Αναζήτηση
|
|
Ηλικίας πεντακοσίων ετών το ανεμοπλάνο που σχεδιάστηκε από τον αναγεννησιακό
καλλιτέχνη Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ήρθε η ώρα να οργώσει τους αιθέρες. Ο
Μάνφρεντ Ρίχμερ, ο αυστριακός παγκόσμιος πρωταθλητής στο άθλημα της πτήσης με
ανεμοπλάνο προγραμματίζει να κάνει την πρώτη δοκιμαστική έξοδο με το
ανεμοπλάνο Ντα Βίντσι την ερχόμενη άνοιξη, σε ένα βουνό στην Ιταλία. Το
Μουσείο Λεονάρντο Ντα Βίντσι στην πόλη Βίντσι, δυτικά της Φλωρεντίας, διαθέτει
30.000 στερλίνες για την κατασκευή του περίφημου ανεμοπλάνου, το σχήμα του
οποίου φέρνει έντονα στο μυαλό το σύγχρονο Κονκόρντ.
Την αρχή στα δοκιμαστικά εγχειρήματα βάσει σχεδίων του Ντα Βίντσι έκανε με
κάθε επιτυχία τον περασμένο Ιούνιο ο Αντριάν Νίκολας, ένας βρετανός εφευρέτης,
ο οποίος πέταξε με αλεξίπτωτο.
Το σχέδιο
Η ιστορία εκτυλίσσεται στο Μιλάνο, στα τέλη της δεκαετίας του 1490. Τότε, στη
διάρκεια διαλειμμάτων από την εργασία του στο «Μυστικό Δείπνο», πιστεύεται ότι
ο Λεονάρντο έκανε τα πρώτα σχέδια για το σημερινό ανεμοπλάνο. Συμπύκνωσε την
έμπνευση που είχε σε ένα κομμάτι χαρτί με μια επεξήγηση που δεν καταλάμβανε
περισσότερο από έξι γραμμές. Το σχέδιο πλαισιωνόταν από άλλα…. που θυμίζουν
ρολόγια και σιντριβάνια. Μέχρι το 1966, οπότε ανακαλύφθηκε σε ένα μουσείο στη
Μαδρίτη οι ειδικοί της τέχνης το θεωρούσαν χαμένο. Ακόμη και σήμερα, που έχει
πλέον βρεθεί, το ανεμοπλάνο παραμένει από τις λιγότερο γνωστές «εφευρέσεις»
του Ντα Βίντσι. Ανάμεσά τους προβάλουν ένα ελικόπτερο, ένα ξυπνητήρι που
κινείται με νερό και φακοί επαφής.
«Το σχήμα του καραβόπανου έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ό,τι είχαμε συνηθίσει
μέχρι σήμερα», υποστηρίζει ο Τζιάνι Χοτζ, πρόεδρος του Ίκαρος 2000, μιας
εταιρίας κατασκευής ανεμοπλάνων που συμμετέχει στην πραγματοποίηση του
περίφημου «ιπτάμενου αντικειμένου». «Τα ανεμοπλάνα και τα αεροπλάνα
κατασκευάζονται με μεγάλα φτερά που σχίζουν τον αέρα από τα πλάγια και
παράγεται επαρκής ώθηση ώστε να παραμένουν ψηλά. Όμως η εφεύρεση του Λεονάρντο
είχε στόχο να κόβει πέρα για πέρα τον αέρα, κατά μήκος, και πρώτα με την μύτη
της κατασκευής. Πριν από πέντε αιώνες, με την έμπνευσή του προέβλεψε κατά
κάποιον τρόπο το σχήμα του υπερηχητικού αεροσκάφους Κονκόρντ, με το λεπτό του
σκάφος και το σχήμα δέλτα στα φτερά του».
Τα σχέδια του καλλιτέχνη από την περίοδο της Αναγέννησης περιλαμβάνουν ένα
φτερό από πανί με κομβοελάσματα, από τα οποία επικρέμεται ένα καλάθι, αρκετά
μεγάλο ώστε να μεταφέρει ένα άτομο, και είναι εξοπλισμένο με τροχούς για την
απογείωση και την προσγείωση. Ο πιλότος του ανεμοπλάνου ελέγχει την κατεύθυνση
της κίνησης τραβώντας κατάλληλα τα ειδικά σχοινιά που βρίσκονται στο εμπρόσθιο
και οπίσθιο τμήμα του πανιού. Οι υποστηρικτές του σχεδίου ενέκριναν την
εφαρμογή του σε κάθε του λεπτομέρεια και το ανεμοπλάνο αναμένεται να
πραγματοποιήσει την πρώτη του πτήση στο όρος Κούτσο με τον Ρίχμερ στη θέση του
πιλότου. Στη Φλωρεντία εκτίθεται ήδη μια έκδοση του ανεμόπτερου με υλικά που
πιθανόν να μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο Ντα Βίντσι δηλ. ξύλο φτελιάς και ένα
είδος μεταξιού. Ωστόσο έτσι, το ανεμόπτερο δεν θα μπορούσε να αντέξει το βάρος
ενός ατόμου. Η δοκιμαστική έκδοση θα κατασκευαστεί από ελαφρά σύγχρονα υλικά,
δηλαδή αλουμίνιο και ένα ύφασμα που χρησιμοποιείται σε σκάφη ιστιοπλοίας.
Τα πουλιά
Πριν συλλάβει την ιδέα του ανεμοπλάνου, τα περισσότερα από τα συγγράμματα του
Ντα Βίντσι γύρω από το θέμα «πτήση» αναφέρονταν σε πουλιά. Στις διάφορες
αγορές της εποχής όπου πουλούσαν πουλιά, αγόραζε όσα περισσότερα μπορούσε και
στη συνέχεια τα άφηνε ελεύθερα. Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας κρατούσε
λεπτομερείς σημειώσεις για την κίνησή τους. Τα κατέγραφε όλα αυτά στα ίδια
χαρτιά με χιλιάδες άλλα πράγματα, από αγορές που σκόπευε να κάνει μέχρι
περιγραφές των ονείρων που έβλεπε.
Δεν ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε ότι η μυϊκή δύναμη του ανθρώπου μπορεί να τον
βοηθήσει να πραγματοποιήσει το όνειρό του να πετάξει. Δύο αιώνες νωρίτερα είχε
προηγηθεί στην Αγγλία ο Ρογήρος Βάκων, φιλόσοφος και εφευρέτης, πρωτοπόρος της
πειραματικής μεθόδου.
«Ο Ντα Βίντσι είχε προσπαθήσει να κατακτήσει τους αιθέρες και είχε
απογοητευθεί» λέει ο Τζιρολάμο Καρντάνο, απόγονος ενός φίλου του φλωρεντινού
επιστήμονα και καλλιτέχνη.
Όταν πέθαινε το 1519 για δύο πράγματα φαίνεται ότι λυπόταν: για το γεγονός ότι
δεν είχε καταφέρει να ολοκληρώσει ένα τεράστιο άλογο από ορείχαλκο και για το
ότι δεν κατάφερε ποτέ να πετάξει. Παρά την απογοήτευσή του, προσπάθησε να
φανταστεί την επιτυχία που θα είχε ένα τέτοιο εγχείρημα γράφοντας: «Όταν
κάποτε γευτείτε το πώς είναι να πετάς, θα περπατάτε πάντα στη γη με τα μάτια
στραμμένα ψηλά».
