψε να είναι συνώνυμο της ελαφρότητας. Αντίθετα με τις προηγούμενες

δεκαετίες, διασχίζει σήμερα όλα τα στυλ, όλες τις εποχές. Δύσκολα όμως μπορεί

να αποφύγει κανείς δύο σκέψεις. Η Μάρθα Γκράχαμ έλεγε ότι ο χορός γνωρίζει

έξαρση πριν από τους πολέμους (και κατά τη διάρκειά τους). Και ο Αντρέ Μαλρώ

είχε προφητεύσει ότι τον 21ο αιώνα ο άνθρωπος θα έλθει πιο κοντά στο θείο λόγω

του πρωταρχικού ρόλου που θα έχει ο χορός…