Γενικός διευθυντής της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος

Η απελευθέρωση, η διεύρυνση και η ενοποίηση των αγορών, η είσοδος στον

χρηματοπιστωτικό τομέα εταιρειών με άλλη κύρια δραστηριότητα, η

αποδιαμεσολάβηση των τραπεζών, το χαμηλότερο επίπεδο των επιτοκίων και η

ταχύτατη πρόοδος της τεχνολογίας ασκούν, όπως είναι γνωστό, ισχυρή πίεση στα

πιστωτικά ιδρύματα.

Παρ’ όλ’ αυτά οι δυναμικότερες από τις ελληνικές τράπεζες εξακολουθούν να

αναπτύσσονται εξελισσόμενες σε ομίλους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και

εκδηλώνοντας μία ικανότητα προσαρμογής που δεν ήταν τόσο ευδιάκριτη μερικά

χρόνια πριν. Η πρόοδος αυτή που οφείλεται και σε οργανική ανάπτυξη στηριζόμενη

σε μέτρα εσωτερικής αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού, ενισχύθηκε σοβαρά τόσο

με εξαγορές άλλων τραπεζών όσο και με επέκταση σε νέες υπηρεσίες. Κάτω από τις

συνθήκες αυτές ενδιαφέρον έχει το ζήτημα της περαιτέρω ανάπτυξης και επέκτασης

των τραπεζών.

Σε ό,τι αφορά τις εξαγορές και συγχωνεύσεις το κύμα που παρατηρήθηκε κατά τα

τελευταία χρόνια δύσκολα θα συνεχισθεί, χωρίς να αποκλείονται μεμονωμένες

περιπτώσεις. Ο βαθμός συγκέντρωσης της ελληνικής αγοράς είναι ήδη ιδιαίτερα

υψηλός με ευρωπαϊκά κριτήρια ενώ η δυνατότητα συνεργασίας μιας ελληνικής με

μια ξένη τράπεζα (τύπου Εμπορικής – Credit Agricole) είναι εξαιρετικά

ενδιαφέρουσα. Εξάλλου, η εμπειρία των προβλημάτων ενοποίησης μετά τη

συγχώνευση επέφερε διεθνώς μια πιο ψύχραιμη χρηματιστηριακή αντίδραση στις

αναγγελίες εξαγορών / συγχωνεύσεων, αντί της ενθουσιώδους υποδοχής σχεδόν κάθε

σχετικής ανακοίνωσης (η προσδοκία τέτοιας υποδοχής ίσως προκάλεσε μάλιστα

κάποιες αποφάσεις εξαγορών / συγχωνεύσεων).

Περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης θεωρείται ότι υφίστανται για μια σειρά υπηρεσιών

που αφορούν πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια κ.λπ. όπως

και για τις ασφαλιστικές υπηρεσίες. Ειδικά στον χώρο των τραπεζοασφαλειών

ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσπάθεια Εμπορικής – Predica. Όσο για τη

γεωγραφική επέκταση, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη σοβαρή παρουσία στα

Βαλκάνια που είναι δυνατό να ενισχυθεί στο μέλλον με περαιτέρω επέκταση του

δικτύου καταστημάτων τους, με εξαγορές κάποιων τοπικών τραπεζών ή με παρουσία

σε νέες χώρες (π.χ. Σερβία).

Με δεδομένη την πίεση που ασκείται, οι τραπεζικοί όμιλοι αντιμετωπίζουν ίσως

τον πειρασμό της εισόδου τους σε διαφορετικούς χώρους, αλλά συνήθως είναι

αποδοτικότεροι παραμένοντας στον ευρύτερο χώρο των χρηματοοικονομικών

υπηρεσιών που γνωρίζουν καλύτερα. Τα συγκροτήματα με το πλήθος των ετερόκλητων

δραστηριοτήτων δύσκολα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις. Η διατήρηση

συγκριτικών πλεονεκτημάτων είναι πλέον όρος επιβίωσης ενώ οι διοικήσεις είναι

πιο αποτελεσματικές όταν δεν διασπάται η προσοχή τους σε πολλούς τομείς.

Είναι πάντως γεγονός ότι η ανάπτυξη και επέκταση των πλέον δυναμικών ελληνικών

τραπεζών κατά τα τελευταία χρόνια έχει διευκολυνθεί σημαντικά από τη

λογιστικοποίηση αξιών από ομόλογα και συμμετοχές, δυνατότητα που δεν

αναμένεται να διατηρηθεί στο μέλλον, τουλάχιστον στον βαθμό που παρατηρήθηκε

στο παρελθόν. Αυτό θα έχει αποτέλεσμα την ανάδειξη της σπουδαιότητας του

λειτουργικού κόστους και την εστίαση της προσοχής των διοικήσεων στον

περιορισμό του στοιχείου αυτού.