Ένα καλά οργανωμένο δίκτυο εμπορίας κλεμμένων ραδιενεργών υλικών άρχισε να

στήνεται παράλληλα με την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ.

Το πρώτο δίκτυο λαθρεμπορίας αυτών των υλικών στήθηκε από πράκτορες των

μυστικών υπηρεσιών της Σοβιετικής Ένωσης αλλά και ανώτατων αξιωματικών του

στρατού που είχαν αρκετά εύκολη πρόσβαση στους πυρηνικούς αντιδραστήρες και

πυραύλους που βρίσκονται διάσπαρτοι σε ολόκληρη την άλλοτε σοβιετική

επικράτεια. Στο δίκτυο της λαθρεμπορίας σύντομα συμπεριελήφθησαν και έμποροι

όπλων που επεφύλασσαν για τον εαυτό τους τον ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα

στον αποστολέα και τον αποδέκτη. Το πόσα εκατομμύρια δολάρια ξοδεύονται κάθε

χρόνο σε αυτό το παζάρι ραδιενεργών υλικών είναι δύσκολο να εκτιμηθεί.

Αύξηση περιστατικών

Το σίγουρο πάντως είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιάσει αύξηση τα

περιστατικά λαθρεμπορίας πυρηνικών υλικών σε χώρες της Ευρώπης. Η επιστημονική

επιθεώρηση «Scientific American» ανέφερε πριν από λίγα χρόνια το παράδειγμα

της Γερμανίας, μέσα από την οποία απ’ ό,τι φαίνεται υπήρχαν χαραγμένες

διαδρομές μεταφοράς λαθραίων ραδιενεργών υλικών. Το περιοδικό ανέφερε ότι οι

διωκτικές αρχές της Γερμανίας είχαν ασχοληθεί με 41 περιπτώσεις λαθρεμπορίας

το 1991, με 158 περιπτώσεις το 1992, με 241 το 1993 και με 267 το 1994. Τα

υλικά αυτά δεν προορίζονταν κατ’ ανάγκην για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων,

όμως η αυξητική τάση των περιστατικών απεικονίζει ανάγλυφα τις διαστάσεις του

εμπορίου.

Ένα ανώτατο στέλεχος του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας είχε πει πως

«η πιο ασφαλής κρυψώνα για το πλουτώνιο ήταν κάποτε οι κεφαλές των πυραύλων».

Πρόκειται για μια δήλωση που κρύβει αρκετή δόση αλήθειας αν σκεφθεί κανείς πως

ύστερα από τις συμφωνίες αφοπλισμού τα αποθέματα πλουτωνίου σε Αμερική και

Ρωσία είχε υπολογιστεί ότι θα αυξάνονταν κατά 100 τόνους και σύμφωνα με άλλες

εκτιμήσεις κατά 150 τόνους, οι περισσότεροι από τους οποίους βρίσκονται στην

πρώην Σοβιετική Ένωση.

Ποιοι ενδιαφέρονται

Το ενδιαφέρον για την απόκτηση ραδιενεργών υλικών είναι έντονο σε χώρες της

Μέσης Ανατολής και της Νότιας Ασίας. Ινδία, Πακιστάν, Ιράκ, Κορέα, Συρία,

είναι μερικές από τις χώρες που έχουν αναπτύξει πυρηνικά προγράμματα.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις στο τέλος του 1995 το Ισραήλ, που αποτελεί

πυρηνική δύναμη, κατείχε 460 κιλά πλουτωνίου, η Ινδία 330 κιλά και το Πακιστάν

210 κιλά υψηλά εμπλουτισμένου ουρανίου.

Η λίστα των ραδιενεργών υλικών που δείχνουν προς τους υποψήφιους πελάτες τους

τα κυκλώματα λαθρεμπορίας είναι αρκετά πλούσιες και περιλαμβάνουν υλικά όπως

το κέσιο 137, το κοβάλτιο 60, το λίθιο 6, το πολώνιο 210, το ουράνιο, το

βηρύλλιο και φυσικά το πλουτώνιο και το αμερίκιο, τα οποία εμπεριέχονταν στα

μεταλλικά πλακίδια που εντοπίστηκαν θαμμένα στο δάσος «Κουρή» της

θεσσαλονίκης.

Τα πλακίδια αυτά δεν έχει ακόμα εξακριβωθεί από πού προέρχονται. Η εκτίμηση

του προέδρου της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας κ. Λεωνίδα

Καμαρινόπουλου είναι πως προέρχονται από πυρηνικό αντιδραστήρα που βρίσκεται

σε χώρα της πρώην ΕΣΣΔ και όχι από τη Βουλγαρία.